Αναζήτηση
25 Σεπτεμβρίου 2010
Ταλαιπωρία για τον ασθενή και την οικογένειά του, αλλά και τεράστιο κόστος για το Εθνικό Σύστημα Υγείας, προκαλεί η κολπική μαρμαρυγή.
Το άκρως δαπανηρό αυτό νόσημα κοστίζει ετησίως – κατά μέσο όρο – σχεδόν € 3.000 ανά ασθενή, κόστος το οποίο μπορεί να «εκτιναχθεί» στις € 6.500, αν χρειαστεί επεμβατική μέθοδος. Με αυτά τα δεδομένα, οι περίπου 100.000 Έλληνες ασθενείς, κοστίζουν σε ετήσια βάση σχεδόν 300 εκατομμύρια ευρώ.
Η κολπική μαρμαρυγή αποτελεί την πλέον συχνή μορφή αρρυθμίας και συνδέεται με υψηλή νοσηρότητα και θνητότητα. Η άμεση αντιμετώπισή της θεωρείται επιβεβλημένη, προκειμένου να αποφευχθούν σοβαρές επιπλοκές. Η εξέλιξη των φαρμακευτικών επιλογών έχει μειώσει σημαντικά τις ανάγκες νοσηλείας των ασθενών, βελτιώνοντας την ποιότητα της ζωής τους και συμβάλλοντας στον έλεγχο του κόστους.
Τα παραπάνω προκύπτουν, μεταξύ άλλων, από τα αποτελέσματα της μελέτης, με θέμα «Διαχείριση και Οικονομική Αξιολόγηση της Κολπικής Μαρμαρυγής στην Ελλάδα», η οποία πραγματοποιήθηκε από τον Τομέα Οικονομικών της Υγείας της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ) με την υποστήριξη της φαρμακευτικής εταιρείας sanofi–aventis. Επιστημονικά υπεύθυνος ήταν ο Καθηγητής κ. Ιωάννης Κυριόπουλος και στην ερευνητική ομάδα συμμετείχαν οι Κ. Αθανασάκης, Ε. Καραμπλή και Μ. Ολλανδέζος.
Σκοπός της έρευνας ήταν η καταγραφή του τρόπου διαχείρισης των ασθενών με κολπική μαρμαρυγή στην Ελλάδα, των υγειονομικών υπηρεσιών και πόρων που καταναλώνονται, αλλά και η εκτίμηση του οικονομικού βάρους από τη νόσο για το Εθνικό Σύστημα Υγείας.
Η έρευνα διεξήχθη το χρονικό διάστημα Ιουνίου – Ιουλίου 2009, με τη συμμετοχή 150 καρδιολόγων από όλη τη χώρα καθώς και τη συμβουλευτική υποστήριξη μιας ομάδας διακεκριμένων, ευρύτατα αναγνωρισμένων γιατρών – καρδιολόγων στη θεραπεία της κολπικής μαρμαρυγής.
Συμπεράσματα
Σύμφωνα με την μελέτη, το άμεσο ετήσιο κόστος ανά ασθενή με κολπική μαρμαρυγή ανέρχεται στα € 2.947. Το κόστος διαφέρει μεταξύ των βασικών θεραπευτικών στρατηγικών που ακολουθούνται. Στη στρατηγική διατήρησης του ρυθμού, το μέσο ετήσιο κόστος ανά ασθενή είναι € 3.184. Στη στρατηγική ελέγχου της καρδιακής συχνότητας φτάνει τα € 2.095, ενώ το κόστος για τη διαχείριση των ασθενών οι οποίοι αντιμετωπίζονται επεμβατικά υπολογίζεται κατά μέσο όρο στα € 6.452. Με βάση τα αποτελέσματα της μελέτης, η συνολική δαπάνη για τους περίπου 100.000 πάσχοντες άνω των 60 ετών στην Ελλάδα υπολογίζεται στα 292 εκατομ. ευρώ ετησίως.
