Ζοζέ Μουρίνιο, Αντρε Βίλας-Μπόας, Πάουλο Σόουσα, Μάρκο Σίλβα, Λεονάρντο Ζαρντίμ και εκατοντάδες ακόμα προπονητές από τη μικρή χώρα της Ιβηρικής κατακτούν τον ποδοσφαιρικό κόσμο κάνοντας διάσημη τη χώρα τους.
Στα μέσα του προηγούμενου αιώνα, όποια πέτρα κι αν σήκωνες στα ομαδικά αθλήματα από κάτω έβρισκες και έναν γιουγκοσλάβο προπονητή.
Ηταν οι εκπρόσωποι της μεγάλης των Πλάβι σχολής, μέχρι τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας το 1992.
Η Ελλάδα αποτελούσε έναν από τους δημοφιλείς προορισμούς για τους γιουγκοσλάβους προπονητές, οι οποίοι με τις επιτυχίες τους ενίσχυσαν το μεταναστευτικό τους ρεύμα προς τον Νότο.
Ο Στέφαν Μπόμπεκ, που οδήγησε τον Παναθηναϊκό στο αήττητο πρωτάθλημα του 1964 και αργότερα εργάστηκε και στον Ολυμπιακό, και οι Τόζα Βεσελίνοβιτς, Λιούπκο Πέτροβιτς, Ιβιτσα Οσιμ, Μπράνκο Στάνκοβιτς, Ζλάτκο Τσαϊκόφσκι και φυσικά ο Ντούσαν Μπάγεβιτς είναι μερικοί μόνο από τα μέλη της μεγάλης των Πλάβι σχολής που άφησαν το αποτύπωμά τους στη χώρα μας.
Μετά τον εμφύλιο της Γιουγκοσλαβίας οι Πλάβι έπεσαν σε παρακμή και νέες σχολές έκαναν την εμφάνισή τους.
Μια εξ αυτών που διαπρέπει διεθνώς είναι η πορτογαλική.
Εκτός από τους φελλούς και το κρασί, οι προπονητές αποτελούν ένα από τα βασικά εξαγώγιμα «προϊόντα» της Πορτογαλίας.
Οι επιτυχίες του Ζοζέ Μουρίνιο αρχικά με την Πόρτο και στη συνέχεια με τις Τσέλσι, Ιντερ και Ρεάλ αποτέλεσαν την αφορμή ώστε ο ποδοσφαιρικός κόσμος να στρέψει το βλέμμα τους στους Λουζιτανούς, οι οποίοι δεν άφησαν την ευκαιρία να πάει χαμένη.
Αυτή τη στιγμή υπολογίζεται πως περίπου 250 προπονητές από τη χώρα των μεγάλων θαλασσοπόρων εξερευνούν με την μπάλα νέους πολιτισμούς.
ΠΡΟΣ ΑΝΑΤΟΛΑΣ. Το ελληνικό ποδόσφαιρο μπορεί να θεωρηθεί πρωτοπόρο όσον αφορά την εμπιστοσύνη που έδειξε στους Πορτογάλους, αφού πολύ πριν εμφανιστεί το φαινόμενο Μουρίνιο η ΑΕΚ εμπιστεύτηκε στον Σάντος τα ηνία της ομάδας της το 2001.
Ο 61 ετών σήμερα προπονητής θήτευσε επίσης στους πάγκους του Παναθηναϊκού, του ΠΑΟΚ και της φυσικά της εθνικής ομάδας, την οποία οδήγησε στις 16 του Παγκοσμίου Κυπέλλου το 2014.
Το ταξίδι του Σάντος στην Ανατολή άνοιξε δρόμους για πολλούς συμπατριώτες του, όπως τους Ζοζέ Πεσέιρο, Ζεσουάλντο Φερέιρα (Παναθηναϊκός), Κάρλος Καρβαλχάλ, Οράσιο Γκονσάλβες (Αστέρας Τρίπολης), Σα Πίντο (Ατρόμητος), Λεονέλ Πόντες (Παναιτωλικός), Λεονάρντο Ζαρντίμ, Βίτορ Περέιρα και βέβαια στον Μάρκο Σίλβα (Ολυμπιακός).
Οι πορτογάλοι προπονητές είναι περιζήτητοι και για δεύτερη συνεχόμενη σεζόν αποτέλεσαν την πλειονότητα μεταξύ αυτών που κάθησαν στους πάγκους των 32 του Τσάμπιονς Λιγκ.
«Οι πορτογάλοι προπονητές διαθέτουν τεράστια γνώση σε θέματα τακτικής και στρατηγικής του ποδοσφαίρου, γι’ αυτό είναι περιζήτητοι στον κόσμο» εξηγεί ο Ζόρζε Ζέσους που πέρυσι άφησε την Μπενφίκα για τη Σπόρτινγκ Λισαβόνας, την οποία οδηγεί εκ του ασφαλούς στην κατάκτηση του τίτλου στην Πορτογαλία.
Μόνο πέρυσι οι «Βάσκο ντα Γκάμα» της προπονητικής κατέκτησαν επτά εθνικούς τίτλους σε τρεις ηπείρους.
ΘΕΜΑ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ. Πού οφείλεται όμως αυτή η μεγάλη επιτυχία των πορτογάλων προπονητών;
Σύμφωνα με ειδικούς, ο συνδυασμός της βαθιά ριζωμένης κουλτούρας που διαθέτουν στο ποδόσφαιρο, η μεγάλη παράδοση των κατοίκων της χώρας να προσαρμόζονται σε συνθήκες μετανάστευσης και κάποιες έξυπνες τεχνικές στις προπονήσεις αποτελούν τους πυλώνες της επιτυχίας.
«Σχεδόν όλοι αυτοί οι τύποι μεγάλωσαν μέσα στο παιχνίδι, έπαιζαν ως παιδιά, παρακολουθούσαν αγώνες. Πρόκειται για ένα πάθος. Οι Πορτογάλοι δεν βλέπουν την προπονητική μόνο ως επάγγελμα» εξηγεί η δημοσιογράφος Μαριάνα Καμπράλ. Στη χώρα των 10 εκατ. κατοίκων το ποδόσφαιρο διατηρεί ξεχωριστή θέση. Δεν αποτελεί υπόθεση μόνο των ανδρών. Οι τρεις από τις έξι εφημερίδες με τη μεγαλύτερη κυκλοφορία είναι αθλητικές, η Μπενφίκα έχει τα περισσότερα μέλη σε όλο τον κόσμο ενώ η Πόρτο πρόσφατα έφτασε τις 125.000 εγγραφές.
ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ. Το 20% των Πορτογάλων ζει έξω από τα σύνορα της χώρας. Αυτή η τάση για μετανάστευση βοηθά να εξηγηθεί η μεγάλη προσαρμοστικότητα των πορτογάλων προπονητών στο εξωτερικό, στο οποίο καταφεύγουν λόγω της μικρής αγοράς που υπάρχει στο εσωτερικό.
Η «τακτική περιοδολόγηση» αποτελεί ένα από τα μυστικά των μεθόδων που ακολουθούν οι Πορτογάλοι. Στόχος της είναι να επικεντρώσει την προσοχή των παικτών στην τακτική όλης της ομάδας σε κάθε φάση του παιχνιδιού, από την άμυνα μέχρι την επίθεση. Οι απαιτήσεις για την αποκάλυψη των μυστικών των πορτογάλων προπονητών οδήγησαν το Πανεπιστήμιο της Λισαβόνας στην απόφαση να δημιουργήσει ένα αγγλόφωνο master για την «υψηλή απόδοση της προπονητικής στο ποδόσφαιρο». Ενας από τους ανθρώπους που βοήθησαν στον σχεδιασμό των μαθημάτων ήταν και ο Ζοζέ Μουρίνιο.
