Φρένο στην πιο ευαίσθητη πυρηνική του δραστηριότητα έβαλε χθες το Ιράν τηρώντας τους όρους ιστορικής ενδιάμεσης συμφωνίας της 24ης Νοεμβρίου 2013. Διακόπτοντας τον εμπλουτισμό ουρανίου κατά 20% (επίπεδο που επιτρέπει την κατασκευή ατομικού όπλου), η Τεχεράνη απολαμβάνει ήδη από χθες τους πρώτους καρπούς της εφαρμογής της συμφωνίας: σχεδόν αμέσως μετά την αποσύνδεση δύο μονάδων φυγοκέντρισης στη Νατάνζ και τέσσερις στο Φορντό, την οποία είχε προαναγγείλει ο ιρανικός οργανισμός πυρηνικής ενέργειας, ΗΠΑ και ΕΕ ανακοίνωσαν ότι αναστέλλουν μέρος των οικονομικών κυρώσεων εις βάρος της χώρας.

«Είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα, αλλά θα χρειαστεί περισσότερη δουλειά για να αντιμετωπιστούν πλήρως οι ανησυχίες της διεθνούς κοινότητας όσον αφορά την αποκλειστικά ειρηνική φύση του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος» δήλωσε χθες η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Κάθριν Αστον προσθέτοντας ότι οι διαπραγματεύσεις με το Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα αναμένεται να επαναληφθούν τον Φεβρουάριο. «Το παγόβουνο των κυρώσεων εναντίον του Ιράν λειώνει» δήλωσε από την πλευρά του ο επικεφαλής του ιρανικού Οργανισμού Πυρηνικής Ενέργειας, Αλί Ακμπάρ Σαλεχί.

Βάσει της ενδιάμεσης συμφωνίας, η Τεχεράνη έχει επίσης δεσμευθεί ότι θα μετατρέψει τα μισά αποθέματά της σε εμπλουτισμένο ουράνιο, σε οξείδιο και θα αραιώσει τα υπόλοιπα μισά σε ποσοστό 5% για διάστημα έξι μηνών. Εάν σεβαστεί τις δεσμεύσεις της, εκτιμά ότι θα μπορέσει να ανακτήσει 4,2 δισ. δολάρια από πετρελαϊκά έσοδα τα οποία έχουν παγώσει λόγω των κυρώσεων, καθώς επίσης και να αποκαταστήσει το εμπόριο πετροχημικών, χρυσού και άλλων πολύτιμων μετάλλων. Επειτα από πολλά διπλωματικά σκαμπανεβάσματα, είναι η πρώτη φορά σε διάστημα δεκαετίας που η Τεχεράνη περιορίζει τις αμφιλεγόμενες πυρηνικές επιχειρήσεις της –αν και η ίδια επιμένει ότι το πυρηνικό της πρόγραμμα δεν έχει στρατιωτικούς σκοπούς. Είναι επίσης η πρώτη φορά που η Δύση χαλαρώνει την οικονομική πίεση εις βάρος του Ιράν. Οι αμοιβαίες παραχωρήσεις θα έχουν έξι μήνες ζωής, κατά τη διάρκεια των οποίων έξι μεγάλες δυνάμεις –ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Γαλλία, Βρετανία και Γερμανία –θα στοχεύσουν σε μια τελική συμφωνία που θα προσδιορίζει την πυρηνική δραστηριότητα του Ιράν και θα βάζει τέλος στο εχθρικό κλίμα με την Τεχεράνη που επικρατεί από την Ισλαμική Επανάσταση του 1979. Το Ιράν από την πλευρά του αποσκοπεί στον ολοκληρωτικό τερματισμό των επώδυνων οικονομικών κυρώσεων από την πλευρά των ΗΠΑ και της ΕΕ, οι οποίες έχουν βλάψει σημαντικά την οικονομία της χώρας. Ενα μεγάλο μέρος αυτής της σημαντικής προόδου θεωρείται αποτέλεσμα της εκλογής τού Χασάν Ροχανί, του μετριοπαθούς νέου προέδρου του Ιράν. Ο Ροχανί αναμένεται να παρουσιάσει δελεαστικές προτάσεις στις ξένες επιχειρήσεις στο Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ, το οποίο ανοίγει αύριο τις πύλες του στο Νταβός. Τυχόν μεγάλες εμπορικές συμφωνίες ωστόσο θα εξαρτηθούν από τη μελλοντική διπλωματική επιτυχία γύρω από το πυρηνικό του πρόγραμμα. Η Ουάσιγκτον έχει καταστήσει σαφές ότι είναι πολύ νωρίς για οποιαδήποτε επιχείρηση με το Ιράν, όσο οι περισσότερες κυρώσεις εναντίον του εξακολουθούν να υφίστανται.

Σφοδρός επικριτής της ιστορικής συμφωνίας, την οποία έχει χαρακτηρίσει «ιστορικό λάθος», είναι το Ισραήλ, το οποίο προειδοποιεί για στρατιωτική δράση –με ή χωρίς την αμερικανική υποστήριξη –προκειμένου να εμποδίσει την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων του Ιράν.