Σύμφωνα με τη λαϊκή σοφία, σε κάθε πρόβλημα υπάρχει μια λύση. Στην ελληνική πολιτική, η ρήση έχει πάψει να εφαρμόζεται από καιρό. Εδώ, για όλα τα προβλήματα υπάρχουν δύο λύσεις: εκλογές ή ανασχηματισμός.

Πώς θα αντιμετωπίσει η κυβέρνηση την οικονομική κρίση, τη νέα γρίπη, την έκδοση Χριστοφοράκου, τις πυρκαγιές στην Αττική; Παρακολουθώντας τα ελληνικά ΜΜΕ, ένας εξωγήινος θα πίστευε ότι ο ανασχηματισμός είναι εμβόλιο και οι εκλογές κατασβεστικό υλικό ή ότι αυτά τα τρομερά πολιτικά όπλα μειώνουν το δημόσιο χρέος και εξαλείφουν τη διαφθορά. Αλλά το πρόβλημα δεν βρίσκεται στα Μέσα. Έχει γίνει κοινή πεποίθηση, στους πολιτικούς και στην κοινωνία, ότι το βασικό πρόβλημα της κυβέρνησης είναι πώς θα μείνει ή πώς θα φύγει. Η αυτοσυντήρηση των κυβερνώντων βρίσκεται σε όλο και μεγαλύτερη απόκλιση από την προκοπή της χώρας. Πρόκειται για κλασική περίπτωση διάστασης συμφερόντων που έχει ενσωματωθεί στην πολιτική καθημερινότητα. Ο Πρωθυπουργός φαίνεται να χειρίζεται τη διακυβέρνηση με ένα πολύ απλό σύστημα, εφοδιασμένο με έναν διακόπτη. Ο διακόπτης έχει τρεις θέσεις: «ανασχηματισμός», «εκλογές» και «off». Η διακυβέρνηση βρίσκεται μονίμως στην τελευταία θέση. Και όλοι καταλήγουν να αναρωτιούνται αν ο κ. Καραμανλής θα γυρίσει τον διακόπτη. Προφανώς, αυτός δεν είναι ο σωστός διακόπτης για τη διακυβέρνηση. Ο σωστός διακόπτης έχει «on». Και από εκεί αρχίζει η κυβερνητική πολιτική. Στην Ελλάδα φτάσαμε να συνηθίσουμε να ζούμε με ένα θλιβερό υποκατάστατο διακυβέρνησης, έναν μανδύα της εξουσίας που καλύπτει την αχαλίνωτη κομματική νομή του κράτους.

Όλα αυτά θα πάρουν σύντομα τέλος. Η κυβέρνηση θα πεθάνει σε βραχυκύκλωμα. Ο Πρωθυπουργός δεν βρήκε το σωστό κουμπί και ούτε πρόκειται. Άλλωστε, πώς να πατήσεις «restart» όταν έχεις χάσει το «start»; Ο κ. Καραμανλής θα μείνει στη συλλογική μνήμη ως ο πρωθυπουργός που ξέχασε να κυβερνήσει.

OΚώστας φεύγει, λοιπόν. Και ο Γιώργος έρχεται. Ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ ζει την αντιστροφή του φθινοπώρου του 2007. Η δυναμική που τον οδηγεί στην εξουσία έχει αρχίσει να λειτουργεί αθροιστικά. Η προσμονή της εξουσίας συσπειρώνει το κόμμα. Οι «κοινωνικοί εταίροι» μεταφέρουν τις προσδοκίες τους στον εν αναμονή πρωθυπουργό και συναντούν σχεδόν εθιμοτυπικά τον φέροντα το αξίωμα, για τον οποίο ο χαρακτηρισμός «εν ενεργεία» κινδυνεύει να ακουστεί σαν ειρωνεία αν συνυπολογιστεί το παρελθόν του στη διακυβέρνηση. Η τύχη εμφανίζεται με το μέρος του επερχόμενου: ακόμα και οι δυνάμεις στις οποίες θα προσέφευγε το ΠΑΣΟΚ για μια κυβερνητική συνεργασία, ο ΣΥΡΙΖΑ και οι Πράσινοι, κάνουν ό,τι μπορούν για να τον απαλλάξουν από το πρόβλημα, είτε πισωπατώντας προς την έξοδο της Βουλής, είτε ξεμακραίνοντας από την είσοδο.

