Το 1517 ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι σχεδίασε ένα μηχανικό λιοντάρι για να το κάνει δώρο στον βασιλιά της Γαλλίας. Πέντε αιώνες αργότερα, το δημιούργημά του πήρε ζωή και αποτελεί αντικείμενο θαυμασμού ακόμα και για τους σημερινούς σχεδιαστές.


Το μηχανικό ζώο που είχε προκαλέσει την περιέργεια επιστημόνων και ιστορικών τέχνης επί δεκαετίες είναι ένα λιοντάρι σε φυσικό μέγεθος που μπορεί να περπατά, να κουνά το κεφάλι και την ουρά του και να ανοίγει τα σαγόνια του. Ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι άφησε μόνο ένα στοιχειώδες σκίτσο αυτού του ρομπότ, το οποίο κατασκεύασε πρώτη φορά ο Βενετός Ρενάτο Μποαρέτο στην Κεντρική Γαλλία. Χρησιμοποιώντας σύγχρονες γνώσεις αλλά και τα άλλα μηχανολογικά σκίτσα του μεγάλου καλλιτέχνη, ο 66χρονος Μποαρέτο κατασκεύασε ένα τεράστιο παιχνίδι μήκους 3 μ. και ύψους 1,5 μ., το οποίο μπορεί να μιμείται τις κινήσεις ενός λιονταριού.

Ό,τι πιο προχωρημένο

Το λιοντάρι του Ντα Βίντσι είχε σχεδιαστεί όχι μόνο για να αναδείξει τις ικανότητες του μεγάλου εφευρέτη αλλά και ως δώρο σε έναν Γάλλο βασιλιά. Είναι εντυπωσιακό, ακόμα και με τις τεχνολογικές γνώσεις του 21ου αιώνα. Στις αρχές του 16ου αι., βέβαια, ήταν ό,τι πιο προχωρημένο, περίπου τρεις αιώνες μπροστά από τα επιτεύγματα της εποχής. Το μηχανικό λιοντάρι παρουσιάζεται από τώρα έως τις 31 Ιανουαρίου σε μια έκθεση για τους πολλούς δεσμούς του Λεονάρντο με τη Γαλλία. Η έκθεση φιλοξενείται σε έναν ωραίο πύργο του Αμπουάζ, δίπλα από τον ποταμό Λίγηρα, εκεί όπου ο Ντα Βίντσι πέρασε τα τρία τελευταία χρόνια της ζωής του και πέθανε το 1519. Ο Φρανσουά Σεν Μπρι, πρόεδρος του Πάρκου Λεονάρντο Ντα Βίντσι, σκοπεύει να μετατρέψει τον πύργο σε πολιτιστικό θεματικό πάρκο, αφιερωμένο όχι μόνο στον μεγάλο επιστήμονα και καλλιτέχνη αλλά και σε όλα τα επιτεύγματα της Αναγέννησης. Παρήγγειλε μάλιστα το ρομποτικό λιοντάρι στον Μποαρέτο προκειμένου να επιδείξει το εύρος των ταλέντων του Ντα Βίντσι.

Η έκθεση «Ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι και η Γαλλία» στο Κλο Λουσέ έφερε και άλλη μια καινοτομία. Τέσσερα αυθεντικά σκίτσα του Λεονάρντο, τα οποία είχε ζωγραφίσει στον πύργο λίγο πριν πεθάνει, επιτράπηκε να βγουν από την Γκαλερί ντελ΄ Ακαντέμια της Βενετίας για πρώτη φορά προκειμένου να επιστρέψουν στο μέρος όπου δημιουργήθηκαν. Υπάρχουν επίσης αντίγραφα άλλων γνωστών σχεδίων του Ντα Βίντσι από τη βασιλική συλλογή της Βρετανίας.

«Σκέψου, δούλευε και ονειρέψου»


Ο ΓΑΛΛΟΣ βασιλιάς Φρανσουά Ι- μεγάλος αντίπαλος του Ερρίκου VΙΙΙ της Αγγλίας- έφερε τον Λεονάρντο στη Γαλλία το 1516. Ως κατοικία του παραχωρήθηκε ο πύργος του Κλο Λουσέ με την οδηγία: «Σκέψου, δούλευε και ονειρέψου». Οι αφηγήσεις των συγχρόνων του για το μηχανικό λιοντάρι είναι λίγο συγκεχυμένες, καθώς φαίνεται ότι είχε σχεδιάσει τρία. Περίπου το 1509, δημιούργησε ένα μηχανικό λιοντάρι για τη θριαμβευτική είσοδο στο Μιλάνο του προηγούμενου βασιλιά της Γαλλίας Λουδοβίκου ΧΙΙ, το οποίο μπορούσε να σηκωθεί στα πίσω πόδια αλλά δεν περπατούσε. Το δεύτερο λιοντάρι μπορεί, κατά τύχη, να έχει αλλάξει την ιστορία της τέχνης. Ο βασιλιάς Φρανσουά Ι εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ ώστε κάλεσε τον Λεονάρντο να έλθει στη Γαλλία τον επόμενο χρόνο. Ο καλλιτέχνης κατέφθασε πάνω σε ένα μουλάρι μεταφέροντας αρκετούς πίνακές του, μεταξύ των οποίων και τη «Μόνα Λίζα» η οποία παραμένει μέχρι σήμερα στη Γαλλία. Το τρίτο λιοντάρι σχεδιάστηκε λίγο αργότερα, αλλά στον τεράστιο όγκο των σημειωματάριων του καλλιτέχνη δεν υπάρχει καμία αναφορά στο πώς θα περπατούσε. Ο Μποαρέτο τα μελέτησε όλα και ιδιαίτερα τις πολύ προχωρημένες παρατηρήσεις που είχε κάνει ο Ντα Βίντσι για τη βελτίωση των ωρολογιακών μηχανισμών. «Το μεγάλο μου πρόβλημα», λέει, «ήταν να μπω στο μυαλό του και να προσπαθήσω να καταλάβω πώς σκεπτόταν, βασιζόταν στην τεχνολογία που υπήρχε ή οραματιζόταν τα σχέδιά του για άλλες μηχανές».

Με μια ματιά


Ο Λεονάρντο ντι σερ Πιέρο ντα Βίντσι (15 Απριλίου 1452- 2 Μαΐου 1519) ήταν Ιταλός επιστήμονας, μαθηματικός, μηχανικός, εφευρέτης, ανατόμος, αστρονόμος, ζωγράφος, γλύπτης, βοτανολόγος, μουσικός και συγγραφέας.

Περιγράφεται ως αρχετυπική μορφή του αναγεννησιακού ανθρώπου, ιδιοφυής προσωπικότητα και ίσως ο πιο πολυτάλαντος άνθρωπος που έχει ζήσει.

Μεταξύ των πιο διάσημων ζωγραφικών έργων του είναι η «Μόνα Λίζα» και ο «Μυστικός Δείπνος».

Μόλις 15 από τα έργα του διασώζονται. Ωστόσο σώθηκαν πολλά σημειωματάριά του με σχέδια και διαγράμματα.

Πολύς λόγος γίνεται για την τεχνολογική του επινοητικότητα. Μεταξύ των άλλων, σχεδίασε ελικόπτερα, άρματα μάχης, συλλέκτες ηλιακής ενέργειας, πλοία με διπλό κύτος, αυτόματες μηχανές, ενώ διατύπωσε μια στοιχειώδη θεωρία για τις τεκτονικές πλάκες.