Σε ότι αφορά τη διαχείρισης της κολπικής μαρμαρυγής η πλειονότητα των θεραπόντων ιατρών (89,6%) επιλέγουν τη χορήγηση φαρμακοθεραπείας ως αρχική θεραπευτική αντιμετώπιση της κολπικής μαρμαρυγής. Το 5,2% των ασθενών αντιμετωπίζονται με επεμβατική διαδικασία, ενώ ένα ποσοστό 5,2% δεν λαμβάνει καμία θεραπεία. Η επικρατέστερη θεραπευτική στρατηγική (60%) είναι η αποκατάσταση και διατήρηση του φλεβοκομβικού ρυθμού μέσω ανάταξης ή/και χορήγησης αντιαρρυθμικής αγωγής. Το ποσοστό αυτό δεν είναι πολύ μεγαλύτερο του αντίστοιχου της στρατηγικής ελέγχου της καρδιακής συχνότητας.
Από τη μελέτη προκύπτει επίσης πως η κολπική μαρμαρυγή συνδέεται με σημαντικό αριθμό εισαγωγών στο νοσοκομείο λόγω υποτροπών ή επιπλοκών της νόσου. Επιπλέον, συνδέεται και με υψηλή συχνότητα απαραίτητων εργαστηριακών εξετάσεων καθώς και ιατρικών επισκέψεων.
Σχολιάζοντας τα ευρήματα, η ερευνητική ομάδα της ΕΣΔΥ υπογραμμίζει ότι η κολπική μαρμαρυγή είναι ένα νόσημα με υψηλές απαιτήσεις φροντίδας και εντατική χρήση των υπηρεσιών Υγείας.
Το συμπέρασμα επιβεβαιώνεται σε μεγάλο βαθμό από το γεγονός ότι ένα μεγάλο κομμάτι του κόστους οφείλεται στις δαπάνες εξετάσεων και παρακολούθησης (54,8%), καθώς και τις δαπάνες νοσηλείας (20,8%) έναντι των άλλων μεταβλητών.
Σχετικά με την Κολπική Μαρμαρυγή
Η κολπική μαρμαρυγή αποτελεί την πλέον συχνή μορφή αρρυθμίας στο γενικό πληθυσμό και συνδέεται με υψηλή νοσηρότητα και θνητότητα. Ο επιπολασμός της αυξάνεται στις μεγαλύτερες ηλικίες και είναι υψηλότερος στους άνδρες από ότι στις γυναίκες. Η συχνότητα εμφάνισής της αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια κυρίως ως αποτέλεσμα της μετατόπισης της ηλικιακής πυραμίδας και της αυξημένης επιβίωσης ασθενών με στεφανιαία νόσο.
Με βάση τα διεθνή επιδημιολογικά δεδομένα, στην Ελλάδα εκτιμάται ότι πάσχει το 4% των ατόμων άνω των 60 ετών και το 9% άνω των 80 ετών. Η κολπική μαρμαρυγή αποτελεί σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας, καθώς αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου και καρδιακής ανεπάρκειας.Η θνητότητα των ασθενών με κολπική μαρμαρυγή είναι σχεδόν διπλάσια από εκείνη των ατόμων με φυσιολογικό ρυθμό. Επιπλέον η κολπική μαρμαρυγή ευθύνεται για το 1/3 των νοσηλειών λόγω διαταραχής του καρδιακού ρυθμού. Επιδρά αρνητικά στην ποιότητα ζωής των ασθενών, εξαιτίας της αδυναμίας τους να εκτελούν τις φυσιολογικές καθημερινές δραστηριότητές τους, είτε λόγω της επιδείνωσης των συμπτωμάτων τους, είτε λόγω των αυξημένων νοσηλειών εξαιτίας της νόσου.
Οι επιπλοκές της κολπικής μαρμαρυγής και η προοδευτική αύξηση της συχνότητας εμφάνισης της στο γενικό πληθυσμό, έχουν, εκτός των σοβαρών κλινικών συνεπειών για τον ασθενή, και σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις για το Εθνικό Σύστημα Υγείας.
