Το προσεχές Παρασκευοσάββατο, οι ρέκτες της κιθάρας έχουν την τιμητική τους. Με διακτινισμό θα μπορούσε κάποιος την ίδια ημέρα να πάρει γεύση από δυο αντιπροσωπευτικούς κόσμους του οργάνου: το θηρίο της ηλεκτρικής κιθάρας που ακούει στο όνομα Γιάννης Σπάθας κατηφορίζει Ηπείρου και Αχαρνών στο οικείο του Κύτταρο. Ο Δημήτρης Μυστακίδης, λόγιος και βιωματικός, πιάνει τη λαϊκή ακουστική στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο στη Συγγρού. Ο πρώτος θα χώσει το περίφημο «Mountains» των Socrates (δικό του ειδικότερα), κομμάτι – σταθμό για κάθε κιθαρίστα. Ο δεύτερος θα ανατρέξει στους προπολεμικούς και μεταπολεμικούς παίκτες του λαϊκού (από Σκαρβέλη μέχρι Χιώτη). Η κουβέντα μαζί τους, απόλαυση. Και από τις φορές που χαίρομαι πολύ τη δουλειά μου.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΠΑΘΑΣ. Ξεκινώ από τον πρεσβύτερο. Ο Σπάθας σήμερα μοιράζεται τη ζωή του μεταξύ Παξών και Αθήνας. Από το 1968 στο κουρμπέτι, όταν σχημάτισε τους Persons με το alter ego του: τον Αντώνη Τουρκογιώργη. Και μετά τόνοι ιδρώτα με τους Socrates και σε αμέτρητες ηχογραφήσεις. «Από το 1980 που επέστρεψα από Αγγλία και ξέχωρα από τους Socrates, με καλούσαν όλοι να παίξω σε δίσκους τους. Είχα γίνει πια επαγγελματίας. Αν το 1980 έπαιζα σε όλο τον δίσκο, το 1990 έπαιζα στον μισό και το 2000 σε μερικά σόλο. Οι εταιρείες σταδιακά είχαν οικονομικό πρόβλημα. Παρ’ όλα αυτά, τότε ακόμη υπήρχε το έδαφος να παίξεις και να γράψεις. Μου έλεγε παραγωγός το 1990: «Τώρα που μαζέψαμε κάποια χρήματα, θα κάνεις κι εσύ τον δικό σου ορχηστρικό δίσκο»». Και συμπληρώνει: «Σήμερα η πορεία είναι ανάποδη. Κάνεις δίσκο ή γράφεις κάποια tracks για να σπρώξεις το λάιβ σου. Ο Μπάουι είχε πει προφητικά το 2001 πως θα φτάσει η μέρα που οι μουσικοί θα υποχρεωθούν να ανέβουν στο πάλκο. Και λίγο μετά οι Telephone πάλι προφητικά είπαν πως ήλθε η ώρα να δουλεύουμε για ένα πιάτο φαΐ».

Ο Σπάθας θα ανέβει στο stage του Κυττάρου με την περίφημη κόκκινη Stratocaster (του 1979). Δεκάδες νέοι σήμερα μελετούν το παίξιμό του στο ΥouTube. Σπουδαία νέα δύναμη ο νεότερος Δημήτρης Λάππας που το ρεπορτάζ μου λέει πως έχει μελετήσει εις βάθος τον παλιό. «Τα νέα παιδιά έχουν κέφι. Υπάρχουν πολλοί καλοί. Η δεξιοτεχνία όμως πρέπει να είναι «δούλος» του πράγματος που έχεις στο μυαλό σου, όχι να προηγείται» σημειώνει ο Σπάθας που θυμάται την ημέρα που σκάρωσε το θρυλικό «Mountains». «Ημουν 22 ετών. Πήγαμε με τον Μπουκουβάλα να δούμε ένα ντοκιμαντέρ στην Ιουλιανού. Εκεί άκουσα τους Σαρακατσαναίους, σόλο κλαρίνο από τον μεγάλο Τάσο Χαλκιά. Παράτησα την ταινία και πήγα σπίτι. Εφαγα πετριά. Μέχρι το πρωί αυτοσχεδίαζα για να βγάλω κάτι αντίστοιχο. Λατρεύω την ελληνική παραδοσιακή μουσική».

