Μόνο εθιμοτυπικό χαρακτήρα δεν έχει η επίσκεψη Λαφαζάνη στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν, η πρώτη του με την ιδιότητά του ως υπουργού με αφορμή την «επίσημη πρώτη» συγκέντρωση των επτά υπουργών Ενέργειας των χωρών του Νοτίου Διαδρόμου, μικρό μέρος του οποίου είναι και ο αγωγός TAP.

Ο Νότιος Διάδρομος είναι ένα από τα πιο σύνθετα συστήματα αγωγών που κατασκευάστηκαν ποτέ, και στηρίζεται πολιτικά από την Ευρωπαική Ενωση ως η βασική εναλλακτική πηγή απεξάρτησής της από τους Ρώσους.

Με μήκος πάνω από 4.000 χλμ, θα διέρχεται από έξι χώρες, Αζερμπαϊτζάν, Γεωργία, Τουρκία, Ελλάδα, Αλβανία, Ιταλία, αποτελείται από τρία μεγάλα συστήματα αγωγών, ένα εκ των οποίων είναι ο TAP -μήκους μόλις 870 χλμ- και η επένδυση αναμένεται συνολικά να κοστίσει 45 δισ. δολάρια.

Η ΕΕ στηρίζει πολιτικά το έργο, αλλά στο κάδρο, έχει μπει τελευταίως ως το αντίπαλον δέος το σχέδιο Ρωσίας-Τουρκίας για την προώθηση του Turkish Stream. Ενός αγωγού που θα φέρνει υποθαλάσσια, από τη Μαύρη Θάλασσα, ρωσικό αέριο στην Τουρκία, στη συνέχεια θα το οδηγεί στα ελληνοτουρκικά σύνορα στην Ανατολική Θράκη, και από εκεί με τρόπο που δεν έχει αποφασιστεί, θα κατευθύνεται στις αγορές της ΕΕ.

Οι εξαγγελίες των Ρώσων έχουν θορυβήσει την Κομισιόν γεγονός που έχει οδηγήσει τον αντιπρόεδρο της ΕΕ και Επίτροπο Ενέργειας Μάρος Σέφκοβιτς στο να αμφισβητήσει τόσο τη σκοπιμότητα όσο και τη ρεαλιστικότητα υλοποίησης του project.

Από την πλευρά της, η Τουρκία, που όπως πάντα σε θέματα αγωγών παίζει σε δύο ταμπλό, και το Δυτικό αλλά και το Ρωσικό, φαίνεται να στηρίζει το ευρωπαικό σχέδιο, αλλά ταυτόχρονα προχωρά και τη συμφωνία με τους Ρώσους, επιχειρώντας να αποκομίσει τα μέγιστα δυνατά οφέλη αφού γνωρίζει τη τεράστια γεωοπολιτική της σημασία (από το έδαφός της διέρχονται πάρα πολλοί αγωγοί με κατεύθυνση τη Δύση).

Υπό αυτή την έννοια έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον η πρόθεση της ελληνικής πλευράς δια στόματος Λαφαζάνη να επαναδιαπραγματευθεί τους όρους διέλευσης του TAP (ζητώντας φθηνότερο αέριο από τους Αζέρους, συμμετοχή του ελληνικού Δημοσίου στην κοινοπραξία και τέλη διέλευσης από το ελληνικό έδαφος).

Τα πράγματα περιπλέκονται επίσης από το γεγονός ότι ενώ η κυβέρνηση επίσημα στηρίζει τον TAP, ρίχνει παράλληλα και “κλεφτές ματιές” στο ενδεχόμενο εμπλοκής της Ελλάδας, με κάποιον τρόπο που επίσης δεν έχει διευκρινιστεί, στο ρωσικό σχέδιο (Turkish Stream).

Υπό αυτό το πρίσμα, η πρώτη του Λαφαζάνη εκτός συνόρων αποτελεί ένα πρώτο crash test των εξαγγελιών του για πολυδιάσταση ενεργειακή διπλωματία, όπως ο ίδιος έχει πει, αφού εκτός από τους Αζέρους, αναμένεται να τα πει κατ’ ιδίαν και με τον ευρωπαίο επίτροπο Ενέργειας Στέφκοβιτς.

Ολες οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Στέφκοβιτς θα επιδώξει να δεσμεύσει πολιτικά τους έξι υπουργούς Ενέργειας ώστε να συμφωνηθεί ένας “οδικός χάρτης”, με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα ενεργειών, προκειμένου το 2020 το έργο να τεθεί σε εμπορική λειτουργία, καθώς τα προβλήματα δεν είναι λίγα.

Το who is who του Νοτίου Διαδρόμου

Την εκδήλωση στο Αζερμπαιτζάν διοργανώνει το λεγόμενο «Συμβουλευτικό Συμβούλιο» του Νοτίου Διαδρόμου, ένα όργανο όπου συμμετέχουν και οι έξι υπουργοί Ενέργειας, και που δημιουργήθηκε από τον Μάρος Σέφκοβιτς και τον Ιλχάμ Αλίγεφ, το Νοέμβριο του 2014, στο Μπακού.

Στην “επίσημη πρώτη” του Συμβουλευτικού Συμβουλίου παρόντες είναι, εκτός από τους ”εμπνευστές” Αλίγιεφ και Σέφκοβιτς, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικής Ανάπτυξης της Ιταλίας Claudio de Vincenti, οι υπουργοί Ενέργειας, της Ελλάδας, της Γεωργίας και της Βουλγαρίας, Παναγιώτης Λαφαζάνης, Kakha Kaladze και Temenujka Petkova, εκπρόσωποι από το IFC της Παγκόσμιας Τράπεζας, την EBRD, τη Socar, τη BP- Azerbaijan, τον TANAP, τον TAP, αλλά και την Αλβανία.

Ο Νότιος Διάδρομος έχει χαρακτηρισθεί έργο υψηλής προτεραιότητας για την Ε.Ε., καθώς ο συνολικός σχεδιασμός του είχε σκοπό να δημιουργήσει μια νέα, εναλλακτική έναντι της Ρωσίας, πηγή τροφοδοσίας των Ευρωπαϊκών χωρών με φυσικό αέριο από το κοίτασμα Σαχ Ντενίζ ΙΙ του Αζερμπαϊτζάν.

Σημαντικό στοιχείο που έχει περιπλέξει εσχάτως το θέμα είναι η συμφωνία Ρωσίας και Τουρκίας για την προώθηση του Turkish Stream, ενός αγωγού που, με βάση το σχεδιασμό του, θα μεταφέρει Ρωσικό αέριο από την Μάυρη Θάλασσα ως την Ανατολική Θράκη, και από εκεί και πέρα, όπως έχει πει ο ίδιος ο κ. Πούτιν, είναι δουλειά της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης να μεριμνήσει για τη μεταφορά του στις καταναλώτριες χώρες της Νότιας και Κεντρικής Ευρώπης. Πρόκειται όπως είναι φανερό για ένα έργο ανταγωνιστικό προς τον TAP και τον TANAP, τον αγωγό – τροφοδότη του.

Τελευταία Νέα