Οταν η μεγαλύτερη καπνοβιομηχανία στην Ελλάδα, η Παπαστράτος, θυγατρική της Philip Morris, αναγκάζεται να ρίξει την τιμή στο πιο δυνατό της σήμα, το Marlboro, από τα 4 ευρώ το πακέτο στα 3,50, σίγουρα η κατάσταση στον κλάδο είναι σοβαρή.

Πράγματι, τα στοιχεία βάσει των οποίων πήρε στα μέσα Δεκεμβρίου τη σχετική απόφαση η ηγεσία της εταιρείας έδειχναν βουτιά 30% των πωλήσεων στην ελληνική αγορά τσιγάρου σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι και κατά 20% στο δίμηνο Οκτωβρίου – Νοεμβρίου.

Ηταν μια ακόμη κίνηση του μέχρι πρότινος διευθύνοντος συμβούλου της Παπαστράτος και εδώ και λίγες εβδομάδες επικεφαλής της Philip Morris International Ουκρανίας – Μολδαβίας και χωρών του Καυκάσου Χρήστου Τσόλκα, να φρενάρει τη μείωση της ζήτησης στο πιο δημοφιλές σήμα της αγοράς, που σήμερα ελέγχει το 19%. Η πρώτη φορά που χτύπησε συναγερμός για τον 46χρονο σήμερα μάνατζερ που γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε στο Imperial College της Αγγλίας και στο Insead της Γαλλίας, ήταν τον Ιανουάριο του 2010. Το υπουργείο Οικονομικών είχε αποφασίσει αυξήσεις στη φορολογία των τσιγάρων, οι οποίες – εφόσον η καπνοβιομηχανία τις μετακύλιε στις τιμές λιανικής – θα οδηγούσαν το Marlboro από τα 3,20 ευρώ τότε στα 5 ευρώ το πακέτο, προκαλώντας «σοκ» στην κατανάλωση και εκτίναξη του λαθρεμπορίου, κάτι που ούτως ή άλλως συνέβη.

Ο leader της αγοράς αλλά και οι άλλες καπνοβιομηχανίες πέρασαν στις τιμές μόνο ένα τμήμα της αύξησης. Τα ακριβά σήματα, όπως το Marlboro, αυξήθηκαν από τα 3,20 στα 3,80 ευρώ προκαλώντας ντόμινο επιπτώσεων στο σύνολο της αγοράς. Τουλάχιστον ένα 20% των περιπτέρων έκλεισε, η Παπαστράτος είδε τις πωλήσεις της να μειώνονται κατά 10%-12% και το κοινό στράφηκε μαζικά στα φθηνά και ειδικά στα στριφτά τσιγάρα, που είδαν το μερίδιό τους να διπλασιάζεται στο 13%.

Νέα συσκευασία. Πώς αντέδρασε η ηγετική ομάδα της Παπαστράτος; «Επαναλανσάροντας στην ουσία το Marlboro σε μια νέα συσκευασία των 20 πάντα τσιγάρων, το Marlboro Pocket Pack», απαντά ο κ. Τσόλκας. Τσιγάρα που έχουν μήκος 72 χιλιοστά έναντι 84 χιλιοστών του κλασικού Marlboro στην ανταγωνιστική τιμή των 3 ευρώ.

Ενάμιση χρόνο μετά, το Marlboro Pocket Pack κατέχει μερίδιο 4% της αγοράς σύμφωνα με τους περιπτερούχους. «Κινήσεις σαν κι αυτές κράτησαν τον κόσμο στη μάρκα. Διαφορετικά, το συνολικό μερίδιο που έχουν τα σήματα της Παπαστράτος στην αγορά θα ήταν πολύ χαμηλότερα από τα σημερινά», σχολιάζει το στέλεχος της Philip Morris, που ξεκίνησε την καριέρα του το 1992 από την United Distillers Boutari, για να ενταχθεί στο δυναμικό της Παπαστράτος το 1999 αναλαμβάνοντας τότε θέση γενικού διευθυντή πωλήσεων.

