Πριν από λίγες μέρες διάβασα με μεγάλη απογοήτευση άρθρο γνωστού δημοσιογράφου σε ευρείας απήχησης ηλεκτρονικό μέσο, στο οποίο αποκαλούσε τους πανεπιστημιακούς απατεώνες. Ολους, αδιακρίτως. Είναι λυπηρό και άκρως απογοητευτικό ότι, εδώ και αρκετά χρόνια, έχει ξεκινήσει ένας απίστευτος εξευτελισμός όλων, αδιακρίτως, των εκπαιδευτικών, που συνεχίζεται. Είναι επίσης αλήθεια ότι μεμονωμένοι εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης στη χώρα μας έχουν διαπράξει απερίσκεπτες και κολάσιμες πράξεις ή έχουν επιδείξει απαράδεκτες συμπεριφορές. Αντί όμως να τιμωρούνται, ίσως και να παύονται από τις θέσεις τους, η κοινωνία προτιμά να γενικεύει και να «θάβει» όλους τους εκπαιδευτικούς, χωρίς καν να συναισθάνεται τον αντίκτυπο στους νέους, είτε αυτοί είναι μαθητές είτε φοιτητές.

Ενδεικτικό της κατάστασης είναι το παρακάτω περιστατικό που μου διηγήθηκαν πρόσφατα. Πατέρας με τη συντροφιά τής μόλις επιτυχούσας στην ανώτατη εκπαίδευση κόρης του παρακολουθούσε συζήτηση στην τηλεόραση, στην οποία παρενέβη κάποιος καθηγητής από το πανεπιστήμιο. Ο πατέρας, αυθόρμητα και απροκάλυπτα, αποκάλεσε τον καθηγητή «αλήτη» και «λαμόγιο» παρουσία της μελλοντικής φοιτήτριας κόρης του. Το ερώτημά μου είναι ευνόητο. Γιατί ξόδεψε μία περιουσία για να πετύχει την εισαγωγή του παιδιού του στο πανεπιστήμιο; Πώς είναι δυνατόν να επιδιώκει και να εμπιστεύεται τη μόρφωση της θυγατέρας του σε ένα ίδρυμα οι εκπαιδευτικοί του οποίου, κατά την άποψή του, είναι λαμόγια και αλήτες; Περιμένει άραγε ότι η νεαρή, τον Σεπτέμβριο που θα εγγραφεί στη σχολή για να σπουδάσει, θα παρακολουθεί με σεβασμό και προσοχή τα μαθήματα, όταν ξέρει ότι ο πατέρας της πιστεύει ότι οι καθηγητές της είναι «λαμόγια»; Γιατί, αντ’ αυτού, να μην προτιμήσει τα καφενεία την παραλιακής για να απολαύσει τον καφέ της; Πώς να μη «χτίσει τις πόρτες» των γραφείων των καθηγητών της όταν δεν πάρει τον βαθμό που περιμένει; Οταν δημοσιογράφοι και γονείς βρίζουν τους εκπαιδευτικούς σε άρθρα ή συζητήσεις, δημιουργούν τις προϋποθέσεις ώστε οι φοιτητές να πιέζουν τους καθηγητές τους να τους περάσουν στα μαθήματα για να φύγουν από το κακόφημο αυτό μέρος, σύμφωνα με τους χαρακτηρισμούς που συνηθίζεται τελευταία να χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν το πανεπιστήμιο.

Ας σοβαρευτούμε και ας στείλουμε στα δικαστήρια τα πραγματικά «λαμόγια», μόνον όμως όταν έχουμε στοιχεία. Ας πάψουμε από τις δουλειές τους όσους παρανομούν ή παραφέρονται, όσους καταχρώνται δημόσιο χρήμα και δεν πατάνε ποτέ στα γραφεία τους – αλλά μέχρι εδώ. Γιατί αποτελεί αντίφαση, από τη μια, να ετοιμάζουμε περίτεχνα νομοσχέδια και νομικά πλαίσια για τα πανεπιστήμια και, από την άλλη, να ζητάμε να τα εφαρμόσουν οι «απατεώνες με λαμπρή ακαδημαϊκή πορεία». Δεν έχουν καμία αξία τα πανεπιστήμια και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα σε μια κοινωνία που ανέχεται να αποκαλούν τους εκπαιδευτικούς «αίλουρους στην υποκρισία» καθώς και «ερπετά στο γλείψιμο και την κολακεία».

Γενικεύοντας όλα τα παραπάνω, ακούμε τα ίδια και για όλους τους γιατρούς, τους πολιτικούς, τους δημοσιογράφους, τους κληρικούς, τους δικηγόρους, τους αγρότες. Αυτό το πέπλο «των αποκαλούμενων απατεώνων» σιγά σιγά σκέπασε ολόκληρη την κοινωνία μας. Φτάσαμε, δηλαδή, τελικά, στο άλλο άκρο. Μόνοι μας να δικαιώνουμε αυτά τα στερεότυπα που και πολλοί ευρωπαίοι δημοσιογράφοι πλασάρουν, ότι δηλαδή είμαστε μια κοινωνία (στο σύνολό της) «τεμπέληδων και διεφθαρμένων». Αν είναι όλα αυτά αλήθεια και οι εκπαιδευτικοί μας είναι πράγματι όλοι «απατεώνες», να διώξουμε τα παιδιά μας να σπουδάσουν αλλού για να σωθούν, μια και τα πανεπιστήμια, πάντα κατά τη διατύπωση του κειμένου στο οποίο παραπέμπω, είναι μια μούχλα (τους επόμενους χαρακτηρισμούς δεν θα τους αναπαραγάγω).

Να αποφασίσουμε επιτέλους ως κοινωνία τι θέλουμε, γιατί και των εκπαιδευτικών οι αντοχές εξαντλήθηκαν και άρχισαν εδώ και μερικά χρόνια να αδιαφορούν για το σχολείο και την εκπαίδευση και να πιστεύουν πως τελικά, ό,τι και να κάνεις, στο τέλος θα σε φτύσουν και κανένας δεν θα σου το αναγνωρίσει.

O Λουκάς Βλάχος είναι καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου.