Αναζήτηση
Δεν πλενόταν για να μην αρρωστήσει και δεν κοιμόταν με γυναίκες για να κερδίσει χρόνια ζωής. Εμεινε στην Ιστορία για τις εκπληκτικές τοιχογραφίες του στην Καπέλα Σιξτίνα, αλλά ο ίδιος θεωρούσε προσβολή να τον αποκαλέσει κάποιος ζωγράφο. Υπέγραψε εκατοντάδες αριστουργήματα, αλλά μόνο ένα φέρει την υπογραφή του. Και μπορεί να πάλεψε με πάθος για να δημιουργήσει τις τέλειες ανθρώπινες μορφές, όμως ο Μιχαήλ Αγγελος –ο Μικελάντζελο Μπουαναρότι δηλαδή –απείχε μακράν από την τελειότητα.
«Αν ήξερε ο κόσμος πόσο σκληρά δουλεύω, δεν θα πίστευε ότι η δεξιοτεχνία μου είναι τόσο σπουδαία», έλεγε ο καλλιτέχνης που μεγάλωσε στα χέρια μιας παραμάνας όταν έχασε τη μητέρα του σε ηλικία έξι ετών.
Στην τέχνη βρήκε το καταφύγιο που έψαχνε και γρήγορα διαπίστωσε πως η γλυπτική ήταν αυτό που ήθελε να κάνει, ίσως επειδή πίστευε ότι η συγκεκριμένη είναι η υψηλότερη μορφή τέχνης διότι μοιάζει με τη θεία δημιουργία.
Η τέχνη όμως θέλει θυσίες. Και επειδή δεν μπορούσε να βρει αλλού διαθέσιμα ανθρώπινα κορμιά για να τα μελετήσει, κατέφευγε σε ένα γειτονικό του νοσοκομείο και ξεψάχνιζε τα πτώματα. Το πρώτο του έργο όμως –ο Ηρακλής –που έφτιαξε ύστερα από τόση μελέτη καταστράφηκε τον 18ο αιώνα στη Γαλλία.
Το μάρμαρο αποδείχθηκε το μεγάλο πάθος του Μιχαήλ Αγγέλου. Από τον άψυχο λευκό όγκο κατάφερε να αναδείξει τον πόνο της μάνας που κρατά στην αγκαλιά της το νεκρό παιδί της στην περίφημη Πιετά του, το μοναδικό έργο του που φέρει την υπογραφή του. Και ανταποκρίθηκε στην πρόκληση να πιάσει στα χέρια του έναν ακατέργαστο όγκο μαρμάρου που είχε μείνει στα αζήτητα επί 40 χρόνια, καθώς φτασμένοι καλλιτέχνες δεν είχαν καταφέρει να τον κουμαντάρουν. Εκείνος όμως, μόλις 26 ετών, αποφάσισε να τα βάλει με τον τεράστιο όγκο και να αφήσει από μέσα του να αναδυθεί ένα από τα σημαντικότερα γλυπτά, ο Δαβίδ.
Ατίθασος έως εκρηκτικός ως χαρακτήρας –τόσο που η σπασμένη του μύτη είναι αποτέλεσμα καβγά με έναν συνάδελφό του ζωγράφο, τον Πιέτρο Τοριτζάνο, τον οποίο ο Μιχαήλ Αγγελος ειρωνευόταν για τη δουλειά του –δεν ζούσε απορροφημένος με την τέχνη του. Μπορούσε εύκολα να μυριστεί τις καλλιτεχνικές συνωμοσίες που στήνονταν πίσω από την πλάτη του.
Μια τέτοια υποψία, ότι δηλαδή ο άσπονδος εχθρός του, αρχιτέκτονας του ναού του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη Ντονάτο Μπραμάντε θα προσπαθούσε να κερδίσει την εύνοια του Πάπα, έκανε τον Μιχαήλ Αγγελο να εγκαταλείψει τη Ρώμη για να γυρίσει στα πάτρια εδάφη, στη Φλωρεντία.
