«Οι συνθήκες έχουν ξεπεράσει τον EFSF» δηλώνει σε αποκλειστική του συνέντευξη στα «ΝΕΑ» ο Σόνι Καπούρ, πνευματικός πατέρας του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ειδικός σύμβουλος του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών και του G20 και διευθύνων σύμβουλος της Re-Define, του οικονομικού Think Tank που εδρεύει στις Βρυξέλλες και παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες στα κράτη της ΕΕ. Ο Καπούρ ένα 24ωρο πριν από την κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής μιλάει στα «ΝΕΑ» για το πώς βλέπει από εδώ και στο εξής την εξέλιξη των πραγμάτων.

Είστε αισιόδοξος ότι η αυριανή Σύνοδος Κορυφής των ηγετών της ευρωζώνης και εκείνη που θα ακολουθήσει μεσοβδόμαδα θα οδηγήσουν σε στέρεες λύσεις για την ευρωπαϊκή κρίση του χρέους;

Οχι, φοβάμαι ότι πήρε πολύ χρόνο για να φτάσει η ευρωζώνη σε αυτό το χάλι και θα χρειαστεί ακόμα περισσότερο χρόνο για να βγει. Εξάλλου είναι εμφανές ότι οι τοπικιστικές μικροπολιτικές που μας έφεραν εδώ ακόμα συνεχίζονται.

Δεν είστε αισιόδοξος ούτε για τη δύναμη παρέμβασης του EFSF, ο οποίος εν μέρει είναι δικής σας έμπνευσης σχέδιο;

Το σχέδιό μας για την παροχή μερικής εξασφάλισης των ομολόγων μέσω του EFSF παρουσιάσθηκε σε μια εποχή κατά την οποία η κρίση ήταν περιορισμένη στην περιφέρεια της ευρωζώνης, και τότε θα είχε επιτύχει τον σκοπό του. Τώρα που η κρίση έχει εξαπλωθεί στον πυρήνα της ευρωζώνης δεν είναι πλέον αρκετό. Η αρχική σύλληψη του EFSF είχε ως στόχο την αποστολή ενός πολιτικού μηνύματος. Ενδιάμεσα αλλοιώθηκε με απόψεις των Deutsche Bank και Allianz οι οποίες του προσέδωσαν μια σύνθετη οικονομική διάρθρωση. Αν κοιτάξετε το σχέδιο καθαρά ως ένα χρηματοοικονομικό όχημα, αυτό δεν λειτουργεί πια.

Βλέπουμε πως ήδη οι οίκοι αξιολόγησης απειλούν με υποβαθμίσεις μεγάλες χώρες της ευρωζώνης. Εχετε μια εικόνα κατά πόσο θα επηρεασθεί το κόστος δανεισμού όλων των κρατών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας;

Θέλω να είμαι σαφής. Στην παρούσα περίοδο, κατά την οποία ακόμη και η Ιταλία θα μπορούσε να παραλείψει τις πληρωμές της, ενδεχόμενη ενεργοποίηση των εγγυήσεων που παρέχονται από τον EFSF θα ήταν αδύνατο να καθησυχάσει τους επενδυτές ότι η εγγύηση που παρέχεται τελικά θα χορηγηθεί. Κοιτώντας το από καθαρά οικονομική άποψη είναι απίθανο ο EFSF να είναι σε θέση να μειώσει το κόστος δανεισμού για την Ιταλία στα επιθυμητά επίπεδα. Σύμφωνα δε με ένα καθαρά οικονομικό σενάριο, η αύξηση των κινδύνων για τη Γαλλία και τη Γερμανία μπορεί επίσης να μειώσει τη γαλλική πιστοληπτική διαβάθμιση κάτω από το ΑΑΑ.

Ο EFSF μπορεί να γίνει δανειστής έσχατης ανάγκης, όταν διαφαίνεται ξεκάθαρα ότι τελικός δανειστής θα εξακολουθήσουν να είναι τα κράτη – μέλη της ευρωζώνης;

Ποτέ δεν είχαμε σκοπό το EFSF να είναι ο δανειστής έσχατης ανάγκης και στην πράξη δεν μπορεί να λειτουργήσει ως κάτι τέτοιο. Μόνο η ΕΚΤ μπορεί να εκπληρώσει αυτόν τον ρόλο. Το πρόβλημα είναι ότι αρνείται να το κάνει. Ετσι, ως μηχανισμός εγγυήσεων το EFSF είναι μια εναλλακτική, αν και προσωρινή λύση, για όσο διάστημα η ΕΚΤ δεν αναλαμβάνει πλήρως τις ευθύνες της.

