Είμαστε μια κατακερματισμένη κοινωνία, άρα υπάρχουν «πολλαπλές Ελλάδες», τις οποίες ανέδειξε και φώτισε η οικονομική κρίση και κάθε καλοκαίρι τις χρωματίζει με μελανότερα χρώματα. Υπάρχει ασφαλώς η Ελλάδα που ζει την κρίση, η Ελλάδα των μισθωτών και συνταξιούχων που υποφέρουν από τις συνέπειες των μέτρων, αλλά υπάρχει και η Ελλάδα των φοροφυγάδων που μετακινούν όλο το κόστος της κρίσης στις ασθενέστερες δυνάμεις της κοινωνίας. Υπάρχει όμως και μια άλλη Ελλάδα, χειρότερη: η «Ελλάδα της αναίδειας» ή, ακριβέστερα, «της αλητείας». Την ιδιότητα αυτή αποδίδω σε «αυτούς που συμπεριφέρονται ανάγωγα, προκλητικά, πρόστυχα», «αυτούς που εκδηλώνουν προκλητικά αντικοινωνική συμπεριφορά» (από το λεξικό Μπαμπινιώτη). Και τελευταία, υπάρχουν πολλά συμπτώματα τέτοιας συμπεριφοράς.

Προκλητικά αντικοινωνική συμπεριφορά, π.χ., αποτελεί, σε περίοδο δεινής κοινωνικής κρίσης που εγγίζει τα όρια της ανθρωπιστικής καταστροφής, με αυξανόμενο τον αριθμό των ανέργων, αστέγων, φτωχών, των αυτοκτονιών κ.ά., να επιδίδεται κάποιος σε κραιπάλη δαπανών, να σπαταλά ασύστολα με επιδεικτικό τρόπο τεράστια ποσά για τη διασκέδασή του αδιαφορώντας για τα προβλήματα της χώρας, σαν να μη συμβαίνει τίποτα ή σαν η Μύκονος και κάποιοι άλλοι τουριστικοί προορισμοί να μην ανήκουν στην ελληνική επικράτεια.

Πρόκειται για «προκλητική αντικοινωνική συμπεριφορά», με άλλα λόγια για αλητεία. «Προκλητική αντικοινωνική συμπεριφορά» αποτελεί το να βρίζεις χυδαία τους ηγέτες άλλων κρατών-μελών σε μια στιγμή που η χώρα προσπαθεί με επίπονες κινήσεις να βελτιώσει την εικόνα της, να αποκαταστήσει την αξιοπιστία και τη σοβαρότητά της, να εμφανιστεί ως κανονική ευρωπαϊκή χώρα. Και επειδή διαφωνείς με την πολιτική που (εμφανίζεται να) εκπορεύεται από την άλλη χώρα δεν την κριτικάρεις, στηλιτεύεις ή ό,τι άλλο θεμιτό θα ήθελες (και που ίσως θα έπρεπε), αλλά σε μια έξαρση πρωτόγονου εθνολαϊκιστικού πατριωτισμού της παραλίας επιδίδεσαι σε ακατονόμαστες ύβρεις προσβάλλοντας ηγέτες και, ακόμη χειρότερο, λοιδορώντας την αναπηρία ηγετών σε μια φτηνή, ρατσιστικού περιεχομένου, επίθεση που, μεταξύ των 0άλλων, υποκρύπτει τη διάθεση να αναδείξεις τη δήθεν μοναδικότητα, τον δήθεν περιούσιο χαρακτήρα, τη δήθεν φυλετική υπεροχή σου σε μια πράξη επιβεβαίωσης του «ελληνικού εξαιρετισμού».

Ολα αυτά, βεβαίως, δεν διαφεύγουν από την προσοχή της «Bild». Ούτε χρειάζεται ούτε πρέπει να είναι κανείς «καλό παιδί» απέναντι σε οποιαδήποτε άλλη χώρα, και πολύ περισσότερο στη Γερμανία. Χρειάζεται και πρέπει, όμως, να είναι σοβαρός. Και εν πάση περιπτώσει, δεν μπορεί να γίνονται τιμητές και πολύ περισσότερο υβριστές τής οποιασδήποτε χώρας όλοι αυτοί που έχουν μείνει εντελώς αλώβητοι από τα επώδυνα μέτρα, είτε φοροδιαφεύγοντας είτε με οποιονδήποτε άλλο τρόπο. Ο μέσος πολίτης που έχει δει το εισόδημά του να εξανεμίζεται έχει δικαίωμα στην υπερβολή, ακόμη και στην ύβρη. Τέτοιο δικαίωμα δεν έχει ο «εκ του ασφαλούς υβρίζων». Αυτό συνιστά υποκρισία που συγκαλύπτει ενοχή, αλλά και φόβο για το ενδεχόμενο ο ανάπηρος αλλά εξοργισμένος Βόλφγκανγκ Σόιμπλε να πιέσει ακόμη περισσότερο προκειμένου να συμμετάσχουν στο κόστος της εξόδου της χώρας από την κρίση όσοι σήμερα ξεδιάντροπα διαφεύγουν και επιδεικτικά προκαλούν με τη συμπεριφορά τους, όχι μόνο την ελληνική κοινωνία αλλά και όλη την Ευρώπη. Γιατί συνιστά πρόκληση, τη στιγμή που η Ελλάδα εγείρει ουσιαστικά «τον δίσκο της επαιτείας», τη στιγμή που εκλιπαρεί για τη δόση προκειμένου να πληρώσει πετσοκομμένους μισθούς και συντάξεις, προκειμένου να μη χρεοκοπήσει, να επιδίδεσαι σε επίδειξη καταναλωτικής χλιδής.

Ολα αυτά δεν είναι τα μόνα φαινόμενα που δείχνουν ότι η χώρα δεν διολισθαίνει απλώς σε αντιδημοκρατικά παθογενείς καταστάσεις, αλλά βυθίζεται παράλληλα στον εκχυδαϊσμό της κοινωνικής και της πολιτικής ζωής. Δεν ανήκω στους ηθικολόγους. Αναγνωρίζω ότι η πολιτική συμπεριφορά χρειάζεται να είναι συμπεριφορά κανονικού, φυσιολογικού ανθρώπου, με τις ανθρώπινες εξάρσεις της. Αλλά αυτά που λέγονται τελευταία στο Κοινοβούλιο, π.χ., ξεπερνούν κάθε όριο. Οδηγούν στον απόλυτο εξευτελισμό, στον εκχυδαϊσμό του πολιτικού λόγου, μετατρέπουν την πολιτική συμπεριφορά σε κάτι πρόστυχο (εκτός από τις οποιεσδήποτε άλλες πτυχές, την ανάδειξη φερ’ ειπείν των διακρίσεων για λόγους φύλου, γενετήσιου προσανατολισμού, αναπηρίας, ηλικίας…). Τέτοιες πράξεις συνιστούν πράξεις αλητείας που προέρχονται από «αυτούς που συμπεριφέρονται ανάγωγα, προκλητικά, πρόστυχα σαν άνθρωποι του δρόμου».

Ολες αυτές οι καταστάσεις, οι ανωμαλίες, χρειάζεται να σταματήσουν. Είναι εθνική επιταγή…

Ο Π.Κ. Ιωακειμίδης είναι καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Τελευταία Νέα