Με μια κίνηση των χεριών του έγινε εθνικός ήρωας. Κι ας απειλείται πλέον η ζωή η δική του και της οικογένειάς του, που τρέμει σε κάθε χτύπο της πόρτας. Κι ας κινδυνεύει να χάσει το ασημένιο μετάλλιο που κέρδισε με την αξία του στον Μαραθώνιο των Ολυμπιακών Αγώνων. Το άρθρο 50 του κανονισμού είναι ξεκάθαρο: απαγορεύονται πολιτικές διαμαρτυρίες. Τελεία και παύλα.

Και όμως, ο 26χρονος Αιθίοπας Φεγίσα Λιλέσα δεν σκέφτηκε τίποτε από όλα αυτά όταν τη στιγμή του τερματισμού ύψωνε τα χέρια του και σχημάτιζε το «Χ», αγγίζοντας εκατομμύρια ψυχές που βασανίζονται στις περιοχές όπου κατοικεί η φυλή Ορόμο, μέλος της οποίας είναι και ο ίδιος. Το σύμβολο που δημιούργησε με τα χέρια του θύμισε την υψωμένη γροθιά των Αμερικανών Τόμι Σμιθ και Τζον Κάρλος, οι οποίοι φορώντας μαύρα γάντια είχαν εκφράσει την ιστορική διαμαρτυρία υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά την απονομή των μεταλλίων μετά την κούρσα των 200 μέτρων στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1968 στο Μεξικό. Το ότι επρόκειτο να τιμωρηθούν διά βίου από τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή ήταν το τελευταίο που τους ενδιέφερε εκείνη τη στιγμή.

Με το ίδιο σκεπτικό λειτούργησε και ο Λιλέσα εξηγώντας ότι «τους τελευταίους εννέα μήνες πάνω από χίλιοι άνθρωποι έχουν σκοτωθεί και άλλοι κατηγορήθηκαν για προδοσία. Η κατάσταση για τους Ορόμο είναι πολύ επικίνδυνη στην Αιθιοπία και φοβάμαι πως αν γυρίσω πίσω θα με σκοτώσουν, κι αν δεν το κάνουν θα με συλλάβουν ή θα μπλοκάρουν κάθε ταξίδι μου στο εξωτερικό. Γι’ αυτό θα ήθελα να πάω σε άλλη χώρα». Τα εξιστορούσε αυτά και την ίδια στιγμή η καρδιά του χτυπούσε με δεκάδες σφυγμούς, συνειδητοποιώντας σε πόσο μεγάλο κίνδυνο είχε βάλει τη σύζυγο και τα δύο παιδιά του. «Οταν κάποιος χτυπά την πόρτα του σπιτιού σου στην πατρίδα μου, τρέμεις ότι μπορεί να είναι στρατιώτης» ομολόγησε αναστατωμένος.

Μολονότι η κυβέρνηση της Αιθιοπίας διαρρηγνύει τα ιμάτιά της ότι ο Λιλέσα δεν πρόκειται να συλληφθεί, συνεπώς δεν θα πρέπει να φοβάται να επιστρέψει στη χώρα του, είναι ιστορικά αποδεδειγμένο ότι η φυλή Ορόμο, που αποτελεί το ένα τέταρτο του συνολικού πληθυσμού της Αιθιοπίας (τουτέστιν 25 από τα περίπου 100 εκατομμύρια), εκδιώκεται συστηματικά. Και αυτό γιατί ο πρωθυπουργός της Αιθιοπίας Χαϊλεμαριάμ Ντεσαλέγκν έχει θέσει ως στόχο την επέκταση της πρωτεύουσας Αντίς Αμπέμπα, εγχείρημα που μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν καταπατηθούν οι εκτάσεις των ντόπιων αγροτών της φυλής Ορόμο.

Μπορεί να μην επιβεβαιώνεται ο αριθμός των χιλίων νεκρών που επικαλέστηκε ο διάσημος πλέον μαραθωνοδρόμος, ωστόσο βάσει των ερευνητών της οργάνωσης Human Rights Watch, που παρακολουθούν εντατικά την περιοχή, πάνω από 400 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους και χιλιάδες έχουν συλληφθεί κατά τη διάρκεια αιματηρών συμπλοκών με τις δυνάμεις καταστολής.