«Ενα χειμωνιάτικο πρωί»

Ο Γιάννης Σπάθας θυμάταιτον δίσκο «Το απέναντι μπαλκόνι» της Ελένης Βιτάλη. Εχω λόγο που ρωτώ αφού το παίξιμό του στο «Ενα χειμωνιάτικο πρωί» θεωρείται παροιμιώδες. «Απ’ τους καλύτερους δίσκους όπου έπαιξα. Δεν με ενόχλησε κανείς. Είχαμε συμφωνήσει με την Ελένη, αν δεν μας αρέσει κάτι να το λέμε αμέσως.

Ηταν σαν σχολείο.Η Ελένη έγραφε μέσααπό την κονσόλα.Στο τέλος δεν ξέραμε τι να πρωτοδιαλέξουμε. Τεράστια».

INFO

9 και 10 Οκτωβρίου στο Κύτταρο (Αχαρνών και Ηπείρου) οι Γιάννης Σπάθας, Ακης Τουρκογιώργης, The Blue Airways, Blues Wire και Socrates

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΥΣΤΑΚΙΔΗΣ. «Ο Σπάθας είναι τεράστια μορφή. Εβαλε την τροπικότητα (τις κλίμακες) στη σύγχρονη κιθάρα» μου λέει από την άλλη ο Δημήτρης Μυστακίδης. Τα λόγια του σιναφιού πάντα είναι τα πιο πολύτιμα. Ο 45άρης σήμερα μουσικός έχει μια εικοσαετία αφοσίωσης και μελέτης πάνω στη λαϊκή κιθάρα. Καθηγητής σήμερα στο ΤΕΙ Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής Αρτας. Συγγραφέας βιβλίων εκμάθησης. Και βέβαια ένας περιζήτητος κιθαρίστας που συνοδεύει μόνιμα τον Θανάση Παπακωνσταντίνου ενώ παλιότερα ήταν στο πλάι του Νίκου Παπάζογλου. Τώρα συνεχίζει τις εμφανίσεις του στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο. Με άξονα πάντα παιξίματα κιθάρας και με τίτλο «Εσπεράντο». «Μέχρι τώρα η αγωνία μου ήταν η τεχνική. Τώρα, βιώνοντας και την έντεχνη και τη λαϊκή σκηνή, επιχειρώ να πω πως υπάρχουν δύο άξονες που συνδέουν τα είδη: η λαϊκή κιθάρα και η λαϊκή μουσική. Στον τελευταίο μου δίσκο ήλθαν μεγάλοι ερμηνευτές όλων των ειδών να τραγουδήσουν, ακριβώς για να δείξω την κοινή γλώσσα του λαϊκού τραγουδιού» λέει ο Μυστακίδης και συμπληρώνει: «Η λαϊκή κιθάρα είναι σήμερα σε πολύ καλό επίπεδο. Μπορεί να μην έχει ακόμη αναγνωριστεί και δεν μπορεί να διδαχθεί στα Μουσικά Σχολεία, αλλά έχουμε καταθέσει φάκελο στην UNESCO πως παραμένει ένα ελληνικό όργανο με συνέχεια που ζει σε χώρους αδιάλειπτα εκατό χρόνια». Ο Μυστακίδης δεν επανεκτελεί μηχανικά. Προτείνει τον νέο ήχο, θα λέγαμε.

INFO

10 και 17 Οκτωβρίου στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο (Λ. Συγγρού 143, τηλ. 210-9315.600) ο Δημήτρης Μυστακίδης στην παράσταση «Εσπεράντο»