Τρίγλωσσος κυβερνητικός αξιωματούχος έχει στιγμή μελαγχολίας. Επικαλείται λοιπόν το «Μαγικό Βουνό» του Τόμας Μαν ως ερμηνευτική αναλογία για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας αλλά, ευρύτερα, και για την τύχη της χώρας μας. «Ολα έχουν κριθεί, οι φυματικοί θα πεθάνουν, αλλά μεσολαβεί αυτό το διάστημα της χαρμολύπης που είναι σαν να μην πρόκειται να γίνει τίποτε. Εκεί είμαστε».

ΜΟΙΡΟΛΑΤΡΙΑ. Ασχέτως λογοτεχνικών αναφορών και σιωπηλών αναστεναγμών, η κυβέρνηση Παπανδρέου διανύει φάση φαταλισμού. Δεν είναι μόνο οι δημοσιονομικές δυσκολίες στο εσωτερικό. Είναι η συζήτηση που γίνεται για το ελληνικό χρέος στο εξωτερικό. Υπάρχει η υστερόβουλη αρθρογραφία διαφόρων μεγαλόσχημων τύπου Νουριέλ Ρουμπίνι ή Μοχάμεντ ελ Εριάν της Pimco, που επενδύει σε ομόλογα. Αυτοί επείγονται να μας πάνε σε χρεοκοπία στο, κατά Βενιζέλο, κολασμένο δίμηνο ως τον Δεκέμβριο. Υπάρχει όμως και μια συζήτηση στο παρασκήνιο. Αυτή γίνεται μεταξύ Γάλλων και Γερμανών. Εξ ου και το ραντεβού Μέρκελ – Σαρκοζί το Σαββατοκύριακο.

Αποφάσεις για αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους ερήμην της Ελλάδας δεν μπορούν να ληφθούν. Ωστόσο, η κρίση χρέους είναι πλέον κρίση των ευρωπαϊκών τραπεζών κι αυτό έχει αλλάξει τα δεδομένα του προβλήματος. Το ζητούμενο το περασμένο καλοκαίρι δεν ήταν τι είδους αναδιάρθρωση χρέους θα βοηθούσε την Ελλάδα, που χρειαζόταν επειγόντως δεύτερο πακέτο, αλλά τι συνδυασμό κουρέματος, swaps και επιμήκυνσης άντεχαν οι ευρωπαϊκές τράπεζες.

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος λέει συχνά στους αξιωματούχους του υπουργείου Οικονομικών ότι «πρέπει να διαφυλάξουμε ως κόρην οφθαλμού τη συμφωνία της 21ης Ιουλίου». Οι αγορές τη θεώρησαν θνησιγενή. Οι Γάλλοι θέλουν την υλοποίησή της. Και οι Γερμανοί να την ξεπεράσουν. Η Αθήνα παρακολουθεί τη συζήτηση για βαθύ κούρεμα 50% με εγρήγορση και ελαφρά ανησυχία.

Δεν είναι αυτό που θέλουμε. Εχει ρίσκο και μπορεί να κάνει ζημιά σε ελληνικές τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία αν δεν υπάρξουν οι αναγκαίες διασφαλίσεις. Αλλά δεν μπορούμε να το πούμε ανοιχτά γιατί η θέση μας είναι λεπτή. Το λένε όμως κομψά για λογαριασμό μας αρθρογράφοι όπως οι καθηγητές Τζέφρι Σακς και Τζόζεφ Στίγκλιτς. Ο πρώτος είναι τακτικός επισκέπτης της Αθήνας, μένει στο «Cape Sounion» και έχει μια συνεργασία με τον ΥΠΕΚΑ Γιώργο Παπακωνσταντίνου για θέματα πράσινων επενδύσεων. Σακς και Στίγκλιτς είναι συνομιλητές του Πρωθυπουργού, μετέχουν σε μια άτυπη ομάδα φίλων/συμβούλων της Ελλάδας που συντονίζει ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Φίλιππος Σαχινίδης, όντας ταυτόχρονα συνδιαμορφωτές και δημόσιοι εκφραστές της ελληνικής γραμμής για το χρέος.

