«Ο δικός τους κόσμος καταρρέει. Ο δικός μας χτίζεται». Το είπε ο Φλοριάν Φιλιπότ, ο πλέον στενός σύμβουλος της Μαρίν Λεπέν, χαιρετίζοντας την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ. Αλλά οι γάλλοι ακροδεξιοί δεν είναι οι μόνοι που αισθάνονται τον Τραμπ δικό τους. Ο Μπέπε Γκρίλο στην Ιταλία έκανε μια δήλωση στην οποία αποτυπώνεται όσο τίποτε άλλο το κοινό συναίσθημα που μοιράζονται η Ακρα Δεξιά με μια κάποια Αριστερά στην Ευρώπη: «Ηταν ένα μεγάλο vaffanculo στην ενημέρωση, τσην τηλεόραση, στις μεγάλες εφημερίδες, στους διανοουμένους, στους δημοσιογράφους».

Θα μπορούσε να πει «σύστημα». Ή «ελίτ». Ο Γκρίλο, όμως, προτίμησε να περιγράψει με περισσότερη σαφήνεια τον κοινό εχθρό. Αν και με μια δόση πλεονασμού, έδειξε πού ακριβώς πρέπει να διοχετευθεί το μίσος, σε ποιους πρέπει να αποδοθούν οι ευθύνες, από ποιους πρέπει να απαλλαγεί ο κόσμος. Είναι οι ίδιοι που στοχοποίησε ο Τραμπ για να εκλεγεί. Και είναι το ίδιο κάλεσμα που ώθησε να συνασπιστούν πίσω από έναν δισεκατομμυριούχο καζινάρχη, δηλαδή πίσω από έναν εκπρόσωπο της πιο απεχθούς όψης του «συστήματος», οι πιο ετερόκλητοι ζηλωτές του αντισυστημισμού.

Δεν είναι το μόνο οξύμωρο. Η δήλωση του αντισυστημικού Γκρίλο μαρτυρά μια δυσανεξία απέναντι στην ελευθερία της έκφρασης που γίνεται όλο και πιο εμφανής σε ιδεολογικούς χώρους άσχετους με την Ακρα Δεξιά. Είναι μια ενόχληση για την αντίθετη άποψη, η οποία έχει αρχίσει να αποκτά ενδημικό χαρακτήρα σε περιβάλλοντα που σήμερα μαγεύονται ανοικτά από τους Γκρίλο και ικανοποιούνται λιγότερο φανερά ή περισσότερο κρυφά από τους Τραμπ. Ο κόσμος μας καταρρέει, ναι. Αλλά αυτός που χτίζεται δεν είναι καθόλου καινούργιος. Τον έχουμε ξαναχτίσει με τα πιο ματωμένα υλικά.