Αναζήτηση
Κάτι εύθυμο υπήρχε στον αέρα. Κάτι φιλικό που νιώθουν συνήθως τα μέλη μιας ομήγυρης, τα οποία μοιράζονται κοινά ενδιαφέροντα.
Αυτό το κλίμα άρπαζε σαν ορμητικό ρεύμα όποιον πλησίαζε τον υπαίθριο χώρο του Μουσείου Μπενάκη της Πειραιώς.
Αφορμή, τα εγκαίνια της αρχιτεκτονικής έκθεσης «Πληθοδομές» του Ζήση Κοτιώνη, καθηγητή στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, σε επιμέλεια Γιώργου Τζιρτζιλάκη.
Και ενώ η κεντρική ιδέα των «Πληθοδομών» είναι η κριτική στο μοντέλο της ελληνικής πολυκατοικίας και το μοντέλο του αστικού κτιρίου κατοικίας, ο Ζήσης Κοτιώνης προκάλεσε το ακροατήριό του για τον τρόπο επίσκεψης στην έκθεση. Μίλησε για πετροπόλεμο και για επιτραπέζια παιχνίδια «τζένγκα» με ξύλινα τουβλάκια.
Καθώς ο χώρος της έκθεσης που φιλοξενείται στον πρώτο όροφο του κτιρίου είναι διαμορφωμένος σαν ένα εργαστήριο αρχιτεκτονικής παραγωγής.
Κυριαρχούν οι ξύλινες μακέτες, σχέδια και βίντεο που περιγράφουν τον κάτοικο ως «μοναδικότητα» και παρουσιάζουν προτάσεις πληθοδομών.
Δηλαδή μια σειρά από κτιριακές δομές για το πλήθος που θέτει το ερώτημα της οικοδομής σε μεγάλη κλίμακα, του σχεδιασμού μιας ολόκληρης πόλης.
Αυτές οι κατασκευές από κομμάτια ξύλου στα μάτια του θεατή μοιάζουν με παιχνίδια. Αλλά και το επόμενο βήμα εξέλιξης που θα μας έβγαζε από την πολυκατοικία. Υπάρχει το κτίριο «Ζιράφ» που θυμίζει τον μακρύ και εύκαμπτο λαιμό της καμηλοπάρδαλης, αλλά και το «DNA». Μια σύνθεση που απεικονίζει τις έλικες ενός τμήματος του γενετικού κώδικα. Σύμφωνα με την ιδέα της ομάδας των «Πληθοδομών», τα κτίρια αυτά συγκροτούν τον κοινό χώρο του πλήθους και θα μπορούσαν να εντοπιστούν σε μια πόλη του πλήθους σε κρίση. Δηλαδή την Αθήνα.
Οι αρχιτέκτονες της έκθεσης μας επισημαίνουν πως στη σύγχρονη μητρόπολη ο κοινός χώρος δεν είναι μόνο ο δημόσιος χώρος έτσι όπως τον ξέραμε. Είναι ακόμα το έδαφος, ο αέρας, οι υποδομές και η απαραίτητη ενέργεια για την αναπαραγωγή της αστικής ζωής.
«Υστερα από μια περίοδο κατασκευασμένης ευφορίας ήρθε η ώρα να παραδεχθούμε τα αδιέξοδα αλλά και τις αποτυχίες της αρχιτεκτονικής των τελευταίων δεκαετιών απέναντι στις αναδυόμενες νέες πραγματικότητες. Το πλήθος και τα κοινά αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι των κοινωνικών κινημάτων της πόλης. Η αρχιτεκτονική μέσα από τον σχεδιασμό της μεγάλης κλίμακας πρέπει να ερευνήσει και να συναντηθεί με τους σύγχρονους προβληματισμούς» γράφει στην εισαγωγή του δίγλωσσου καταλόγου της έκθεσης ο Γιώργος Τζιρτζιλάκης.
Ισως αυτή η παραδοχή – κάλεσμα για έρευνα απέτρεψε τους καλεσμένους των εγκαινίων να επισκεφθούν αμέσως μετά τις εναρκτήριες ομιλίες τον χώρο της έκθεσης. Το πλήθος των σκέψεων τους κράτησε σε πηγαδάκια έξω στο προαύλιο του μουσείου. Η συζήτηση σήκωνε πολύ τσιγάρο…
