Γιάννης Βούλγαρης

Περί εθνικής ολιγωρίας

Γνωστός για τις διεισδυτικές πολιτικές του αναλύσεις στους αναγνώστες μας και όχι μόνο, ο καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου Γιάννης Βούλγαρης υπήρξε ανέκαθεν ένας παρεμβατικός διανοούμενος στους χώρους της Κεντροαριστεράς, ένα είδος καθοδηγητή. Στο βιβλίο του «Η μοιραία πενταετία – Η πολιτική της αδράνειας 2004-2009» συνέλεξε την αρθρογραφία του που καλύπτει την περίοδο 2003-20010. Ο συγγραφέας κινείται στον αστερισμό των ερωτημάτων που απορρέουν από τη χαλαρότητα και την αδράνεια της προηγηθείσας «δεξιάς διακυβέρνησης» η οποία, κατά τον συγγραφέα, ευθύνεται πρωτίστως για τα σημερινά δεινά του τόπου. Πολύ λιγότερο ασχολείται με την αλλοπρόσαλλη διακυβέρνηση της επόμενης διετίας, τη δυσφήμηση της χώρας, τη διάλυση του κράτους και την εξόφθαλμα, και ομολογημένα, άδικη κοινωνική πολιτική. Ο συγγραφέας διερωτάται δικαίως πώς ο θρίαμβος της ενσωμάτωσης στον σκληρό πυρήνα της ευρωζώνης σταδιακά μεταβλήθηκε σε πουκάμισο αδειανό και καλεί σε πλήρη αναμόρφωση του πολιτικού σκηνικού και ειδικότερα της Αριστεράς, αν πρόκειται να διατηρήσουμε τον ευρωπαϊκό μας προσανατολισμό και την όποια «προοδευτική» ταυτότητα.

Γιάννης Βούλγαρης, «Η μοιραία πενταετία –

Η πολιτική της αδράνειας 2004-2009», Πόλις

Νίκος Χριστοδουλάκης

Φρένο στην κοινωνική εξουθένωση

Πανεπιστημιακός και τσάρος της Οικονομίας επί κυβερνήσεων Σημίτη, συνέδεσε το όνομά του με το εκσυγχρονιστικό εγχείρημα, την επιτυχημένη παρουσία της χώρας στα ευρωπαϊκά πράγματα, τη σφιχτή δημοσιονομική πολιτική, αλλά και τη δημιουργική στατιστική που οριστικοποίησε την ένταξή μας στην ΟΝΕ. Βρέθηκε στα αζήτητα όταν το καθεστώς Παπανδρέου έκλεισε την πόρτα στο σύνολο των στελεχών της σημιτικής εποχής, από κλητήρες έως υπουργούς, αναδεικνύοντας την κεντρική σημασία των δεσμών αίματος και της «φυλετικής» κομματικής πολιτικής. Σιώπησε ευσχήμως. Με το φετινό βιβλίο του «Σώζεται ο Τιτανικός; Από το Μνημόνιο ξανά στην ανάπτυξη» (Εκδ. Πόλις) μας παρέδωσε μια ήρεμη ανάλυση περί των ριζών του χρέους και των πιθανών διεξόδων, που ακούν στο κλασικό πλην επίκαιρο αίτημα της ανάπτυξης. Το πώς ακριβώς θα επανεκκινήσει η αποσβολωμένη κοινωνία υπερβαίνοντας δυσκαμψίες, αδιαφάνεια και καλπάζουσες ανισότητες δεν γίνεται απολύτως σαφές, πλην όμως σκιαγραφούνται αρχές και δεσμεύσεις που θα μας απεγκλωβίσουν από τις πολιτικές του Μνημονίου αποτρέποντας την κοινωνική εξουθένωση.

Νίκος Χριστοδουλάκης, «Σώζεται ο Τιτανικός;

Από το Μνημόνιο ξανά στην ανάπτυξη», Πόλις

Παύλος Τσίμας

Ο γύρος του κόσμου της κρίσης

Εμπειρος δημοσιογράφος και αρθρογράφος, ο Παύλος Τσίμας, εκτός από τις καθημερινές τηλεοπτικές του εμφανίσεις στο δελτίο των 8 του Mega, αρέσκεται συχνά σε πρωτοπρόσωπα μεγάλα ρεπορτάζ που αγγίζουν ποικίλες μορφές της επικαιρότητας. Στο βιβλίο του «Το ημερολόγιο της κρίσης», (Εκδ. Μεταίχμιο) επιχειρεί να μας θυμίσει τους μείζονες σταθμούς της παγκόσμιας κρίσης που εκκίνησε το 2008 με την κατάρρευση της Lehman Brothers και της οποίας, εν αναμονή της ολοκλήρωσης του καθ’ ημάς κουρέματος, μάλλον δεν έχουμε δει ακόμη την κορύφωση. Από το Ρέικιαβικ στο Βουκουρέστι και από τη Νέα Υόρκη πίσω στην Αθήνα, ο Τσίμας καταγράφει και αποκωδικοποιεί χωρίς να θεωρητικολογεί. Η βιωματική αυτή προσέγγιση της κρίσης έχει αρετές: μας θυμίζει τους μείζονες σταθμούς μιας πορείας κατάρρευσης, μας καθιστά κοινωνούς της ατμόσφαιρας στα άδυτα των διεθνών οργανισμών και συχνά απογειώνεται προς άλλους γεωγραφικούς χώρους που πρωταγωνίστησαν στις εξελίξεις. Χρήσιμο διάβημα, καθώς υπογραμμίζει το αναντίρρητο γεγονός ότι δεν είμαστε μόνοι σε αυτή την θύελλα, όπως τείνουμε να πιστεύουμε ακούγοντας τρομοκρατημένοι επί διετία τα Δελτία Απειλών των 8.