Σχετικά με την Κολπική Μαρμαρυγή
Η κολπική μαρμαρυγή (ΚΜ) αποτελεί τη συχνότερη μορφή καρδιακής αρρυθμίας στην κλινική πράξη[i]και εμφανίζεται σε περιπτώσεις όπου διαταράσσεται η ηλεκτρική λειτουργία του καρδιακού μυός.
Στην υγιή καρδιά, ο φλεβόκομβος (ο ηλεκτρικός διεγέρτης της καρδιάς) δημιουργεί ένα ηλεκτρικό ερέθισμα στους κόλπους της καρδιάς. Αυτό το ερέθισμα μεταφέρεται στις κοιλίες της καρδιάς, με συντονισμένο τρόπο. Στους ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή, αντί για ένα μόνο ηλεκτρικό ερέθισμα από τον φλεβόκομβο, δημιουργούνται πολλές μη φυσιολογικές ηλεκτρικές διεγέρσεις σε διάφορα σημεία των κόλπων. Αυτό πυροδοτεί μια γρήγορη και ασυντόνιστη δραστηριότητα των κόλπων της καρδιάς που προκαλεί ακανόνιστους και γρήγορους παλμούς.
Κολπική μαρμαρυγή: μια αυξανόμενη απειλή για τη δημόσια υγεία
Περίπου 4,5 εκατομμύρια στην Ευρωπαϊκή Ένωση πάσχουν από κολπική μαρμαρυγή, η οποία αποτελεί μια αυξανόμενη απειλή για τη δημόσια υγεία, εξαιτίας της γήρανσης του πληθυσμού. Παρότι ο εκτιμώμενος επιπολασμός της κολπικής μαρμαρυγής είναι 1-2% στο γενικό πληθυσμό,[1]αυξάνεται με την ηλικία φτάνοντας το 5-15% σε ανθρώπους ηλικίας 80 ετών και άνω.[2]Στην χώρα μας πάνω από 100.000 άτομα πάσχουν από τη συγκεκριμένη νόσο.
Η κολπική μαρμαρυγή θεωρείται μία από τις τέσσερις παθήσεις που εκτιμάται ότι θα εξελιχθούν σε καρδιαγγειακές επιδημίες κατά τον 21ο αιώνα, παράλληλα με τη συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, το σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και το μεταβολικό σύνδρομο.[3]
Η Eπιβάρυνση που προκαλεί η Kολπική Mαρμαρυγή
Σημαντική αιτία νοσηρότητας και θνητότητας
Η κολπική μαρμαρυγή αποτελεί σημαντική αιτία νοσηρότητας και θνητότητας και αυξάνει τον κίνδυνο θανάτου, συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας και εμβολικών φαινομένων, συμπεριλαμβανομένου του αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου.5,[4],[5]
- Η θνητότητα των ασθενών με κολπική μαρμαρυγή είναι σχεδόν διπλάσια από εκείνη των ατόμων με φλεβοκομβικό ρυθμό και συνδέεται με τη βαρύτητα της υποκείμενης καρδιακής νόσου6
- Η κολπική μαρμαρυγή επιδεινώνει την καρδιακή ανεπάρκεια και με τη σειρά της, η καρδιακή ανεπάρκεια ευνοεί την κολπική μαρμαρυγή. Τα άτομα που πάσχουν από μία από τις δύο παθήσεις και στη συνέχεια αναπτύσσουν και την άλλη έχουν πολύ πτωχή πρόγνωση[6]
- Η κολπική μαρμαρυγή συνδέεται με αύξηση της συχνότητας των ισχαιμικών αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων, με ένα στα έξι αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια να σημειώνεται σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή[7]
Επιπλέον, η ποιότητα ζωής επιδεινώνεται σε σημαντικό βαθμό στους ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή, κυρίως εξαιτίας της αδυναμίας τους να εκτελούν φυσιολογικές καθημερινές δραστηριότητες, λόγω του κινδύνου ή και της επιδείνωσης των συμπτωμάτων τους.[8]
