Αναζήτηση
To Σαν Σέρβολο στα ανοιχτά της Βενετίας υπήρξε κάτι σαν τη δική μας Σπιναλόγκα. Για πεντακόσια χρόνια (από τον 8ο αιώνα) φιλοξένησε Βενεδικτίνους μοναχούς. Ακολούθησαν μοναχοί και μοναχές άλλων δογμάτων, ενώ τον 15ο αιώνα αποτελεί καταφύγιο μοναχών από την Κρήτη που επιχειρούν να ξεφύγουν από την τουρκική εισβολή στο ελληνικό νησί. Το 18ο αιώνα το Σαν Σέρβολο μετατράπηκε σε στρατιωτικό νοσοκομείο και λίγο αργότερα σε άσυλο ψυχοπαθών. Ηταν τα χρόνια που η ψυχική ασθένεια θεωρούνταν σωματική εκδήλωση του μιάσματος της ψυχής: η επιδημία ήταν εκδήλωση της θείας δίκης, ο άρρωστος ήταν ένοχος που έπρεπε να απομακρυνθεί από το κοινωνικό σύνολο…
To άσυλο έκλεισε το 1978 κι έναν χρόνο αργότερα η ιταλική κυβέρνηση ίδρυσε στον χώρο το Ινστιτούτο για τη Μελέτη των Κοινωνικών και Πολιτισμικών Περιθωριοποιήσεων.
Το νησί Σαν Σέρβολο φιλοξενεί σήμερα μουσικά φεστιβάλ, επιστημονικά συνέδρια, εικαστικές, κινηματογραφικές και θεατρικές δράσεις.
Είναι το νησί – πρώην φρενοκομείο που επέλεξαν σχολές και τμήματα του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης για να αναπτύξουν τη δική τους μουσική – ηχητική – κινηματογραφική – θεατρική – αρχιτεκτονική και μουσειολογική – εικαστική συμμετοχή στη φετινή διεθνή έκθεση σύγχρονης τέχνης της Βενετίας με τον τίτλο «Οpen».
Ως θέμα της συμμετοχής του ΑΠΘ στη διεθνή έκθεση επιλέχθηκε – τι άλλο; – η κρίση. Και μάλιστα όχι πλέον ο προβληματισμός, ο στοχασμός πάνω στην έννοια της κρίσης και η εικαστική – θεατρική – ηχητική της αναπαραγωγή και αποτύπωση, αλλά ο αναστοχασμός.
Υπό τον γενικό τίτλο «Rethinking Crisis» και με αφετηρία και αφορμή την οικονομική κρίση στην Ελλάδα και τη γενικότερη στην Ευρώπη και τη σύγχρονη κοινωνία, φοιτητές και καθηγητές του ΑΠΘ σχολιάζουν κριτικά τις έννοιες της απόρριψης και του εγκλεισμού, του μιάσματος και της κάθαρσης. Αυτό αποφασίστηκε σε σχέση και με τον τόπο όπου θα πραγματοποιηθεί η δράση, το νησί Σαν Σέρβολο, το οποίο είχε λειτουργήσει ως χώρος για την απομόνωση και θεραπεία από τη λέπρα και αργότερα από την τρέλα, δηλαδή ως χώρος απομόνωσης των μιασμένων και των οργανικά και κοινωνικά αρρώστων.
Στο πρόγραμμα «Rethinking Crisis» σχολές και τμήματα του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου στα οποία η δημιουργική καλλιτεχνική παραγωγή αποτελεί κορμό των σπουδών τους, δηλαδή το Τμήμα Αρχιτεκτόνων και το Διαπανεπιστημιακό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Μουσειολογία» της Πολυτεχνικής Σχολής και όλα τα τμήματα της Σχολής Καλών Τεχνών (Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών, Τμήμα Θεάτρου, Τμήμα Μουσικών Σπουδών και Τμήμα Κινηματογράφου), συμμετέχουν στη διεθνή έκθεση σύγχρονης τέχνης «Open» στη Βενετία.
«Τι να αναστοχαστεί κάποιος σχετικά με την κρίση; Ζούμε, βιώνουμε τις πολλαπλές εκδοχές της καθημερινά. Δεν υπάρχει τίποτα ρομαντικό στη φτώχεια. Η δημοκρατία μοιάζει να τρίζει. Ρητορικές μίσους ισχυροποιούνται. Η κρίση στην Ελλάδα συχνά παρουσιάζεται μεμονωμένη. Στο καθημερινό λεξιλόγιο επικρατούν όροι από την ιατρική ορολογία: κρίση, ανάνηψη, εξυγίανση. Η οικονομική κρίση παρουσιάζεται σαν ασθένεια που εκδηλώθηκε ξαφνικά ενώ προετοιμαζόταν από καιρό, χωρίς να φαίνεται, στο άρρωστο σώμα. Δεν γίνεται αντιληπτή συστημικά και δομικά, δεν επιχειρούνται βαθιές πολιτικές αναλύσεις» υπογραμμίζεται στο εισαγωγικό κείμενο της ελληνικής πανεπιστημιακής συμμετοχής. Η οποία ξεκίνησε με ομάδα φοιτητών του τμήματος θεάτρου, με λευκές και μαύρες κελεμπίες και με το διακριτικό της «Ελλάδα: Αναστοχασμός στην κρίση», σε έναν παραληρηματικό μονόλογο από κείμενα για την Κρίση.
«Στo Σαν Σέρβολο, απέναντι από τη Βενετία, η αποδιοπομπή, ο εξιλασμός, η εξυγίανση, η κάθαρση και το κάθαρμα συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους. Παράδοξα, η πρακτική της απομάκρυνσης ως λύση για την επιβίωση του συνόλου και η επίτευξη της εξυγίανσης μέσω μιας επίπονης θεραπείας είναι φράσεις που αν απομονωθούν από την ιστορικότητά τους μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να περιγράψουν τελείως διαφορετικές πραγματικότητες: από τη μια τις προηγούμενες χρήσεις στο Σαν Σέρβολο και από την άλλη τη ρητορεία που περιβάλλει την κρίση, η οποία εκδηλώνεται στην Ελλάδα, στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου αλλά και σε κάποιες του Βορρά» σημειώνουν οι Μόρφη Δημητρίου – εικαστικός, Χριστίνα Πλούτογλου – ιστορικός, Στέργιος Γαλίκας – αρχιτέκτων και Ματούλα Σκαλτσά – ιστορικός της τέχνης, μουσειολόγος, μέλη της ομάδας δράσης «Rethinking Crisis».
