«Είναι λάθος ένα ώριμο αίτημα όπως η αναβάθμιση του μαθήματος των Θρησκευτικών από ομολογιακό σε μάθημα γνώσης των θρησκειών, με ιδιαίτερη έμφαση στην Ορθοδοξία, να μετατρέπεται σε αφορμή ακατανόητης αντιδικίας και κινδυνολογίας». Αυτά είπε μεταξύ άλλων ο Νίκος Φίλης.

Πάγιο αίτημα της εκσυγχρονιστικής Αριστεράς αλλά και της πολιτικά φιλελεύθερης κοινωνικής σκέψης ήταν η διδασκαλία της θρησκειολογίας. Και όχι η κατήχηση μιας και μόνο θρησκείας. Βέβαια, η Ορθοδοξία δεν είναι ένα άκαμπτο δόγμα. Συστατικό της νεοελληνικής ταυτότητας και συνεκτικό μιας μακράς συλλογικής διαδρομής δεν μπορεί να «διαβαστεί» απλά και μόνο υπό το πρίσμα της πτέρυγας των ζηλωτών της. Επίσης, η Εκκλησία ως θεσμός σήμερα έχει διαδραματίσει σπουδαίο και κομβικό ρόλο στα συσσίτια για τους φτωχούς και στη βοήθεια σε λαϊκές γειτονιές. Η ενορία σε πολλές περιοχές επέχει ρόλο ενός στέρεου υλικού για την κοινωνική συνεκτικότητα, που σήμερα αποσυναρμολογείται με ταχύτατους ρυθμούς.

Εδώ όμως έχουμε κάτι άλλο.

Ο Φίλης για παράδειγμα –δογματικός απ’ τη μεριά του –είναι συνεπής με τον εαυτό του και τη διαδρομή του. Η στρατηγική στο παραπάνω ζήτημα δεν είναι μια εξαίρεση στην κυβερνώσα λογική. Είναι ένα αίτημα ζυμωμένο και δουλεμένο –απ’ τα ελάχιστα –στον χώρο της Αριστεράς. Δεν μιλάμε για μια στείρα αντικληρική λογική. Μιλάμε για αίτημα χρόνων. Πολύ περισσότερο, η θρησκειολογία ως διδασκαλία –δηλαδή η εμπράγματη διδασκαλία της ανεξιθρησκείας –δεν αποτέλεσε, απ’ όσο ξέρω, στενό αίτημα μόνο ενός τμήματος της Αριστεράς –ανάμεσα σε άλλα όπως το κυρίαρχο του χωρισμού Κράτους και Εκκλησίας. Υπήρξε και ζήτημα που για πολλά χρόνια απασχόλησε και την οριζόντια εκσυγχρονιστική πτέρυγα του πολιτικού τόξου.

Κι όμως, αυτή τη μάχη –τη βαθιά ιδεολογική –μοιάζει να τη δίνει ο Φίλης μόνος. Αυτός συγκέντρωσε τα πυρά των ιεραρχών.

Και όχι, το θέμα δεν είναι η υπεράσπιση του Φίλη ως προσώπου. Είναι μια λογική που λέει πως ακόμη κι αν ο αντίπαλος υλοποιήσει τομές αστικού εκσυγχρονισμού, επειδή ακριβώς είναι αντίπαλος εγώ δεν θα τις στηρίξω. Η πολιτική συμπεριφορά αυτή, ίδιον όλων, είναι απόλυτα καταστροφική. Αν υπάρξει υποχώρηση στο ζήτημα διδασκαλίας που περιέγραψα αυτή θα είναι από αντιδραστική σκοπιά. Δεν θα είναι ήττα του ΣΥΡΙΖΑ ή του Τσίπρα. Πολύ περισσότερο σήμερα που το ευρύτερο περιβάλλον είναι εύφλεκτο ενώ κερδίζει έδαφος το αφήγημα του «εποικισμού από λαθρομετανάστες» και μια «απ’ τα κάτω» ακροδεξιά ρητορεία. Πολύ περισσότερο σήμερα που η λογική του ΤΙΝΑ (Τhere is no alternative) και ο δημοσιονομικός ζουρλομανδύας του ευρώ σπρώχνουν τον κόσμο σε παράδοξες πολιτικές λύσεις και σε σωτηριολογίες επικίνδυνες.