Είκοσι πέντε χρόνια τώρα, οι επιστήμονες παλεύουν ενάντια στην εξάπλωση του ΑΙDS δίχως αποτέλεσμα. Η εκπληκτική ικανότητα μετάλλαξης του ιού, ο περιορισμένος αντίκτυπος των εκστρατειών για ασφαλές σεξ, ματαιώνουν κάθε ελπίδα. Ένας Νοτιοαφρικανός επιστήμονας προτείνει τώρα μια νέα, ριζοσπαστική προσέγγιση και επιμένει ότι μπορεί εντός 40 ετών να εξαλείψει τη νόσο.


Ένα επιθετικό πρόγραμμα εξέτασης όλων των ανθρώπων στις περιοχές υψηλού κινδύνου και χορήγησης, σε δεύτερο στάδιο, αντιρετροϊκών φαρμάκων σε όλους όσοι αποδεικνύονται θετικοί στον ιό ΗΙV, τον ιό του ΑΙDS, μπορεί σύμφωνα με τον δρα Μπράιαν Γουίλιαμς από το Νοτιοαφρικανικό Κέντρο Ανάπτυξης και Ανάλυσης Επιδημιολογικών Μοντέλων να μηδενίσει τον αριθμό των νέων κρουσμάτων σε πέντε χρόνια και να εξαλείψει τελικά τη νόσο μέσα στα επόμενα 40 χρόνια.

Ο δρ Γουίλιαμς δεν είναι μόνος. Συμπεριλαμβάνεται σε ένα διογκούμενο σώμα ειδικών, οι οποίοι πιστεύουν πως η καλύτερη ελπίδα που έχουμε να αναχαιτίσουμε την εξάπλωση του ΑΙDS, ίσως ακόμα και να νικήσουμε οριστικά την επιδημία, είναι τα αντιρετροϊκά φάρμακα και όχι το εμβόλιο που αναζητούμε μάταια τόσα χρόνια ή/και οι εκστρατείες που φιλοδοξούν να πείσουν τους ανθρώπους να αλλάξουν σεξουαλικό τρόπο ζωής.

Στην πράξη

Η ιδέα αυτή θα δοκιμαστεί στην πράξη την επόμενη χρονιά, με την έναρξη της πρώτης επαρκώς ελεγχόμενης κλινικής δοκιμής σε χιλιάδες ανθρώπους που ζουν σε μία περιοχή της Νότιας Αφρικής με υψηλά ποσοστά ΗΙV και ΑΙDS, βόρεια του Ντέρμπαν. Όπως επεσήμανε ο δρ Γουίλιαμς στον αμερικανικό σύλλογο για την Προώθηση της Επιστήμης, στο Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνιας, ανάλογες δοκιμές θα ακολουθήσουν και στις ΗΠΑ.

Πού όμως στηρίζει ο Νοτιοαφρικανός επιστήμονας την πεποίθησή του ότι με την προσέγγιση αυτή μπορούμε να νικήσουμε τη νόσο; Τα αντιρετροϊκά φάρμακα μειώνουν θεαματικά τη συγκέντρωση του ιού ΗΙV στο αίμα του ανθρώπου· πέραν λοιπόν του ότι προστατεύουν τον φορέα από το ΑΙDS, μειώνουν σημαντικά και τη μολυσματικότητά του. Ο δρ Γουίλιαμς και οι υποστηρικτές του πιστεύουν πως αν χορηγηθούν αντιρετροϊκά φάρμακα σε αρκετούς ανθρώπους που έχουν μολυνθεί, τότε ο ρυθμός μετάδοσης του ιού θα μειωθεί τόσο πολύ που η επιδημία σταδιακά θα εκλείψει.

Οι εξετάσεις

«Το πρόβλημα είναι πως χρησιμοποιούμε τα φάρμακα για να σώζουμε ζωές, αλλά δεν τα χρησιμοποιούμε για να σταματήσουμε τη μετάδοση», λέει. «Αυτό μπορεί να γίνει μόνο με ένα επιθετικό πρόγραμμα εξέτασης και στη συνέχεια ταχείας χορήγησης αντιρετροϊκών φαρμάκων σε όλους όσοι αποδεικνύονται θετικοί στον ιό. Με τα αντιρετροϊκά φάρμακα, η συγκέντρωση του ιού μειώνεται κατά 10.000

φορές. Αυτό εκτιμούμε πως μεταφράζεται σε μία μείωση της μολυσματικότητας κατά 25 φορές».

ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ

Ίσως βρίσκεται στα αντιρετροϊκά και όχι στο εμβόλιο ή στις εκστρατείες για αλλαγή σεξουαλικού τρόπου ζωής

Αγκάθι το κόστος των αντιρετροϊκών φαρμάκων


Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ που προτείνει ο δρ Γουίλιαμς έχει και μειονεκτήματα. Τα αντιρετροϊκά φάρμακα πρέπει να λαμβάνονται αρκετές φορές την ημέρα εφ΄ όρου ζωής, ειδάλλως μπορεί να αναπτυχθεί εύκολα ανθεκτικότητα σ΄ αυτά· δεν είναι απαλλαγμένα από ανεπιθύμητες ενέργειες· κι επιπλέον κοστίζουν ακριβά. Μόνο για τη Νότια Αφρική, το κόστος θα ήταν περίπου τρία δισ. ευρώ τον χρόνο.

«Η αδράνεια κοστίζει πολύ περισσότερο», αντιτείνει ο Νοτιοαφρικανός επιστήμονας. «Στη Νότια Αφρική, ξοδεύουμε πολλά χρήματα σε ανθρώπους που εισάγονται στο νοσοκομείο εξαιτίας λοιμώξεων σχετιζόμενων με τον ΗΙV. Ακόμα πιο σημαντικό, χάνουμε νεαρούς ενηλίκους στην άνοιξη της ζωής τους, την ώρα ακριβώς που θα έπρεπε να συνεισφέρουν τα μέγιστα στην κοινωνία. Το κόστος για την κοινωνία είναι ανυπολόγιστο. Αν τα βάλουμε όλα στην εξίσωση, βλέπουμε πως με τη προσέγγιση αυτή ουσιαστικά εξοικονομούμε χρήματα από την πρώτη στιγμή. Χρειάζεται ακόμα πολλή λειτουργική έρευνα προτού μπορέσουμε να εξετάσουμε σοβαρά το ενδεχόμενο υιοθέτησής της ως στρατηγικής παρέμβασης στη δημόσια υγεία, υπάρχει όμως πολύς ενθουσιασμός».