Μόνο που δεν είχε πάρει άδεια από τον ισχυρό άνδρα της Καθολικής Εκκλησίας. Και ο Πάπας όχι μόνο τον ανάγκασε να επιστρέψει στη Ρώμη, αλλά για να τον τιμωρήσει του ζήτησε να φτιάξει έναν τεράστιο μπρούντζινο ανδριάντα του –ο οποίος παρεμπιπτόντως, πριν περάσουν καλά καλά τέσσερα χρόνια, μπήκε στο χυτήριο για να μετατραπεί ο μπρούντζος σε κανόνι –αλλά και τον έβαλε να ζωγραφίσει και τον θόλο της Καπέλα Σιξτίνα.
Αν είχε επιλογή για να αρνηθεί; Καμία. Ζούσε απλώς με την υποψία ότι όλα είναι ένα καλοστημένο σχέδιο του εχθρού του, ο οποίος πίστευε ότι ο Μιχαήλ Αγγελος θα εγκατέλειπε την προσπάθεια επειδή δεν του άρεσε η ζωγραφική. Πεισματάρης καθώς ήταν, ανέβηκε στη σκαλωσιά και δημιούργησε μερικές από τις πλέον αριστουργηματικές τοιχογραφίες με αποκορύφωμα τη «Δημιουργία του Αδάμ».
Ενα αριστούργημα αυτού του μεγέθους το ακολουθούν συνήθως διάφοροι μύθοι. Κι ένας από αυτούς θέλει τον Μιχαήλ Αγγελο ξαπλωμένο να ζωγραφίζει την Καπέλα Σιξτίνα, ενώ οι ερευνητές πιστεύουν ότι δημιουργούσε όρθιος πάνω στη σκαλωσιά με τα χέρια ψηλά. Οποια κι αν είναι η αλήθεια πάντως, το βέβαιο είναι ότι, προκειμένου να ολοκληρωθεί το έργο, ο σπουδαίος καλλιτέχνης της Αναγέννησης αναγκάστηκε να αλλάξει πολλούς βοηθούς. Οχι επειδή ήταν απαιτητικός και δύσκολος συνεργάτης, αλλά επειδή δεν πλενόταν και η μυρωδιά του σώματός του ήταν μάλλον απωθητική. Εκείνος όμως δεν σκόπευε να ρισκάρει την υγεία του –πίστευε ότι το πλύσιμο συνδεόταν με αρρώστιες –για μερικούς βοηθούς με ευαίσθητη μύτη!
Κακή σχέση όμως δεν είχε μόνο με το νερό αλλά και με το γυναικείο φύλο. Δεν αποκλείεται να μην είχε δει ποτέ του γυναίκα γυμνή, παρά το γεγονός ότι πίστευε ότι το σπουδαιότερο επίτευγμα της τέχνης είναι η απεικόνιση του γυμνού ανθρώπινου σώματος. Οι σχέσεις που είχε με γυναίκες ήταν πλατωνικές και αν και φημολογείται πως προτιμούσε νέους άνδρες για συντροφιά, γενικά τασσόταν υπέρ της αποχής από το σεξ επειδή πίστευε ότι συμβάλλει στη μακροζωία. Ασχέτως αν η επιστήμη επιβεβαιώνει τη θεωρία του, εκείνος δικαιώθηκε αφού πέθανε σε ηλικία 89 ετών.
Και βεβαίως, όπως κάθε δημιουργός, ούτε ο σπουδαίος Μιχαήλ Αγγελος κατάφερε να ξεφύγει από επικριτές και αμφισβητίες. Αν και οι περισσότερες επικρίσεις που δεχόταν ήταν για τα άσεμνα γυμνά του, κάποτε στη Φλωρεντία κατηγορήθηκε πως τα γλυπτά για έναν τάφο δυο εξαδέλφων δουκών που είχε πλάσει δεν έμοιαζαν στους νεκρούς. Ο Μιχαήλ Αγγελος δεν έχασε την ψυχραιμία του. Και αντί να ξεσπάσει –όπως συνήθιζε –απάντησε με χιούμορ: «Σε χίλια χρόνια κανείς δεν θα ξέρει πώς ήταν στην όψη!».
