Μανώλης Παναγιωτάκης. Ο συνδικαλιστής μάνατζερ

«Το κράτος είτε με 51%, είτε με 34%, τον ίδιο έλεγχο θα ασκεί στη ΔΕΗ, τα υπόλοιπα είναι σημειολογία».

Στα λόγια αυτά του Μανώλη Παναγιωτάκη την περασμένη Τρίτη, ημέρα που η υπόθεση Σκουρλέτη βρισκόταν στον αφρό της επικαιρότητας, διέκριναν πολλοί όχι μόνο την απόσταση που κρατά από τη θέση του πολιτικού προϊσταμένου του για το 17% της ΔΕΗ, αλλά και πρόθεση να ρίξει αλάτι στις πληγές του υπουργού.

Δεν είναι λάθος η ερμηνεία, ακριβώς επειδή δεν είναι η πρώτη φορά που ο Παναγιωτάκης αποστασιοποιείται από τον πολιτικό του προϊστάμενο, αφού το γυαλί στις σχέσεις των δύο ανδρών έχει ραγίσει καιρό τώρα. Από τη διαχείριση στο θέμα των ανεξόφλητων οφειλών, τη διαφωνία για τις συμπράξεις της ΔΕΗ με ιδιώτες, μέχρι την κόντρα για τον ΑΔΜΗΕ και για τις δημοπρασίες υποχρεωτικής πώλησης ρεύματος, ανέκαθεν ο Παναγιωτάκης εξέφραζε διαφορετική άποψη από εκείνη του υπουργού.

Σε πολλά έχει δίκιο. Ουδείς αμφισβητεί ότι το Μνημόνιο πνίγει αργά αλλά σταθερά τη ΔΕΗ, ότι τη μετατρέπει μαθηματικά σε μια μικρότερη επιχείρηση με τον μισό τζίρο, 50% λιγότερους πελάτες, άρα και με λιγότερο προσωπικό, θέμα-ταμπού που ουδείς προς το παρόν αγγίζει. Αυτή όμως είναι ακριβώς και η κριτική που ασκείται στον πρώην συνδικαλιστή της ΓΕΝΟΠ και νυν πρόεδρο της ΔΕΗ. Δηλαδή, αφού διαφωνεί κάθετα με την ακολουθούμενη πολιτική, γιατί παραμένει ακόμη στη θέση του, γιατί δεν παραιτείται; Αλλά για τον 67χρονο Παναγιωτάκη, η εκτίναξή του από τη θέση ενός απλού στελέχους της ΔΕΗ στα σαλόνια της ιεραρχίας ήταν κάτι που ούτε ο ίδιος μπορούσε ποτέ να φανταστεί. Απλός διευθυντής της ΔΕΗ ήταν άλλωστε, ούτε καν γενικός διευθυντής, όταν τον Απρίλιο του 2015 τον επέλεξε για τιμονιέρη του καραβιού ο τότε πολιτικός προϊστάμενός του Παναγιώτης Λαφαζάνης. Δεν αφήνεις να πάει χαμένη μια ευκαιρία ζωής, όπως λένε οι κακές γλώσσες.

Σε κάποιους που είδαν τον μέχρι χθες υφιστάμενο να γίνεται προϊστάμενός τους, η απότομη ανέλιξη έφερε ζήλειες. Αλλοι πάλι αντιμετώπισαν με θετικό μάτι ότι για πρώτη φορά αναλαμβάνει το μαγαζί «ένας δικός μας άνθρωπος», αφού ανέκαθεν οι μάνατζερ της επιχείρησης ήταν είτε καθηγητές είτε στελέχη της αγοράς. Λογικό, αφού ο Παναγιωτάκης γνωρίζει τους πάντες στο «σύμπαν» ΔΕΗ, όλοι του μιλούν στον ενικό, και πώς θα μπορούσε να είναι διαφορετικά όταν το σημερινό αφεντικό ήταν πρόεδρος της ΓΕΝΟΠ τη δεκαετία του 1990.

Κάπως έτσι ο Μανώλης Παναγιωτάκης βρέθηκε από καπετάνιος ιστιοφόρου να κουμαντάρει κοτζάμ τάνκερ, όπως λένε οι κακεντρεχείς επικαλούμενοι τους αριθμούς που δεν είναι με το μέρος του. Ο επικεφαλής της ΔΕΗ παρέλαβε μια επιχείρηση με κέρδη 91,3 εκατ. ευρώ το 2014, που έκλεισε με ζημιές 102,5 εκατ. ευρώ το 2015. Τα έσοδα από 5,86 δισ. ευρώ το 2014 υποχώρησαν πέρυσι στα 5,73 δισ. ευρώ, λόγω κυρίως της απώλειας καλών πελατών από τους ανταγωνιστές της ΔΕΗ, το μερίδιο των οποίων έχει εκτιναχθεί στο 12%.

