«Δεν αισθανόμαστε ενήλικοι. Ενήλικη ζωή για μας θα ήταν να χτίσουμε μια καθημερινότητα η οποία να μην εξαρτάται από τους γονείς μας. Κάτι το οποίο δε γίνεται, αφού δεν μπορούμε να σταθούμε στα πόδια μας», λένε σε γενικές γραμμές οι περισσότεροι νέοι της χώρας μας που βλέπουν την προσωπική και οικονομική ανεξαρτησία τους να φαντάζει μακρινός στόχος.
Σπουδές, επαγγελματική αποκατάσταση, δημιουργία αυτόνομου νοικοκυριού και οικογένειας: είναι τα στάδια της ενήλικης κοινωνικής ζωής τα οποία δυσκολεύουν τους νέους στην Ελλάδα. Σύμφωνα με μελέτη του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών που δημοσιεύθηκε το 2009, οι νέοι έχουν να αντιμετωπίσουν πολλά μέτωπα μέχρι να σταθεροποιηθούν στην κοινωνία ως ενήλικοι. Όπως δηλώνουν, η ανασφάλεια και η απαισιοδοξία είναι οι λέξεις που χαρακτηρίζουν τη νέα γενιά.
Η Έβελυν Τσανίρα, υπεύθυνη ερευνήτρια της μελέτης, πήρε συνεντεύξεις από 38 νέους της Αθήνας ηλικίας 18- 29 ετών, οι οποίοι έδωσαν απαντήσεις σχετικά με τις σπουδές, τη συγκατοίκηση στο πατρικό σπίτι, την ανεργία και το ενδεχόμενο συμβίωσης ή γάμου. Μπορεί, επισημαίνει, ηλικιακά να θεωρούνται ενήλικοι, «κι αυτό να είναι η βάση της ενηλικίωσης, ωστόσο τα νέα παιδιά δεν τρέφουν αυταπάτες. Καταλαβαίνουν πως για να μπεις στο “κλαμπ” των ενηλίκων, αυτό σημαίνει αυτόματα ότι έχεις πάρει τη ζωή στα χέρια σου».
Παράλληλα, οι νέοι φαίνονται απογοητευμένοι με το κράτος και τις παροχές του προς αυτούς. «Τα περισσότερα τέτοιου είδους βοηθήματα στην πραγματικότητα είναι σαν ένα χέρι γλιστερό, το οποίο θα σε πιάσει, αλλά θα είναι πολύ εύκολο να σε αφήσει…», παρατηρεί εύγλωττα ένα από τα παιδιά που πήρε μέρος στη μελέτη.
Η οικογένεια
Η βοήθεια από την οικογένεια, τονίζει η κ. Τσανίρα, είναι η μόνη στην οποία αποβλέπουν οι νέοι στην Ελλάδα, «και αυτό γιατί φαίνεται να δυσπιστούν απέναντι στη βοήθεια που μπορεί να τους παρέχει το κράτος. Είναι πεπεισμένοι ότι δεν υπάρχουν μέτρα στήριξης για τη δική τους ηλικιακή ομάδα, και εάν υπάρχουν, θα είναι πενιχρά. Ουσιαστικά, δεν ξέρουν πώς, πού και αν θα πάρουν επιδόματα». Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με στοιχεία της Εurostat τα οποία συμπεριλαμβάνονται στη μελέτη, μόλις το 7% των νέων στην Ελλάδα είναι δικαιούχοι κοινωνικών επιδομάτων. Αντίθετα, στην Ευρώπη ένας στους τρεις νέους κατά μέσο όρο απολαμβάνει παρόμοιες παροχές.
Έντονη είναι η τάση να επενδύουν οι νέοι και οι οικογένειές τους στις σπουδές και στα πτυχία με στόχο την απόκτηση όλο και περισσότερων εκπαιδευτικών προσόντων. «Πολλοί νέοι προχωρούν σε μεταπτυχιακές σπουδές και προσπαθούν να αποκτήσουν επιπλέον προσόντα, όπως η εκμάθηση μιας επιπλέον ξένης γλώσσας ή η γνώση ηλεκτρονικών υπολογιστών. Αυτό που βλέπουμε όμως έντονα είναι στροφή των νέων προς σπουδές που οδηγούν σε εξειδικευμένα επαγγέλματα μετά τη συνειδητοποίηση ότι το πρώτο πτυχίο δεν μπορεί να αξιοποιηθεί παρά μόνο ως ένα καλό υπόβαθρο γενικής παιδείας», επισημαίνει η κ. Τσανίρα.
«Η πρώτη λέξη που μου έρχεται στο μυαλό άμα σκεφτώ να φύγω από το σπίτι είναι “ανασφάλεια”. Είναι κακό να μην μπορείς να ξεκινήσεις κάτι, να μη δοκιμάζεις τις δυνάμεις σου και τα όριά σου», δηλώνει χαρακτηριστικά ένας από τους 38 νέους που πήρε μέρος στη μελέτη του ΕΚΚΕ.
Νέοι με πτυχία πανεπιστημίου και μεταπτυχιακά δυσκολεύονταν πολύ περισσότερο να βρουν δουλειά στο αντικείμενό τους. «Έκανα χιλιάδες αιτήσεις εδώ κι εκεί, άπειρες, για μία θέση στο Δημόσιο. Έστειλα πάρα πολλά βιογραφικά. Πήγα σε περίπου 40 – 45 συνεντεύξεις. Έψαχνα κάτι μόνιμο και τελικά βρήκα δουλειά μέσω ενός γνωστού», απαντά ένας από τους συμμετέχοντες με τα ανάλογα προσόντα.
Ο γάμος
Στον γάμο πάντως η νέα γενιά αποδεικνύεται παραδοσιακή. «Δεν απορρίπτουν τον γάμο. Ίσα ίσα, θέλουν να το κάνουν σωστά. Να δοκιμάσουν τη σχέση τους με τον σύντροφο μέσα από μία συμβίωση, η οποία να μη διαρκέσει πολύ, προκειμένου να περάσουν στο επόμενο βήμα του γάμου», διαπιστώνει η κ. Τσανίρα.
Η ΜΕΛΕΤΗ
Μεγάλο πρόβλημα για τους ερωτηθέντες είναι η αναγκαστική παραμονή τους στο πατρικό
«Πάνε στράφι οι σπουδές»
«Ωστόσο δεν θα τολμούσα ακόμη να κάνω την απόπειρα να φύγω από το πατρικό μου. Πού να πρωτοδώσω τον βασικό μισθό: στο ενοίκιο, στους λογαριασμούς, στα τρέχοντα έξοδα; Έτσι, προς το παρόν, μένω με τη σιγουριά που μου προσφέρουν οι γονείς μου», αναλογίζεται η Ιωάννα. Και δεν είναι η μόνη, αφού όλο και περισσότεροι νέοι προτιμούν την οικογενειακή εστία εξαιτίας των οικονομικών συγκυριών που δεν τους επιτρέπουν να ζήσουν ανεξάρτητοι.
«Μόνο με μεταπτυχιακό»
«Δεν αισθάνομαι ενήλικος»
Δεν είμαι ανεξάρτητος. Και μπορεί να μη με πείραζε στα 15 μου που η οικογένειά μου με στήριζε και μου πλήρωνε τα φροντιστήρια, τώρα όμως υπάρχουν στιγμές που αισθάνομαι άβολα», λέει ο Βασίλης Γρετσίστας, φοιτητής στο Πολυτεχνείο Βόλου, στο Τμήμα Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών, Τηλεπικοινωνιών και Δικτύων.
