Από δω το πήγαιναν, από κει το έφερναν, τελικά το πέτυχαν το Brexit. Με γεια τους με χαρά τους! Το Ηνωμένο Βασίλειο ποτέ δεν ήταν ένθερμο με την ευρωπαϊκή ιδέα. Αυτό που επεδίωκε πάντα ήταν η ευρωπαϊκή αγορά. Για πολιτική ένωση ούτε λόγος. Ο μακαρίτης Ντε Γκολ είχε δίκιο!

Γιατί έγινε δημοψήφισμα; Γιατί το υποσχέθηκε ο Κάμερον για να γίνει πρωθυπουργός. Εμείς τα ξέρουμε αυτά. Πόσοι υποσχέθηκαν ότι θα καταργήσουν το Μνημόνιο για να γίνουν πρωθυπουργοί; Ολοι. Και έγιναν! Τέτοια ευθύνη!

Η Βρετανία δεν μένει μόνη, είναι με τις ΗΠΑ και μεγάλη δύναμη του ΝΑΤΟ. Επιστρέφει δηλαδή στον παραδοσιακό της ρόλο.

Θα είναι καλύτερα τώρα, εκτός ΕΕ; Οχι, αλλά ούτε και η ΕΕ χωρίς τη Βρετανία, γι’ αυτό και δεν αποκλείεται να δούμε πρωτότυπες συνεργασίες! Κάτι σαν μέσα – έξω, με εξαιρέσεις! Ξέρουν αυτοί!

Η ΕΕ δεν είναι αυτή που ονειρεύονταν οι πρωτοπόροι εμπνευστές της. Ουσιαστικά άλλαξε ρότα μετά τον Ντελόρ. Σιγά σιγά επικράτησαν οι ακραίες τάσεις μετά τη διάλυση του ανατολικού μπλοκ. Οι πολιτικοί της –χωρίς κύρος –έπαψαν να αποφασίζουν και έγιναν παρακολούθημα των διεθνών χρηματοπιστωτικών κέντρων. Οι προειδοποιήσεις σκόνταφταν σε περήφανα αφτιά!

Σοσιαλδημοκράτες και συντηρητικοί έγιναν ένα, προς δόξαν της παγκοσμιοποίησης του χρήματος και της νέας στρατηγικής της ισοπέδωσης. Η Ευρώπη όχι μόνο δεν ενώθηκε αλλά –έπειτα από πίεση των ΗΠΑ –έκανε μέλη της όλα τα «ορφανά» του πρώην υπαρκτού σοσιαλισμού. Με συνέπεια να φουντώσουν οι εθνικισμοί. Αντί να πάμε μπροστά, γυρίσαμε πίσω!

Ο νεοφιλελευθερισμός πολλαπλασίασε τις ανισότητες, αποδυνάμωσε το κοινωνικό κράτος, άφησε ανέργους και φτωχούς στη μοίρα τους. Τα αποτελέσματα τα βλέπουμε μπροστά μας κι αν δεν αλλάξει κάτι, θα δούμε πολλά ακόμα. Οι μεταρρυθμίσεις αλλάζουν τις εργασιακές σχέσεις εις βάρος των εργαζομένων, προβαίνουν σε απολύσεις, ενισχύουν και γενικεύουν τη λιτότητα. Απαιτούν ταυτόχρονα πλήρη συμμόρφωση, ξεπερνώντας την ίδια την κοινοβουλευτική δημοκρατία!

Η δράση φέρνει αντίδραση. Νόμος της φυσικής. Ισχύει και στις κοινωνίες. Δεν εξαλείφεται με θεωρίες και βαθυστόχαστες αναλύσεις. Μήπως βοηθήσαμε ένα πρωτόγονο αντισυστημικό κίνημα; Μήπως κάποιες συγκεκριμένες πολιτικές γέννησαν τους λαϊκισμούς, τους εθνικισμούς και τους πρωταγωνιστές τους; Τον Φάρατζ, τον Μπόρις Τζόνσον, τη Λεπέν και τον Μπέπε Γκρίλο;

Primum vivere, έλεγαν οι Ρωμαίοι. Κι αυτό δεν είναι λαϊκισμός!

* Πρώτα η επιβίωση.

Ο Τηλέμαχος Χυτήρης είναι πρώην υπουργός