Το χειρότερο όμως συνέβη με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές, εφιάλτης κάθε αφεντικού της ΔΕΗ στα χρόνια των Μνημονίων. Κουβαλώντας συριζαϊκές νοοτροπίες της πρώιμης περιόδου, ο Παναγιωτάκης άργησε να καταλάβει το διακύβευμα. Εχασε ένα ολόκληρο εξάμηνο για να αντιληφθεί ότι τα φέσια δεν συμμαζεύονται με φοβέρες παρά με αποκοπές ρεύματος, και το συνειδητοποίησε όταν ήταν πλέον αργά. Από 1,7 δισ. ευρώ που ήταν όταν παρέλαβε την επιχείρηση, τα φέσια εκτινάχθηκαν στα τέλη του 2015 στα 2 δισ. και τον Μάρτιο του 2016 στα 2,3 δισ. ευρώ. Τότε ήταν και η τελευταία φορά που η επιχείρηση έδωσε στη δημοσιότητα στοιχεία, έκτοτε ουδείς ακριβώς γνωρίζει πόσες είναι οι ανείσπρακτες οφειλές, ενώ κάποιοι τις ανεβάζουν σε 2,7 δισ. ευρώ, άλλοι ακόμη υψηλότερα.

Το θέμα έχει προκαλέσει αρκετές ρωγμές στις σχέσεις Παναγιωτάκη – Σκουρλέτη, που συχνά τον εγκαλεί για τις αποκοπές, αφού πολιτικό κόστος και κατέβασμα διακόπτη είναι έννοιες ασύμβατες. Δίκιο έχει εδώ ο Παναγιωτάκης όταν διαμαρτύρεται ότι ο υπουργός τού δένει τα χέρια, τα γραμμάτια ωστόσο που πληρώνει σήμερα η ΔΕΗ είναι τα προεκλογικά «δεν πληρώνω» του ΣΥΡΙΖΑ.

Δίκιο έχει επίσης ο Παναγιωτάκης ότι το Μνημόνιο δείχνει το πιο σκληρό πρόσωπό του στη ΔΕΗ. Αποτελεί κοινό τόπο ότι η λύση για τον ΑΔΜΗΕ (δηλαδή διατήρηση του 51% στο Δημόσιο αντί για πώληση του 66%, όπως είχε δεσμευτεί η προηγούμενη κυβέρνηση) στερεί από τη ΔΕΗ το σημαντικότερο περιουσιακό της στοιχείο, δίχως επαρκή αποζημίωση. Τίποτα χειρότερο σε μια περίοδο ισχνής οικονομικής κατάστασης για την εταιρεία, που τα επόμενα χρόνια θα χάσει το 50% του τζίρου της, ήτοι 2,5 δισ. ευρώ, δίχως εμφανή τρόπο αναπλήρωσης.

Κάπου εδώ κουμπώνει ξανά η κριτική προς τον επικεφαλής της ΔΕΗ ότι δεν έχει ρεαλιστικές απαντήσεις στις προκλήσεις της επόμενης ημέρας. Στην ουσία, η επιχείρηση έχει στρέψει την πυξίδα της αποκλειστικά στα κινεζικά κεφάλαια προκειμένου να καλύψει μέρος των εσόδων που μαθηματικά θα χάσει. Ο πάρτνερ λέγεται CMEC και στην Ελλάδα συνεργάζεται χρόνια με την ελληνική Microdata, εταιρεία του Νίκου Μπάκουλη, ενός επίσης πρώην προέδρου της ΓΕΝΟΠ. Στο διά ταύτα, η ΔΕΗ συστήνει κοινή εταιρεία με την CMEC για να βγει μαζί της αγκαζέ στα Βαλκάνια, ενώ προσδοκά οφέλη και από την πρόθεση των Κινέζων να προβούν σε μεγάλη επένδυση στην Ελλάδα για την κατασκευή μονάδας παραγωγής «έξυπνων μετρητών». Μακάρι όλα αυτά να αποδώσουν. Εως ότου όμως γίνει αυτό, κάθε μήνα η ΔΕΗ θα βλέπει τα μερίδιά της να μειώνονται, θα παλεύει με τα φέσια της και θα πονοκεφαλιάζει με την αποπληρωμή των δανειακών της υποχρεώσεων.