Άρα, οι οιωνοί είναι άριστοι. Πρόκειται όμως για οιωνούς της εξουσίας και όχι της διακυβέρνησης. Της εξουσίας ο διακόπτης γυρίζει πιο εύκολα, σχεδόν αυτόματα. Αλλά η διάσταση περιεχομένου ανάμεσα σε εξουσία και διακυβέρνηση είναι εκείνη που ταλανίζει τη χώρα μας.

Στην πρώτη ραδιοφωνική του συνέντευξη μετά την ανάληψη της προεδρίας του ΠΑΣΟΚ, στις αρχές του 2004, ο Γιώργος Παπανδρέου είχε πει ότι θέλει να κάνει «τον Έλληνα πολίτη περήφανο για τους φόρους που πληρώνει». Η δήλωση αυτή, στην ευστοχία και στην αμεσότητά της, είχε κάτι το συγκινητικό. Και φαίνεται πως η ουσία της δεν έσβησε στα χρόνια που μεσολάβησαν από το μυαλό του κ. Παπανδρέου. Σε ένα πρόσφατο άρθρο του που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του ΠΑΣΟΚ αλλά κάπως χάθηκε μέσα στον καπνό από τις πυρκαγιές που ακολούθησαν, ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ επανέρχεται σε αυτό που θα μπορούσε να δώσει το κεντρικό σύνθημα στο κόμμα, υποσχόμενος «μια ηγεσία που θα δικαιούται να ζητάει από τους πολίτες τη συνεπή εκπλήρωση των δικών τους υποχρεώσεων απέναντι στην πολιτεία, γιατί θα αποδεικνύει με κάθε της πράξη ότι η συμβολή τους δεν πάει στράφι».

Χρειαζόμαστε, λοιπόν, ένα νέο πολιτικό συμβόλαιο. Στο ίδιο άρθρο, ο κ. Παπανδρέου επιτίθεται στα κάθε λογής συμφέροντα, έναντι των οποίων προτίθεται να εξασφαλίσει την «αυτονομία της πολιτικής». Και, πράγματι, υπάρχουν συμφέροντα που συντηρούν την παρούσα κατάσταση και εμποδίζουν το πέρασμα στο νέο πολιτικό συμβόλαιο. Αλλά η «αυτονομία της πολιτικής» προϋποθέτει και την εσωτερική της μεταμόρφωση. Εκεί θα κριθεί αν η εξουσία θα καταφέρει επιτέλους να συμπέσει με τη διακυβέρνηση. Η προοπτική της κυβερνητικής εναλλαγής ενεργοποιεί τους αυτοματισμούς προσώπων και ομάδων που βρίσκονται στην πολιτική ή στις παρυφές της για την ανακατάληψη και τη νομή της εξουσίας, με νομιμοποιητικό όπλο τον σφετερισμό μιας εικόνας της «κοινωνίας». Με αυτούς τους συντρόφους που περιμένουν να εξαργυρώσουν επιταγές, ας ελπίσουμε ανυπόγραφες, έχει να αναμετρηθεί, πριν από κάθε άλλον, ο Γιώργος Παπανδρέου, αν θέλει να πραγματοποιήσει αυτό που δηλώνει ως πολιτικό του όραμα.

ΔΙΑΚΟΠΤΗΣ ΜΕ ΤΡΕΙΣ ΘΕΣΕΙΣ

Ο Πρωθυπουργός φαίνεται να χειρίζεται τη διακυβέρνηση με ένα πολύ απλό σύστημα, εφοδιασμένο με έναν διακόπτη. Ο διακόπτης έχει τρεις θέσεις: «ανασχηματισμός», «εκλογές» και «off».

Τελευταία Νέα