Πώς μια πρόωρη ενεργοποίηση του ESM ενδεχομένως μέσω συγχώνευσης με το EFSF θα επηρεάσει τη λειτουργία του έκτακτου μηχανισμού;

Οι ηγέτες της ευρωζώνης έχουν περιορίσει το συνολικό ποσό των κονδυλίων που το EFSF και το ESM μαζί μπορούν να έχουν, έτσι μια πρόωρη ενεργοποίηση του ESM δεν θα αυξήσει το ύψος των διαθέσιμων κεφαλαίων. Ωστόσο, επειδή το ESM έχει μια πιο στερεή νομική βάση, καθώς και ορισμένα προκαταβεβλημένα κεφάλαια, αναμένεται να λειτουργήσει καλύτερα από τον EFSF και να είναι πιο αξιόπιστος. Για να απαντήσω στην ερώτησή σας, ναι, πιστεύω ότι τελικά το ESM θα γίνει όχημα προσωρινής υποστήριξης της ρευστότητας. Ωστόσο, όσο η Ελλάδα υπάγεται σε δημοσιονομικό πρόγραμμα, έχει δηλαδή διασφαλισμένη χρηματοδότηση, αυτή η εξέλιξη δεν την επηρεάζει.

Από αυτά που ήδη αναφέρατε δεν μπορούμε να είμαστε και αισιόδοξοι για το μέλλον…

Πιστεύω ότι η μόνη κατάλληλη στρατηγική τη δεδομένη στιγμή είναι μια δέσμευση αορίστου χρόνου από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πως θα αγοράζει ομόλογα των προβληματικών χωρών.

Για να υπεισέλθουμε λίγο στα ελληνικά πράγματα. Με ποιον τρόπο το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα διασφαλίσει την αποκατάσταση της ελληνικής οικονομίας;

Μπορεί να βοηθήσει παρέχοντας χρηματοδοτική στήριξη για την Ελλάδα με επιτόκιο χαμηλότερο από τα επίπεδα της αγοράς για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ετσι, η Ελλάδα μπορεί να ξαναχτίσει την οικονομία της με την προϋπόθεση πως θα εφαρμόσει διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, όπως για παράδειγμα εκείνες που επέτρεψαν στην Ινδία στη δεκαετία του ’90 να εξελιχθεί σε μια ταχέως αναπτυσσόμενη οικονομία.

Πώς αξιολογείτε την πρόοδο όσον αφορά τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στο ελληνικό πακέτο βοήθειας; Πιστεύετε ότι ένα PSI 60% θα εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα του ελληνικού δημόσιου χρέους;

Η συμμετοχή των ιδιωτών στον Μηχανισμό Στήριξης της Ελλάδας έχει προσεγγιστεί με τον χειρότερο δυνατό τρόπο. Η συμφωνία του Ιουλίου ήταν πολύ άσχημα δομημένη και κατάφερε κάπως να οδηγήσει σε απώλειες 21% σε όρους καθαρής παρούσας αξίας για τους ιδιώτες πιστωτές χωρίς να επιφέρει οφέλη για την Ελλάδα ως προς τη βιωσιμότητα του χρέους της. Κατά την άποψή μου, μόνο ένα κούρεμα 100% στα ομόλογα των ιδιωτών θα αποκαταστήσει τη βιωσιμότητα του χρέους πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας. Οσο μεγαλύτερο το κούρεμα τόσο το καλύτερο για την Ελλάδα. Ωστόσο, η εθελοντική φύση της συμφωνίας σημαίνει ότι το PSI δεν θα είναι πολύ αποτελεσματικό, καθώς πολλοί λίγοι πιστωτές θα συμμετέχουν σε υψηλά επίπεδα κουρέματος. Για αυτό η καλύτερη συμφωνία θα έπρεπε να περιλαμβάνει μια απομείωση του ονομαστικού χρέους κατά τουλάχιστον 75%. Ετσι, θα μπορούσε να μειωθεί το απόλυτο μέγεθος του χρέους και άρα να ελαττώσει τις μελλοντικές πληρωμές τόκων και κεφαλαίου.

Κατά τη γνώμη σας, γιατί η Ελλάδα δεν είναι σε θέση να ανακτήσει την επαφή με τις αγορές;

Επειδή υπό οποιοδήποτε ρεαλιστικό πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό πρίσμα η Ελλάδα είναι αφερέγγυα.