Φασισμός στο φλιτζάνι

Στη φασιστική Ιταλία του Μεσοπολέμου, ένας δημόσιος υπάλληλος, άνδρας γοητευτικός και επιτήδειος, εκφραστής του καθεστώτος, αποδέχεται την πρόσκληση για έναν καφέ στο σπίτι τριών ανύπανδρων αδελφών. Με πρόφαση μια υπόθεση κληρονομιάς, η πρόσκληση για καφέ καθιερώνεται κάθε Κυριακή απόγευμα. Εκείνος στοχεύει στον γάμο (με μία από τις τρεις;) και στην οικογενειακή περιουσία. Εκείνες περιμένουν να διαλέξει την τυχερή, δοκιμάζοντας έτσι και τις δικές τους σχέσεις. Ζήλειες, τερτίπια και καμώματα ξεσκεπάζουν την κρυφή ερωτική πλευρά αυτών των ανύπανδρων καθωσπρέπει δεσποινίδων.

Το θεατρικό «Ελάτε σ’ εμάς για έναν καφέ» βασίζεται στη νουβέλα του ιταλού Πιέρο Κιάρα (Piero Chiara, 1913-1986) με τον τίτλο «La spartizione» («Το μοίρασμα»), γραμμένη το 1964. Δανείστηκε τον θεατρικό του τίτλο από την ταινία του Αλμπέρτο Λατουάντα (Alberto Lattuada), το 1970. Στην αθηναϊκή εκδοχή διασκευάστηκε για το σανίδι από την Ομάδα 92 (απόφοιτοι της Δραματικής Σχολής Θεμέλιο) ενώ τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Βασίλης Νικολαΐδης.

Ο δημόσιος υπάλληλος που έχει υπερασπιστεί τον φασισμό –φεύγοντας από τον πόλεμο με μια ιδιότυπη αναπηρία, έχει μάθει να επιβάλλεται με κάθε τρόπο. Ακόμα και με τη βία; Πρωτίστως με τη βία. Διαθέτει όμως όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που απαιτούνται για να ρίξει μια γυναίκα –πολλώ δε μάλλον που και οι τρεις είναι παρθένες. Για λόγους τάξης θα αποφασίσει να παντρευτεί την πρεσβύτερη εκ των τριών. Επιστρέφοντας όμως από το ταξίδι του μέλιτος, ο γαμπρός θα αποκαλύψει όλες τις «κρυφές» αρετές του και στις άλλες δύο αδελφές της νύφης. Και φασίστας και Πρίαπος.

Η ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΠΛΕΥΡΑ. Ενα ξεκάθαρο σχόλιο για τον φασισμό και τον τρόπο επιβολής του είναι το έργο που χρησιμοποιεί μια κοινωνική συνήθεια (την πρόσκληση για καφέ), για να ξεσκεπάσει τα πάθη μιας εποχής που οδήγησαν μία χώρα και μία ήπειρο στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Με πολύ χιούμορ και πολλά γέλια στην αρχή, περνάει, μέσα από ανατρεπτικές καταστάσεις, στη σκοτεινή πλευρά της πολιτικής και της ζωής. Η μαύρη κωμωδία καταλήγει τραγωδία.

Για τέταρτη χρονιά επιστρέφει στο σανίδι το «Ελάτε σ’ εμάς για έναν καφέ» με τον Φούρνο να αποτελεί ιδανικό φυσικό σκηνικό: ο Βασίλης Νικολαΐδης σκηνοθετεί με γνώση και λεπτότητα ένα θέμα που καταλήγει σε ακρότητες. Η παράστασή του διαθέτει συνοχή και ρυθμό και δημιουργεί την ατμόσφαιρα εκείνη που θα οδηγήσει, σταδιακά, στο δράμα.

Από τη μουσική που ντύνει την παράσταση και τα μαύρα φορέματα που ντύνουν τα κορίτσια (του Γιάννη Μετζικώφ, όπως και το σκηνικό) έως το «φασιστικό» μουστάκι του γαμπρού και από το αναρτημένο πορτρέτο του αντιφασίστα πατέρα ώς τα φλιτζάνια στο τραπέζι, ο Νικολαΐδης δημιούργησε το κατάλληλο περιβάλλον. Ενα περιβάλλον που θα αγκαλιάσει την άνοδο και θα προετοιμαστεί για την πτώση του φασισμού.

Ο Θανάσης Κουρλαμπάς στον ρόλο του γαμπρού πλάθει εξαιρετικά έναν ολοκληρωμένο χαρακτήρα. Μέσα από εσωτερικές διεργασίες και μπόλικη δόση μαύρου χιούμορ ο ηθοποιός γίνεται απολαυστικός, αποκαλύπτοντας το γοητευτικό πρόσωπο του φασισμού. Οι τρεις αδελφές μαζί με την υπηρέτρια και τον γιατρό ολοκληρώνουν την επιτυχημένη διανομή.