Σημαντικό αίτιο εισαγωγής στο νοσοκομεία
Η κολπική μαρμαρυγή αποτελεί την πιο συνηθισμένη μορφή αρρυθμίας στην κλινική πράξη και συνιστά τεράστια κοινωνικο-οικονομική επιβάρυνση, εφόσον ευθύνεται για το ένα τρίτο περίπου των νοσηλειών λόγω διαταραχής του καρδιακού ρυθμού.2 Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 20 ετών, οι εισαγωγές σε νοσοκομείο λόγω κολπικής μαρμαρυγής αυξήθηκαν κατά 66% εξαιτίας της γήρανσης του πληθυσμού, του αυξανόμενου επιπολασμού των χρόνιων καρδιακών νόσων, των συχνότερων διαγνώσεων μέσω της χρήσης συσκευών περιπατητικής καταγραφής του καρδιακού ρυθμού και άλλων παραγόντων.[9]
Ταξινόμηση της κολπικής μαρμαρυγής
Η κολπική μαρμαρυγή μπορεί να ταξινομηθεί σε τέσσερις κατηγορίες:
- Παροξυσμική – κολπική μαρμαρυγή που σταματάει χωρίς παρέμβαση
- Εμμένουσα – κολπική μαρμαρυγή που διατηρείται για διάστημα μεγαλύτερο των επτά ημερών ή απαιτεί ανάταξη του φλεκομβικού ρυθμού
- Μακράς διάρκειας εμμένουσα- κολπική μαρμαρυγή που διαρκεί ≥ 1 χρόνο
- Μόνιμη – κολπική μαρμαρυγή που έχει γίνει αποδεκτή από τον ασθενή και τον ιατρό
Οι κατηγορίες αυτές δεν αποκλείουν η μία την ταυτόχρονη ύπαρξη της άλλης. Ένας ασθενής μπορεί να παρουσιάζει αρκετά επεισόδια παροξυσμικής κολπικής μαρμαρυγής και περιστασιακά εμμένουσα κολπική μαρμαρυγή, ή το αντίστροφο.1
Κλινικές εκδηλώσεις της κολπικής μαρμαρυγής
Η κολπική μαρμαρυγή είναι μία σοβαρή πάθηση που δυσχεραίνει σε σημαντικό βαθμό τη ζωή του ασθενούς, κυρίως εξαιτίας της αδυναμίας του να εκτελεί τις συνήθεις καθημερινές δραστηριότητες, λόγω ενοχλήσεων που οφείλονται σε ταχυκαρδία, στηθάγχη, δύσπνοια, κόπωση ή ζάλη. Ωστόσο, η ύπαρξη κολπικής μαρμαρυγής μπορεί να διαπιστωθεί μετά την εμφάνιση μιας συνδεόμενης με αυτήν επιπλοκής, όπως εμβολικού επεισοδίου ή επιδείνωσης καρδιακής ανεπάρκειας.1
Οι ασθενείς ενδέχεται να βιώνουν περιόδους με αλλά και χωρίς συμπτώματα κολπικής μαρμαρυγής. Με τον καιρό, οι ταχυκαρδίες μπορεί να εξαφανισθούν, ούτως ώστε οι ασθενείς με μόνιμη αρρυθμία να μην εμφανίζουν συμπτώματα. Αυτό είναι ιδιαίτερα συνηθισμένο μεταξύ των ηλικιωμένων. Κάποιοι ασθενείς εμφανίζουν συμπτώματα μόνο σε περίπτωση παροξυσμικής κολπικής μαρμαρυγής, ή μόνο περιστασιακά σε μόνιμη κολπική μαρμαρυγή.1
Παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη κολπικής μαρμαρυγής
Η κολπική μαρμαρυγή μπορεί να εμφανισθεί σε άτομα χωρίς υποκείμενη καρδιακή ή αναπνευστική νόσο, και τότε η κολπική μαρμαρυγή χαρακτηρίζεται ως «ιδιοπαθής».4 Ωστόσο, συχνά η κολπική μαρμαρυγή συνυπάρχει με καρδιαγγειακούς παράγοντες κινδύνου και νοσήματα που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης της,, συμπεριλαμβανομένων της προχωρημένης ηλικίας, της παχυσαρκίας, της υπέρτασης, του εμφράγματος του μυοκαρδίου, της συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας και της βαλβιδικής καρδιακής νόσου.