Τυπικά, την υπόθεση του χρέους χειρίζεται ένας αστερισμός προσώπων. Παπανδρέου, Βενιζέλος, Σαχινίδης, ο Γιώργος Ζανιάς, που συμμετέχει στην ομάδα εργασίας των χωρών της ευρωζώνης, και ο Πέτρος Χριστοδούλου του ΟΔΔΗΧ που έχει την τρέχουσα διαχείριση του χρέους. Πέραν των αμερικανών καθηγητών, το Οικονομικών έχει την υποστήριξη της γαλλικής τράπεζας Lazard, για λογαριασμό της οποίας έχει έρθει ο Ντανιέλ Κοέν. Και αυτός αρθρογραφεί στον γαλλικό Τύπο για θέματα της ελληνικής οικονομίας και της αναδιάρθρωσης χρέους με τρόπο πολύ εποικοδομητικό για την Αθήνα.

Είναι κρίσιμο γιατί η γαλλική κοινή γνώμη τείνει να αλλάξει στάση έναντι της Ελλάδας. Είναι από τα πράγματα που εξηγήθηκαν ευγενικά στους έλληνες επισκέπτες του Μεγάρου των Ηλυσίων. Απαξ και η κυβέρνηση Σαρκοζί υιοθέτησε πολιτικές λιτότητας, ο μέσος Γάλλος που τις αισθάνεται στο πετσί του αρχίζει να θεωρεί υπεύθυνη την Ελλάδα.

ΤΟ ΚΑΛΟ ΣΕΝΑΡΙΟ. Τι θα ήθελε η Ελλάδα; Διστακτικά – γιατί οι κίνδυνοι είναι μεγάλοι – έναν συνδυασμό επαναγοράς των ομολόγων της από τη δευτερογενή αγορά με δάνειο από το EFSF και ανταλλαγή τους με άλλα μεγαλύτερης διάρκειας και μικρότερου επιτοκίου. Και αυτό όμως έχει ρίσκο. Ιδανικά, θα θέλαμε περισσότερη ευρωπαϊκή βοήθεια και λιγότερες αλχημείες με το χρέος. Ακόμη κι ο Σακς είναι πολύ επιφυλακτικός για το θέμα της αναδιάρθρωσης χρέους και ας συμβούλευσε προ δεκαετίας και βάλε τις χώρες της Λατινικής Αμερικής σε μια αντίστοιχη άσκηση. Αναδιάρθρωση όμως εντός ευρωζώνης δεν είναι το ίδιο.

Συμπέρασμα: η Αθήνα έχει το ένα μάτι στις ευρωπαϊκές συζητήσεις για το χρέος, την ώρα που τα δημοσιονομικά μας ψυχορραγούν. Η καθυστέρηση της έκτης δόσης δημιουργεί την αίσθηση θανάσιμης ακινησίας του «Μαγικού Βουνού». Δεν είναι όμως ασυνάρτητη με την ανάγκη να βρεθεί περισσότερος χρόνος για να συζητήσουν οι Γαλλογερμανοί.

Και στην ίδια τη Γερμανία, όμως, η εικόνα δεν είναι εντελώς καθαρή. Ας πούμε ο Γιόζεφ Ακερμαν της Deutsche Bank δεν είναι υπέρ ενός γενναίου κουρέματος των ελληνικών ομολόγων. Την κατάσταση συνοψίζει ο γελοιογράφος των «Financial Times». Αυτός έχει ζωγραφίσει τον Παπανδρέου καθώς τον πλησιάζει από πίσω ένα ηλεκτρικό πριόνι. «Ιδού το κούρεμά σας, σερ», γράφει η λεζάντα.