Με μια ομιλία – ρετροσπεκτίβα του κινηματογραφικού έργου τους απάντησαν οι αδελφοί Πάολο και Βιτόριο Ταβιάνι κατά την αναγόρευσή τους ως επίτιμων διδακτόρων του Τμήματος Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Το κείμενο που δημοσιεύτηκε χθες με τίτλο «Εκ του σύνεγγυς στην ελληνική γη» περιελάμβανε αναφορές στην ελληνική γραμματεία.

«Ιλιάδα»: «Είναι ένα βιβλίο που έχουμε πάντα στο κομοδίνο μας (μαζί με το «Πόλεμος και Ειρήνη» που ο Τολστόι δεν διστάζει να αποκαλεί «Η δική μου Ιλιάδα»). Μας συγκινούσε πάντα η σκέψη πως ο Ομηρος ή οι Ομηροι έδωσαν γραπτή μορφή στην προφορική παράδοση που υμνούσε τους ήρωες. Σε καιρούς που δεν ήταν πια ηρωικοί: η εισβολή των Δωριέων τούς είχε ακυρώσει και τώρα αυτή η μνήμη ξαναζωντάνευε, όχι από νοσταλγία αλλά από περηφάνια».  

«Βάκχες»: «Ο έρωτας της νιότης μας ήταν οι «Βάκχες». Οι έφηβοι διψούν να ανακαλύψουν ποιοι είναι, ποιοι δύνανται να είναι. Το λύκειο δεν έδινε απαντήσεις, πράγμα που συχνά αποτέλεσε για μας αιτία δυσθυμίας και εναντίωσης∙ όμως ακριβώς εκεί, στο λύκειο, ανακαλύψαμε και μεταφράσαμε την τραγωδία του Ευριπίδη. Ηταν σαν να μας χτύπησε ηλεκτρικό ρεύμα. Μας γοήτευσε εκείνη η μυστηριώδης και άτεγκτη τραγωδία που ήταν ανοιχτή στις πιο αντιφατικές ερμηνείες. Από αυτές επιλέξαμε μία: την επαναστατική. Στο σπίτι τα μέλη της οικογένειάς μας, μεταξύ έκπληξης και τρόμου, έστηναν αφτί στις κραυγές που έβγαιναν από το δωμάτιό μας. Ηταν τα λόγια του Αδμητου, του Διονύσου, η κραυγή της Αγαύης που αναγνωρίζει το κεφάλι του γιου της που είχε βρει τον θάνατο εξαιτίας της βακχικής της μανίας. Οπως συμβαίνει με τις ιστορίες αγάπης, εκείνος ο πρώτος έρωτας έπεσε στη λήθη εξαιτίας ενός καινούργιου αποκλειστικού έρωτα: του κινηματογράφου».

Θουκυδίδης: «Eνα μεγάλο χωράφι με στάχυα στην Τοσκάνη μας κυματίζει ανάμεσα σε λιβάδι και λόφο και που αμέσως ανακαλεί ένα άλλο μεγάλο χωράφι, μια πράσινη έκταση που διασχίζεται από τον Σκάμανδρο ποταμό, μπροστά από τα τείχη της Τροίας. Εδώ κι εκεί άνθρωποι μάχονται με ύψιστη αγριότητα, γιατί όπως λέει ο δικός σας – θα θέλαμε να πούμε ο δικός μας – Θουκυδίδης δεν υπάρχει χειρότερος πόλεμος από αυτόν που μαίνεται ανάμεσα σε ανθρώπους που γνωρίζονται».