Έζησα στα προάστια του Λος Άντζελες, στους πρόποδες του βουνού Γουίλσον για δεκαπέντε χρόνια, πρώτα ως φοιτητής, μετά ως καθηγητής. Όταν ξεκίνησαν οι πυρκαγιές, πήγα αμέσως. Ήταν μια ατυχής ευκαιρία να παρακολουθήσω τη λειτουργία του μηχανισμού έκτατης ανάγκης που είχα βοηθήσει σε πολύ μικρό βαθμό να αναπτυχθεί.


Η πυρκαγιά στο Λος Άντζελες είχε κάψει 600.000 στρέμματα μέχρι την Παρασκευή. Τη μάχη της πυρόσβεσης δίνουν 4.000 επαγγελματίες πυροσβέστες και γίνονται περίπου 150 ρίψεις νερού από τον αέρα κάθε μέρα. Το 1/4 ενός από τους μεγαλύτερους εθνικούς δρυμούς της Καλιφόρνιας κάηκε και το κόστος της πυρόσβεσης ανέρχεται στα 44 εκατ. δολάρια. Υπολογίζεται ότι η πυρκαγιά ελέγχεται μόνο στο 45% και ότι θα σβήσει τελείως μέχρι τις 16 Σεπτεμβρίου. Είναι η χειρότερη που έχει πλήξει το Λος Άντζελες, είναι αυτό που εννοούμε όταν λέμε μεγαπυρκαγιά (megafire).

Εκτός από τα ελικόπτερα που προσπαθούν να αναχαιτίσουν την πυρκαγιά στην περίμετρό της – δεν μπορούν να πετάξουν πάνω από το κέντρο της εστίας σε ύψος που η ρίψη θα είναι αποτελεσματική- στο Λος Άντζελες χρησιμοποιούνται Μπόινγκ 747 ή DC 10, στα οποία έχουν κάνει ειδικές μετατροπές. Στις επιχειρήσεις κατάσβεσης βασικό ρόλο παίζουν επίσης οι αναλυτές συμπεριφοράς της πυρκαγιάς που χρησιμοποιούν μοντέλα προσομοίωσης της δασικής πυρκαγιάς.

Δηλαδή, έχουν στοιχεία για το τοπογραφικό ανάγλυφο της περιοχής και προσδιορίζουν τις παραμέτρους της φωτιάς, όπως τη θερμοκρασία του αέρα, τον δείκτη καύσης του δάσους, την υγρασία, και μετά υπολογίζουν την κατεύθυνση και την ταχύτητα εξάπλωσής της.

Προληπτικές εκκενώσεις

Όσον αφορά την οργάνωση και την προετοιμασία, οι εκκενώσεις των προαστίων άρχιζαν προληπτικά 24 ώρες πριν από την προβλεπόμενη πιθανή άφιξη του πύρινου μετώπου.

Η μεγάλη διαφορά που είδα έγκειται στην προετοιμασία των χώρων υποδοχής των προσωρινά αστέγων. Σε κάθε γειτονιά υπάρχει επιτροπή έκτατης ανάγκης από περίπου δέκα ανθρώπους, η οποία μεριμνεί για άτομα με ειδικές ανάγκες, γνωρίζει την κατάσταση των κατοίκων της δικαιοδοσίας της και παραδίδει στην Πυροσβεστική κατάλογο ονομάτων.

Ακόμα στην είσοδο κάθε μονοπατιού που οδηγεί στα βουνά, υπάρχει ημερολόγιο όπου οι πεζοπόροι γράφουν την ώρα που άρχισαν και την ώρα που τελείωσαν τον περίπατό τους. Έτσι οι πυροσβέστες γνωρίζουν περίπου πόσοι άνθρωποι είναι στα βουνά. Η προσοχή σε απίστευτες λεπτομέρειες όπως στη στέγαση των κατοικίδιων ζώων και η περισυλλογή αλόγων από τους στάβλους συγκινούν- και πάλι είναι οι συνοικιακές επιτροπές έκτακτης ανάγκης που συντονίζονται από τους δήμους. Οι ίδιες επιτροπές μεριμνούν ώστε τα άκτιστα οικόπεδα να καθαρίζονται από τους θάμνους, να υπάρχουν αρκετοί πυροσβεστικοί κρουνοί και να γνωρίζουν όλοι τους χώρους εκκένωσης.

Στην Καλιφόρνια επιθεωρητές του δήμου κάθε 5 χρόνια επισκέπτονται τα σπίτια και ελέγχουν αν πληρούνται οι κανονισμοί πυρασφάλειας, καθώς και αν έχουν γίνει αυθαίρετες παρεμβάσεις. Αν μάλιστα η περιοχή είναι δασική δεν δίνονται άδειες για να ξανακτιστούν κατοικίες που κάηκαν. Έτσι οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες έχουν προσωπικά κίνητρα να προστατέψουν τα σπίτια τους.

Ο δρ Κώστας Συνολάκης είναι καθηγητής Φυσικών Καταστροφών στο Πολυτεχνείο Κρήτης