Μολονότι η κολπική μαρμαρυγή μπορεί να εμφανισθεί σε ηλικιωμένα άτομα που δεν πάσχουν από υποκείμενη καρδιακή νόσο, οι μεταβολές στη δομή και τη λειτουργία της καρδιάς που συνοδεύουν το γήρας, όπως η αυξανόμενη ‘’ακαμψία’’ του μυοκαρδίου, ενδέχεται να συνδέονται με την κολπική μαρμαρυγή.1
Σύμφωνα με την καρδιολογική μελέτη Framingham, ο δια βίου κίνδυνος εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής είναι ένας στους τέσσερις άνδρες και γυναίκες ηλικίας 40 ετών και άνω. Αυτός ο κίνδυνος παραμένει υψηλός ακόμα και σε απουσία προγενέστερης συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας ή εμφράγματος του μυοκαρδίου (ο κίνδυνος είναι ένας στους έξι).[10]
Βιβλιογραφία
[1] Go AS, Hylek EM, Phillips KA, et al. Prevalence of diagnosed atrial fibrillation in adults: national implications for rhythm management and stroke prevention: the AnTicoagulation and Risk Factors in Atrial Fibrillation (ATRIA) Study. JAMA 2001;285:2370–5.
[2] Furberg CD, Psaty BM, Manolio TA, et al. Prevalence of atrial fibrillation in elderly subjects (the Cardiovascular Health Study). Am J Cardiol 1994;74:236–41.
[3] Wolf PA, Dawber TR, Thomas HE Jr, Kannel WB.Epidemiologic assessment of chronic atrial fibrillation and risk of stroke: the Framingham study.Neurology.1978; 28: 973-77.
[4] Stewart S, Hart CL, Hole DJ, et al. A population-based study of the long-term risks associated with atrial fibrillation: 20-year follow-up of the Renfrew/Paisley study. Am J Med 2002;113:359–64.
[5] Benjamin EJ, Wolf PA, D’Agostino RB, Silbershatz H, Kannel WB, Levy D.Impact of atrial fibrillation on the risk of death: the Framingham Heart Study. Circulation. 1998; 98: 946-52.
[6] Wang TJ, Larson MG, Levy D, et al. Temporal relations of atrial fibrillation and congestive heart failure and their joint influence on mortality: the Framingham Heart Study. Circulation 2003;107:2920–5.
[7]Hart RG, Halperin JL. Atrial fibrillation and thromboembolism: a decade of progress in stroke prevention. Ann Intern Med 1999;131:688–95. 47b.
[8] Hamer ME, Blumenthal JA, McCarthy EA, et al. Quality-of-life assessment in patients with paroxysmal atrial fibrillation or paroxysmal supraventricular tachycardia. Am J Cardiol 1994;74:826–9.
[9] Friberg J, Buch P, Scharling H, et al. Rising rates of hospital admissions for atrial fibrillation. Epidemiology 2003;14:666–72.
[10] Lloyd-Jones et al. Lifetime Risk for Development of Atrial Fibrillation: The Framingham Heart Study. Circulation. 2004;110:1042-1046.
[i] ACC/AHA/ESC 2006 guidelines for the management of patients with atrial fibrillation. European Heart Journal (2006) 27, 1979-2030.
