Η σκηνική λιτότητα ήταν επιβλητική. Η Ολγα Γεροβασίλη μόνη με την γκρίζα κουρτίνα. Μόνη με την Ιστορία.

Οποιο κι αν ήταν το πολιτικό αποτέλεσμα της εμφάνισης της κυβερνητικής εκπροσώπου το βράδυ της Τετάρτης, μετά την απόφαση του ΣτΕ, δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει το ανθρωπιστικό κόστος του θεάματος. Η Γεροβασίλη κλήθηκε εκείνη τη στιγμή να σηκώσει μόνη της το βάρος της ήττας. Ο υπουργός Επικρατείας –δεινός εγγαστρίμυθος της πολιτικής –έμεινε αφανής υποβολέας πίσω από την κουρτίνα. Κάπως έτσι η συντριπτική επήρεια της ήττας αποτυπώθηκε στη δαγκωμένη άρθρωση του μηνύματος.

Το ηχείο πάντως δεν εγκατέλειψε το μήνυμά του. Εκφράζοντας μια κυβέρνηση που δυσκολεύεται να επεξεργαστεί τα πολιτικά γεγονότα που έχει πυροδοτήσει, η Γεροβασίλη δικαιολόγησε το αντιδικαστικό της κήρυγμα ως «έκφραση γνώμης» –σαν να μιλούσε εκείνο το βράδυ στο σαλόνι της. Πρόκειται για μια προσέγγιση που προδίδει ότι η κυβερνητική εκπρόσωπος όχι μόνο δεν είχε επίγνωση του θεσμού στον οποίο επιτέθηκε. Δεν είχε επίγνωση ούτε του θεσμικού ρόλου υπό τον οποίο επιχείρησε την επίθεση. Νομίζει ακόμη ότι είπε απλώς «μια γνώμη» για «ένα θέμα».

Ομως, όπως λέει και μια γερμανική παροιμία, ακόμη και η τυφλή κότα βρίσκει κάποτε έναν κόκκο καλαμπόκι. Ετσι, σαν από τυχαία φλασιά μέσα στη σκοτοδίνη, η Γεροβασίλη ακούστηκε χθες να λέει και κάτι σωστό: «Εκτροπή; Ποια εκτροπή; Σαν να βγήκαν τα τανκς στη χώρα. Είδατε εσείς πουθενά τανκς;».

Οντως, τέτοια εκτροπή δεν υπάρχει. Η «εκτροπική τεχνολογία» που έχουν αναπτύξει τα νεοαυταρχικά καθεστώτα θέτει συγκεκριμένες προδιαγραφές. Οι αυτουργοί –από τον Πούτιν και τον Ερντογάν μέχρι τον μακαρίτη τον Τσάβες –δεν είχαν χρεία ερπυστριών. Είχαν –ή ακόμα έχουν –μεγάλο λαϊκό έρεισμα. Κατάφεραν να καλλιεργήσουν έναν μύθο για να καλύψουν υπαρκτό πολιτικό έλλειμμα. Μπόρεσαν να εγκαταστήσουν ένα σύστημα που εξελίχθηκε σε καθεστώς.

Ποια απ’ όλες αυτές τις προδιαγραφές διαθέτουν οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ; Το έρεισμα ήταν εξαρχής μικρό και συρρικνώνεται. Ο μύθος ήταν αυταπάτη και ενταφιάστηκε. Το σύστημα βρήκε βράχο πριν ριζώσει. Εδώ μάλλον είναι και η τέταρτη προδιαγραφή της νεοαυταρχικής καθεστωτικής τεχνολογίας: μπορεί να ευδοκιμήσει μόνο σε μη δυτικά πολιτικά περιβάλλοντα. Μόνον εκεί που δεν υπάρχουν υπερκυβερνητικής διάρκειας –και ισοκυβερνητικής ισχύος –αντίβαρα. Μόνο εκεί που δεν υπάρχουν αυτόνομα media, ανεξάρτητη Δικαιοσύνη, ανεξάρτητες Αρχές, ελεύθερη αντιπολίτευση.

Στο κεραυνοβολημένο βλέμμα της κυβερνητικής εκπροσώπου, το βράδυ που ανέγνωσε το ανάθεμα κατά του «μνημονιακού» Συμβουλίου της Επικρατείας, αντικατοπτρίζεται η βίαιη συνάντηση της κυβέρνησης με τα όριά της.

Εκτροπή; Ποια εκτροπή; Ηταν απλώς η οξύτερη από τις μικρές εκτροπούλες που κατέληξαν να εκτροχιάσουν εκείνους που τις επιχείρησαν.