Ψυχική υγεία και άθληση

Είμαι άνδρας, 55 ετών, πρόσφατα απολυμένος και με τη σκιά της κατάθλιψης στην καθημερινότητά μου. Εκτός από την αντικαταθλιπτική αγωγή που ακολουθώ, μπορεί να έχει επίδραση η σωματική άσκηση στη διάθεσή μου;
Η σωματική άσκηση προστατεύει από τις επώδυνες σωματικές και ψυχικές συνέπειες του στρες στη ζωή μας. Φαίνεται να έχει ειδική δράση στη μείζονα κατάθλιψη μειώνοντας αμέσως τη μελαγχολική διάθεση και το αίσθημα κόπωσης που τη χαρακτηρίζει. Η συστηματική προσπάθεια και η κινητοποίηση ενός ατόμου με κατάθλιψη να εμπλακεί σε κάποια μορφή σωματικής άσκησης μπορεί να το βοηθήσει να ανακουφιστεί από την επώδυνη αδράνεια που συνδέεται με τη νόσο. Η αυτοεικόνα, η οποία στην κατάθλιψη είναι συνήθως αρνητική, είναι πιθανόν να βελτιώνεται μέσα από την εμπλοκή του ατόμου με σωματική άσκηση γιατί αντλεί μια αίσθηση επίτευξης και ολοκλήρωσης που κατά τα άλλα του λείπει.

Κλεπτομανία στον έφηβο

Ο γιος μας είναι 16 ετών και έχουμε αντιληφθεί ότι κλέβει χρήματα από το πορτοφόλι το δικό μας ή των φίλων μας όταν μας επισκέπτονται. Πρέπει να τον πάμε σε παιδοψυχολόγο;

Πίσω από την κλεπτομανία κρύβονται βαθύτερες ανικανοποίητες ανάγκες ενός παιδιού, όπως είναι η χαμηλή αυτοεκτίμηση, η μοναξιά, το αίσθημα απόρριψης, η συναισθηματική στέρηση, η ανασφάλεια. Κατακτώντας το αντικείμενο που κλέβει, το παιδί αποκτά ένα συναίσθημα ασφάλειας, πληρότητας και ευφορίας που κατά τα άλλα του λείπει. Ενδέχεται επίσης το παιδί να είναι παρορμητικό ως προσωπικότητα και να έχει δυσκολία να αντισταθεί στις εσωτερικές του ανάγκες, ιδιαίτερα όταν αυτές τις αντιλαμβάνεται ως επιτακτικές. Η παρόρμηση της κλεπτομανίας μπορεί να αποκτήσει στην πορεία του χρόνου ψυχαναγκαστικό χαρακτήρα, δηλαδή μια επαναλαμβανόμενη και συστηματική συμπεριφορά η οποία θα του κατευνάζει το άγχος. Ο αγχολυτικός αυτός μηχανισμός είναι ένας από τους σημαντικότερους λόγους για τον οποίο η κλεπτομανία επαναλαμβάνεται. Συνήθως, το παιδί που κλέβει δεν αντιλαμβάνεται τη συμπεριφορά του ως μη αποδεκτή, αντίθετα θεωρεί ότι είναι ένα «δικαίωμά» του, το οποίο υπερισχύει συναισθηματικά έναντι κάθε κοινωνικής αξιολόγησης της συμπεριφοράς. Ως γονείς θα πρέπει να δείτε την κλεπτομανία ως σύμπτωμα και να ψάξετε να βρείτε τι κρύβεται πίσω από αυτήν. Η εκτίμηση ενός παιδοψυχολόγου μπορεί να είναι διαφωτιστική. Εκείνος θα μπορέσει επίσης να αξιολογήσει την πιθανότητα ή όχι η κλεπτομανία να σχετίζεται με αντικοινωνικές πτυχές της προσωπικότητας του παιδιού, δηλαδή με γενικότερη έλλειψη ηθικής σκέψης και δυνατότητας ενσυναίσθησης. Πολλοί γονείς βυθίζονται μέσα στον φόβο, τον θυμό, την απόγνωση και τη σκέψη ότι το παιδί τους θα γίνει ένας «εγκληματίας», σκέψεις και συναισθήματα που κάθε άλλο παρά βοηθούν το παιδί. Στιγματιστικές ταμπέλες όπως «είσαι κλέφτης», «είσαι αλήτης», «είσαι κακό παιδί» συντηρούν το πρόβλημα. Ενισχύστε τα όρια στο παιδί σας και μιλήστε του αναλυτικά για την ηθική διάσταση της κλοπής. Εξηγήστε του ποια είναι η έννοια της ιδιοκτησίας και πόσο ιερός είναι ο σεβασμός και η περιφρούρησή της. Πείτε του ότι είστε εκεί για αυτόν να τον ακούσετε και να τον καταλάβετε για οτιδήποτε τον απασχολεί.

Αγοραφοβία

Είμαι γυναίκα 29 ετών. Εχω ζήσει την απώλεια του πατέρα μου και έκτοτε παθαίνω κρίσεις πανικού. Φοβάμαι να βγω από το σπίτι και στη δουλειά μου με συνοδεύει η μητέρα μου. Το αλκοόλ με βοηθάει στην προσπάθεια αυτή.

Είναι πιθανόν να έχετε αγοραφοβία, μία αγχώδη διαταραχή η οποία περιγράφει τον έντονο φόβο για τους πολυσύχναστους χώρους όπου η διαφυγή μοιάζει δύσκολη σε περίπτωση ανάγκης. Η απώλεια του πατέρα σας ήταν ένα ορόσημο στη ζωή σας. Είναι σύνηθες έπειτα από μια ισχυρή απώλεια η θλίψη να μεταμφιέζεται σε οξύ άγχος. Οι συνεχόμενες κρίσεις πανικού που βιώσατε μπορεί να σας φόβισαν ότι θα επαναληφθούν και έτσι αρχίσατε να αποφεύγετε σταδιακά τις καταστάσεις που σας πίεζαν. Εδώ οι αρνητικές σκέψεις παίζουν καθοριστικό ρόλο, όπως «δεν μπορώ να πάω στη δουλειά μόνη μου», «αν δεν έχω τη μητέρα μου δίπλα μου θα λιποθυμήσω» κ.λπ. Σκέψεις που συντηρούν μια αίσθηση ανημπόριας και αποφυγής σε κάθε κατάσταση που μοιάζει δύσκολη μέσα σας. Η κατάθλιψη και η χρήση αλκοόλ είναι παρενέργειες της αγοραφοβίας και σας έχουν εγκλωβίσει σε έναν φαύλο κύκλο φόβου και αποφυγής. Καταφεύγετε στο αλκοόλ για να αντέξετε, στην πραγματικότητα όμως νιώθετε πιο αδύναμη να αντιμετωπίσετε τη ζωή σας, στηριζόμενη σε ψευδή υποκατάστατα. Χρειάζεστε βοήθεια από ψυχολόγο για να ανακτήσετε την αυτονομία σας στην καθημερινότητά σας και να απεγκλωβισθείτε από την εξάρτηση που έχετε χτίσει στο πρόσωπο της μητέρας σας. Η αξιολόγηση της κατάθλιψης από ψυχίατρο θα είναι σημαντική προκειμένου να συζητήσετε το ενδεχόμενο να πάρετε μια φαρμακευτική αγωγή που θα σας βοηθήσει να «πάρετε μπρος».