Τι χαρά και τι συγκίνηση είναι αυτή σ’ ένα περιοδικό –περιοδικάκι για την ακρίβεια –με το όνομα «Δαφνοκέρασα» που βγαίνει στην Εδεσσα να μην ξέρεις τι να πρωτοδιαβάσεις στις 32 αδέξια –το σημειώνουμε επαινετικά –τυπωμένες σελίδες του τελευταίου του τεύχους. Με τρία κείμενα να λάμπουν ανάμεσα στα 20 –και πολύ αξιόλογα –που περιλαμβάνει συνολικά το περιοδικάκι το αυτοχαρακτηριζόμενο ως όργανο «πνευματικής καλλιέργειας και ελέγχου». Και αν προσπερνούμε, παρά την εντελώς ιδιαίτερη σημασία τους, με μια απλή αναφορά το ποίημα του Στέλιου Σεφεριάδη (πατέρα του Γιώργου Σεφέρη) με τον τίτλο «Μοιρολόγι» και το συγκλονιστικό, αν και ημιτελές, ημερολόγιο του Περικλή Καρτσιώλη, Εδεσσαίου προφανώς, που έγραψε ως όμηρος στη Γερμανία από τον Αύγουστο του 1944 έως τον Ιούνιο του 1945, το κάνουμε για λόγους εξίσου τιμητικούς για το «Δαφνοκέρασα», όσο και αν είχαμε επιμείνει σε οποιοδήποτε κείμενο του σχετικού τους τεύχους.

Εννοούμε την αναδημοσίευση στις σελίδες του περιοδικού ενός κειμένου του Μάνου Χατζιδάκι για την ποιήτρια Μάτση Χατζηλαζάρου. Χάρη σε ένα διαφωτιστικό εισαγωγικό σημείωμα του κυρίου Αντώνη Ν. Βενέτη, η συνύπαρξη Εδεσσας, Χατζιδάκι, «Δαφνοκέρασων» και Χατζηλαζάρου, που θα παρέμενε ένας γρίφος, αποκτά την προοπτική μιας αληθινά μαγικής συγκυρίας. Με στοιχεία που δίνει η αθηναϊκή εφημερίδα «Παλιγγενεσία» της 11.1.1886: «Ο κύριος Περικλής Χατζηλαζάρου διήλθεν εξ Αθηνών ερχόμενος εκ Δρέσδης όπου κατέλιπε τα τέκνα του προς εκπαίδευσιν και αμέσως ανεχώρησε μετά της κυρίας του εις Θεσσαλονίκη». Ενώ χάρη σε στοιχεία της εφημερίδας «Νέα Εφημερίς» της 28.1.1886 πληροφορούμαστε ότι:«Εδόθη εν τη οικία του εν Βράιλα κυρίου Λεωνίδα Εμπειρίκου συναυλία υπέρ του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού».

Αν και πρόκειται για γεγονότα που έχουν εξελιχθεί πριν από 130 χρόνια, το να τα διεξέρχεσαι χάρη στις σελίδες ενός αφιλόδοξου περιοδικού της επαρχίας σαν να συνέβησαν μόλις χθες, κάνει τη μικρή ιστορία της λογοτεχνίας να αποκτά αιφνίδια την αίγλη ενός κοσμοϊστορικού γεγονότος. Ετσι όπως προκαθόριζε συμπτώσεις που έμελλε να παίξουν έναν πολύ ευρύτερο ρόλο στην πνευματική ζωή του τόπου μας. Αφού η ποιήτρια Μάτση Χατζηλαζάρου, η γεννημένη στη Θεσσαλονίκη το 1914, υπήρξε εγγονή του «ερχόμενου εκ Δρέσδης όπου κατέλιπε τα τέκνα του» Περικλή Χατζηλαζάρου, Εδεσσαίου στην καταγωγή, αλλά υπήρξε επίσης και η πρώτη σύζυγος του ποιητή Ανδρέα Εμπειρίκου, γιου του Λεωνίδα Εμπειρίκου, που την ίδια εποχή δινόταν στο σπίτι του στη Βράιλα «συναυλία υπέρ του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού».

Δεν είναι αλήθεια σαν να έστελνε η Ξάνθη, η γενέτειρα του Μάνου Χατζιδάκι, σε ανύποπτο χρόνο χαιρετισμό στην Εδεσσα, έναν χαιρετισμό που μπορεί να αντηχεί στ’ αφτιά μας εξίσου συγκινητικός όσο ο χαιρετισμός που έστελνε ο Γοργοπόταμος στην Αλαμάνα;

Τελευταία Νέα