Στο 61ο συνέδριο του γαλλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 1977 στη Ναντ, ο Μισέλ Ροκάρ εκφώνησε έναν λόγο που έμεινε στην Ιστορία. Θέμα του ήταν οι δύο κουλτούρες της Αριστεράς. Την Πρώτη Αριστερά τη χαρακτήρισε «ιακωβίνικη, συγκεντρωτική και κρατικίστικη». Τη Δεύτερη, «αποκεντρωτική, περιφερειακή, κληρονόμο της αυτοδιαχειριστικής παράδοσης, που λαμβάνει υπόψη τις συμμετοχικές δράσεις των πολιτών». Αντίθετες μεταξύ τους, οι δύο αυτές κουλτούρες ήταν υποχρεωμένες να συμβιώνουν στο κόμμα.

Εμπνευστής και εκπρόσωπος της Δεύτερης Αριστεράς ήταν φυσικά ο ίδιος. Οσο για την Πρώτη, την ενσάρκωνε μέχρι τον θάνατό του ένας άνθρωπος που καθόταν στην πρώτη σειρά εκείνου του συνεδρίου. Τέσσερα χρόνια αργότερα θα εκλεγόταν πρόεδρος της χώρας. Το όνομά του ήταν Φρανσουά Μιτεράν.

Η δύσκολη συμβίωση ανάμεσα στις δύο κουλτούρες συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Και ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την παράλυση της Γαλλίας. Κανείς δεν ξέρει τι θα είχε συμβεί αν στο μπρα ντε φερ ανάμεσα στους δύο άνδρες, τον «κροκόδειλο» και το «χάμστερ», είχε βγει νικητής ο δεύτερος. Ισως η αντίσταση στις μεταρρυθμίσεις να ήταν μικρότερη. Ισως η Μαρίν Λεπέν να μη διεκδικούσε με αξιώσεις την προεδρία. Ισως, με λίγα λόγια, η Γαλλία να ήταν μια «φυσιολογική» χώρα. Και να μη θύμιζε, στις χειρότερες στιγμές της, την Ελλάδα. Αλλά ο Ροκάρ δεν έχασε απλώς: τον εξευτέλισαν.

Τηρουμένων των αναλογιών, η μάχη για τον χαρακτήρα της Αριστεράς δόθηκε στην Ελλάδα ανάμεσα στον Ανδρέα Παπανδρέου και τον Κώστα Σημίτη. Νικητής αναδείχθηκε και εδώ ο εκπρόσωπος της «Πρώτης Αριστεράς». Αλλά το πιο σημαντικό δεν ήταν αυτό. Το παιχνίδι χάθηκε όταν η «ιακωβίνικη, συγκεντρωτική και κρατικίστικη ιδεολογία» αποδείχθηκε το συστατικό στοιχείο του κόμματος που κλήθηκε να διοικήσει μια χρεοκοπημένη, οργισμένη και γονατισμένη Ελλάδα. Ο ΣΥΡΙΖΑ κληρονόμησε τα χειρότερα στοιχεία του ΠΑΣΟΚ. Ο Τσίπρας δεν αντιγράφει απλώς σε όλα τον Ανδρέα Παπανδρέου. Αποδίδει, ούτε λίγο ούτε πολύ, στον Σημίτη και τους εκσυγχρονιστές την ευθύνη της καταστροφής.

Δεν είναι λοιπόν περίεργο ότι οι ψηφοφόροι του διατηρούν την ψευδαίσθηση πως μια μέρα όλα θα ξαναγίνουν όπως ήταν, το μόνο που χρειάζεται είναι επιμονή και αποφασιστικότητα. Ούτε ότι ένα συνδικάτο, για παράδειγμα, μπορεί να αποφασίζει ανά πάσα στιγμή μια απεργία με μεγάλο κοινωνικό κόστος και χωρίς κανένα νόημα, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα ότι οι απεργοί θα συνεχίσουν να πληρώνονται κανονικά. Η επιλογή ανώτερου αξιωματούχου να χρησιμοποιήσει τη ρήση του Μάο «Μεγάλη αναταραχή, θαυμάσια κατάσταση» για να περιγράψει τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς τα λέει όλα.

Υπήρξαν βέβαια και κάποιες φωτεινές παρενθέσεις στη μεταπολιτευτική μας πορεία. Ο θρίαμβος της ελληνικής εθνικής ομάδας επί της Πορτογαλίας και η κατάκτηση του Euro ήρθαν σε μια στιγμή που πιστεύαμε στον εαυτό μας και τις δυνατότητές μας. Δυστυχώς είχαμε πια τον λάθος πρωθυπουργό. Η Γαλλία ελπίζει να επαναλάβει αύριο τον ίδιο άθλο (με τον ίδιο αντίπαλο!) και στη συνέχεια να έχει καλύτερη τύχη. Ο πρόεδρός της είναι άλλωστε απρόβλεπτος, ο τρόπος που πανηγυρίζει το δεύτερο γκολ του Γκριεζμάν στη Γερμανία το αποδεικνύει.