Παύλος Τσίμας, «Το ημερολόγιο της κρίσης», Μεταίχμιο

Γιάννης Βαρουφάκης

Για την υπέρβαση της μελαγχολίας

Το τελευταίο διάστημα ο παραγωγικός οικονομολόγος κατέδειξε ικανότητα εκλαΐκευσης των νέων εννοιών που μας κατέκλυσαν (από τα ευρωομόλογα έως τα hedge fundς και από τη δημοσιονομική ένωση έως τα CDS) με μία δόση ριζοσπαστισμού και άλλη μία χιούμορ. Με το βιβλίο του «Κρίσης λεξιλόγιο» επιχειρεί, κατά δήλωσή του, να καταπολεμήσει τη μελαγχολία που μας έχει κυριεύσει φρεσκάροντας τις γνώσεις μας, αλλά και τις δικές του. Εύστοχο στα περισσότερα και αναίτια «λάιτ» σε άλλα, το ιδιότυπο αυτό λεξικό ξοφλάει με τον Μαρξ σε λίγες σειρές, βγάζει λάδι τον Παπανδρέου, ενώ καταβαραθρώνει τους Αλογοσκούφη – Παπακωνσταντίνου. Θέλετε τον ορισμό της Ελλάδας; «Η χώρα των πιο γλυκών αντιφάσεων, που μαζί τους δεν κάνουμε και χώρια δεν μπορούμε, αναπαράγοντας έτσι αέναα τον κύκλο της αυτοαποθέωσης και της αυτοαπαξίωσης». Αυτά.

Γιάννης Βαρουφάκης, «Κρίσης λεξιλόγιο – Οι οικονομικοί όροι που μας καταδυναστεύουν», Ποταμός

Χρήστος Λάσκος, Ευκλείδης Τσακαλώτος

Ο άλλος σοσιαλισμός

Με το βιβλίο τους «Χωρίς επιστροφή» οι συγγραφείς επιχειρούν να επανασυνδεθούν με την κομμουνιστική αλλά και την ελευθεριακή παράδοση. Εκτός από τις ακαδημαϊκές τους δάφνες στα μακροοικονομικά και στη φιλοσοφία της οικονομικής επιστήμης, είναι αμφότεροι ενεργοί πολιτικά στις γραμμές του ΣΥΝ. Επανέρχονται λοιπόν σε μια αποτίμηση των κρίσεων από μαρξιστική σκοπιά, χρησιμοποιώντας ορολογία και μεθοδολογία που εν πολλοίς έχουν εξορισθεί από τον δημόσιο χώρο τα τελευταία χρόνια με την επικράτηση της λατρείας των αγορών. Για τους ακόμη (ή κάποτε) αριστερούς αναγνώστες το βιβλίο προσφέρει μια ευκαιρία αναβάπτισης σε οικεία νερά υπό το φως της καθ’ ημάς καταβαράθρωσης. Για όλους πάντως έχει ενδιαφέρον η διακονούμενη άποψη ότι ζούμε σε καιρούς όπου ο Μεγάλος Μετασχηματισμός είναι καθ’ οδόν. Με δυο λόγια, ο παλαιός κόσμος εκπνέει, ο νέος δεν έχει ακόμη γεννηθεί, αλλά τουλάχιστον επίκειται η σύλληψη.

Χρήστος Λάσκος, Ευκλείδης Τσακαλώτος,

«Χωρίς επιστροφή – Από τον Κέυνς στη Θάτσερ», ΚΨΜ

Μάνος Ματσαγγάνης

Η ξεχασμένη κοινωνική προστασία

Από τις εγκυρότερες φωνές στα ζητήματα κοινωνικής πολιτικής, ο Μάνος Ματσαγγάνης υπήρξε πρωθυπουργικός σύμβουλος στα χρόνια της σημιτικής διακυβέρνησης, προτού αφοσιωθεί στην πανεπιστημιακή του καριέρα. Εφέτος με το «Η κοινωνική πολιτική σε δύσκολους καιρούς» αναλύει τον εκτροχιασμό των κοινωνικών δαπανών τα τελευταία χρόνια, χωρίς παρά ταύτα να αποκτήσουμε ένα στοιχειωδώς επαρκές και δίκαιο κοινωνικό κράτος. Διατυπώνει τη θέση ότι στη χώρα μας το όποιο σύστημα κοινωνικής προστασίας είναι ανίκανο να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της κρίσης. Με άλλα λόγια, ενώ οι αριθμοί ευημερούν, η κοινωνική προστασία και η μέριμνα παραμένουν το ζητούμενο. Ο συγγραφέας σκιαγραφεί λοιπόν μια «εξισωτική μεταρρύθμιση» για την έξοδο από τη δημοσιονομική παγίδα.

Μάνος Ματσαγγάνης, «Η κοινωνική πολιτική

σε δύσκολους καιρούς», Κριτική