«Ασφαλώς και είμαι χαρούμενος που γυρίζω σπίτι». Με αυτές τις επτά λέξεις ολοκληρώνει ο Τζόρτζιο Ναπολιτάνο σχεδόν επτά δεκαετίες πολιτικής καριέρας. Ο 90χρονος πρόεδρος της Ιταλικής Δημοκρατίας υποβάλλει και τυπικά σήμερα την παραίτησή του κλείνοντας έναν κύκλο που ξεκίνησε το 1945 από το ιστορικό Κομμουνιστικό Κόμμα Ιταλίας και συνεχίστηκε από τη δεκαετία του 1990 και έως το 2006 στους Δημοκράτες της Αριστεράς. Από εκείνη τη χρονιά που εξελέγη πρόεδρος συνεργάστηκε με πέντε πρωθυπουργούς –κατά σειρά, Ρομάνο Πρόντι, Σίλβιο Μπερλουσκόνι, Μάριο Μόντι, Ενρίκο Λέτα και Ματέο Ρέντσι. Αποχωρεί από το Κυρινάλιο έπειτα από εννέα χρόνια και όντας ο μοναδικός πρόεδρος της Ιταλίας που έχει εκλεγεί δύο φορές. Ο ρόλος του ήταν αποφασιστικός στην παραίτηση του Μπερλουσκόνι από την πρωθυπουργία τον Νοέμβριο του 2011 και την ανάθεσή της στον τεχνοκράτη Μάριο Μόντι. Ο Ναπολιτάνο είχε κινηθεί τότε στα συνταγματικά όρια του αξιώματός του για να μη σκάσει η ιταλική βόμβα στην ευρωζώνη. Επανεξελέγη ως δύναμη εγγύησης και αφού γνωστοποίησε ότι θα παραιτηθεί προτού ολοκληρώσει τη δεύτερη θητεία του που κανονικά έληγε το μακρινό 2020.

Αποχωρώντας χθες από το Κυρινάλιο απηύθυνε ακόμη ένα μήνυμα ενότητας. «Εύχομαι στη χώρα να παραμείνει ενωμένη και ήρεμη. Η περίοδος που διερχόμαστε είναι πολύ δύσκολη. Είδαμε τι συνέβη σε μια γειτονική και φίλη χώρα όπως η Γαλλία. Η εκπληκτική διαδήλωση στο Παρίσι μάς έδωσε θάρρος. Βλέπουμε πόσο σημαντικό είναι για ένα έθνος να βρίσκει σε μια κρίσιμη στιγμή την ενότητά του» δήλωσε. Μια τέτοια επίδειξη ενότητας καλείται να κάνει το πολιτικό σύστημα στην Ιταλία για την εκλογή του νέου προέδρου. Η δεύτερη εκλογή τού Ναπολιτάνο προέκυψε από την αδυναμία της Βουλής που προήλθε από τις εκλογές του Φεβρουαρίου του 2013 να βρει διάδοχο του απερχόμενου προέδρου. Ο Ματέο Ρέντσι δεν έχει ανοίξει ακόμη τα χαρτιά του ως προς το πρόσωπο που θα μπορούσε να διαδεχθεί τον Ναπολιτάνο. Αποχαιρέτησε, πάντως, τον παραιτηθέντα πρόεδρο με θέρμη. «Αντιμετώπισε τα προβλήματα με ευφυΐα και σοφία» δήλωσε μιλώντας στο Στρασβούργο καλώντας τα μέλη της Ευρωβουλής να αποχαιρετήσουν και εκείνα τον ιταλό πρόεδρο με ένα χειροκρότημα.

Ο επόμενος. Η ιταλική Βουλή έχει δύο εβδομάδες στη διάθεσή της για να επιλέξει τον νέο ένοικο του Κυρηναλίου. Φαβορί, πάντως, δεν υπάρχουν –τουλάχιστον όχι ακόμη. Το βέβαιο είναι ότι θα απαιτηθεί μια συμφωνία ανάμεσα στο κεντροαριστερό κόμμα του ιταλού πρωθυπουργού και το κεντροδεξιό του πρώην πρωθυπουργού Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι ο συμβιβασμός θα οδηγήσει σε ένα πρόσωπο χαμηλού προφίλ από τον χώρο του Κέντρου ή από την καθολική πτέρυγα του Δημοκρατικού Κόμματος. Ανάμεσα στα ονόματα που έχουν ακουστεί περιλαμβάνονται αυτά του υπουργού Πολιτισμού Ντάριο Φραντσεσκίνι, του πρώην δικαστή του Συνταγματικού Δικαστηρίου Σέρτζιο Ματαρέλα και της γερουσιαστού του Δημοκρατικού Κόμματος Αννας Φινοκιάρο. Ακόμη περισσότερες πιθανότητες φαίνεται να συγκεντρώνουν ο πρώην πρωθυπουργός και πρόεδρος της Κομισιόν Ρομάνο Πρόντι, ο επίσης πρώην πρωθυπουργός Τζουλιάνο Αμάτο, ο υπουργός Οικονομικών Πιερ Κάρλο Παντοάν και η υπουργός Αμυνας Ρομπέρτα Πινότι. Εκτός από το πρόσωπο που θα επιλεγεί, αυτό που μένει να φανεί είναι και πόσες ψηφοφορίες θα απαιτηθούν για την εκλογή του. Σύμφωνα με το ιταλικό Σύνταγμα, στις τρεις πρώτες ψηφοφορίες χρειάζεται η θετική ψήφος των εκλεκτόρων και στις επόμενες το 50%+1.