Η φοροεπίθεση στα τσιγάρα συνεχίστηκε καθ’ όλη τη διάρκεια του 2010. Τρεις διαδοχικές αυξήσεις του ειδικού φόρου κατανάλωσης σε συνδυασμό με δύο αυξήσεις του ΦΠΑ έπληξαν τον κλάδο, με συνέπεια πέρυσι να γίνει η πρώτη χρονιά από το 1946 στην ιστορία της Παπαστράτος που έκλεισε με ζημιές της τάξης των 7,8 εκατ. ευρώ έναντι κερδών 87,7 εκατ. ευρώ το 2009.

Δεν μας ρώτησε κανείς. «Δεν ζήτησε τότε κανείς τη γνώμη των ανθρώπων του χώρου για το πώς θα μπορούσαν να αυξηθούν τα έσοδα από τα τσιγάρα χωρίς να πληγεί ο κλάδος. Ετσι και η αγορά βούλιαξε, και τα έσοδα στα δημόσια ταμεία ήταν λιγότερα του στόχου. Το υπουργείο Οικονομικών είχε βάλει στόχο να πετύχει έσοδα 1 δισ. ευρώ από τους φόρους και τελικά έχασε περίπου 800 εκατ. ευρώ», σημειώνει ο κ. Τσόλκας. Και συμπληρώνει ότι «υπάρχουν λύσεις, αρκεί κανείς να δει πώς άλλες χώρες στην Ευρώπη, όπως για παράδειγμα η Γερμανία, η Σουηδία ή η Μεγάλη Βρετανία, χειρίζονται τη φορολογία καπνού διασφαλίζοντας σταθερά και προβλέψιμα έσοδα».

Η ηγεσία της Παπαστράτος τον περασμένο Σεπτέμβριο, βλέποντας την τεράστια ζήτηση που έχουν τα στριφτά, επαναλάνσαρε τον καπνό Marlboro σε διαφορετική ποιότητα και συσκευασία. Σε σύντομο διάστημα το μερίδιό του στην αγορά του στριφτού από το 3% σκαρφάλωσε στο 10%.

Σε νέο πόστο. Εδώ και λίγες εβδομάδες, το γραφείο του κ. Τσόλκα δεν είναι πια στον Ασπρόπυργο, όπου βρίσκονται οι εγκαταστάσεις της Παπαστράτος στην Ελλάδα. Είναι στο Κίεβο, μια και ανέλαβε τα ηνία της Philip Morris International Ουκρανίας, Μολδαβίας και χωρών του Καυκάσου (τη θέση τού διεθύνοντος συμβούλου της εταιρείας πήρε ο Νικήτας Θεοφιλόπουλος). Ενα ακόμη πόστο στο εξωτερικό, το οποίο δεν είναι άγνωστο για το στέλεχος της Phlip Morris, αφού την περίοδο 2006-2009 είχε θητεύσει ως γενικός διευθυντής πωλήσεων στο Κέντρο Λειτουργιών της εταιρείας στη Λωζάννη. Η νέα θέση του κ. Τσόλκα καλύπτει μια αγορά 55 εκατ. κατοίκων. Είναι από τις δέκα μεγαλύτερες παγκοσμίως για τη Philip Morris, με σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης και, όπως ο ίδιος ελπίζει, με λιγότερη γραφειοκρατία.

Γραφειοκρατία που γνώρισε από πρώτο χέρι την περίοδο 2004-2009, κατά την κατασκευή του εργοστασίου της Παπαστράτος στον Ασπρόπυργο, μια επένδυση ύψους 100 εκατομμυρίων ευρώ που σήμερα απασχολεί 800 εργαζομένους. «Χρειάστηκαν εκατοντάδες πιστοποιητικά, άδειες, γνωμοδοτήσεις και διευκρινίσεις σε αντιφατικές ερμηνείες νόμων για να ολοκληρώσουμε επιτέλους την επένδυσή μας. Η μάχη για το αυτονόητο ή αλλιώς μια οδυνηρή διαδικασία ίσως αποτρεπτική για νέες παραγωγικές επενδύσεις στην Ελλάδα», όπως λέει χαρακτηριστικά. Και εξηγεί ότι σε άλλες χώρες, όπου έχει παρουσία η Phιlip Morris, από την ημέρα που συλλαμβάνει κανείς την ιδέα κατασκευής ενός εργοστασίου μέχρι την ημέρα λειτουργίας του δεν περνά συνήθως παρά ένας χρόνος.

Τελευταία Νέα