ΜΠΟΡΕΙ ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΠΟΕ ΝΑ ΘΕΩΡΟΥΝΤΑΙ
ΟΙ ΜΑΚΡΙΝΟΙ ΠΡΟΓΟΝΟΙ
ΤΩΝ ΣΗΜΕΡΙΝΩΝ ΘΡΙΛΕΡ ΠΟΥ ΣΑΡΩΝΟΥΝ ΤΗ ΦΑΝΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ, ΟΤΑΝ ΟΜΩΣ ΤΟΝ ΞΑΝΑΔΙΑΒΑΖΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ ΕΙΝΑΙ ΔΥΣΚΟΛΟ ΝΑ ΠΑΡΑΓΝΩΡΙΣΕΙΣ ΤΑ ΒΑΡΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΜΕΤΑΛΛΑ ΠΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ ΣΤΟ ΟΡΥΧΕΙΟ ΤΟΥ: ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΤΟΣΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ ΟΠΩΣ Ο ΜΠΟΝΤΛΕΡ ΉΟ ΒΕΡΝ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ Ο ΣΤΙΒΕΝΣΟΝ ΉΟ ΜΠΟΡΧΕΣ.
«Ούτε περιμένω ούτε και ζητάω να πιστέψει κανείς την άγρια αλλά και απλή αυτή ιστορία που ετοιμάζομαι να γράψω. Θα ΄μουνα πραγματικά τρελός, αν περίμενα κάτι τέτοιο για μια υπόθεση για την οποία οι ίδιες μου οι αισθήσεις αρνούνται τις ίδιες του τις μαρτυρίες. Όμως τρελός δεν είμαι σίγουρακαι ούτε βέβαια ονειρεύομαι.» Την παραμονή του απαγχονισμού του ο αφηγητής αυτής της ιστορίας καταθέτει τη μαρτυρία της παράνοιας που τον οδήγησε στο έγκλημα. Δεν είναι σε θέση να την εξηγήσει ούτε προσπαθεί να την δικαιολογήσει ή να υπερασπιστεί την αθωότητά του. Απλώς παραθέτει το χρονικό της παράδοσής του σε μιαν άγνωστη δύναμη που την έκρυβε μέσα του και τον οδήγησε να σκορπίσει γύρω του τη φρίκη και τον τρόμο.

Τι ήταν αυτό που τον έκανε να αρχίσει να αποστρέφεται τον Πλούτο, τον αγαπημένο του γάτο. Ποια δύναμη τον έσπρωξε να μισήσει το άτυχο ζωντανό, να του βγάλει το ένα του μάτι και να φτάσει να το κρεμάσει στον κήπο του; Και ύστερα, όταν υιοθετεί εκείνον τον άλλον γάτο ο οποίος είναι μονόφθαλμος, μήπως φαντάζεται ότι το άσπρο τρίχωμα γύρω από τον λαιμό του είναι το ίχνος της κρεμάλας με την οποία σκότωσε τον Πλούτο του; Ή μήπως είναι όντως το φάντασμά του που επέστρεψε για να τον εκδικηθεί;

Πάντως, την εκδίκησή του θα την πάρει. Όταν, σε μια κρίση παροξυσμού ο άτυχος αφηγητής σκοτώνει την επίσης άτυχη γυναίκα του ανοίγοντάς της με ένα τσεκούρι το κεφάλι και την χτίζει για να εξαφανίσει το πτώμα της δεν θα πάρει είδηση πως μαζί της, μέσα στον τοίχο θα γλιστρήσει και ο γάτος του. Λίγο αργότερα τα νιαουρίσματά του θα τον προδώσουν στην αστυνομία τη στιγμή που ο ίδιος νομίζει πως όλα έχουν τελειώσει αισίως γι΄ αυτόν τον ίδιο.

ΟΜαύρος Γάτοςείναι ένα από τα εμβληματικά αφηγήματα του Πόε, αυτού του ιδιωματικού συγγραφέα ο οποίος θεωρήθηκε έκτοτε ως πατριάρχης της λογοτεχνίας τρόμου, στην πιο «λαϊκή» του, ας πούμε εκδοχή, συγχρόνως όμως και πρωτοπόρος ενός δρόμου που οδήγησε τη λογοτεχνική αφήγηση να δημιουργήσει την ιδιοσυγκρασιακή επικράτεια μιας αντίληψης του κόσμου που μόνον αυτή μπορεί να διεκδικήσει.

ΤοΜερικές κουβέντες με μια μούμιαείναι εμβληματικό της στάσης αντίστασης στην τυφλή πορεία της προόδου μέσω της φαντασίας. Μια ομήγυρη, άκρως φιλοπερίεργη και άκρως επιστημονική, ανοίγει τη σαρκοφάγο μιας αιγυπτιακής μούμιας για να ανακαλύψει πως το πλάσμα που έκρυβε μέσα της είναι ζωντανό και πως η ταρίχευση δεν ήταν τίποτε άλλο από την αναστολή των ζωτικών του λειτουργιών για μερικές εκατοντάδες χρόνια.

Στον διάλογο που ακολουθεί, η ευγενής ομήγυρη ανακαλύπτει πως οι προσπάθειές της να πείσει τον αρχαίο συνομιλητή της πως η δική της εποχή είναι πιο προηγμένη από τη δική του, αποβαίνουν άκαρπες.

Και κάπως έτσι κλείνει η αφήγηση: «Η αλήθεια είναι πως είμαι πέρα για πέρα αηδιασμένος απ΄ αυτήν τη ζωή και γενικά από τον 19ο αιώνα. Είμαι πεπεισμένος ότι όλα πάνε στραβά. Επιπλέον, αγωνιώ να μάθω ποιος θα είναι πρόεδρος το 2045. Γι΄ αυτό, μόλις ξυριστώ και πιω έναν καφέ, θα πάω στο σπίτι του Πόννορερ και θα του ζητήσω να με βαλσαμώσει για καμιά διακοσαριά χρόνια.» Ύμνος στον αναχρονισμό; Με μπόλικη ειρωνεία εννοείται. Ο Πόε δεν εξηγεί ούτε αιτιολογεί. Προτείνει μια στάση, καταγράφοντας το χρονικό μιας αγωνίας η οποία είναι συστατική της ύπαρξης και από την οποία δεν μπορεί να απαλλαγεί, όπως και δεν μπορεί να απαλλαγεί από την εμμονή της προοπτικής του θανάτου.

Τόση αγωνία βέβαια δεν θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητη από την ψυχανάλυση, η οποία ασχολήθηκε επισταμένως με την περίπτωσή του. Ένα από τα γνωστότερα Γραπτάτου Ζακ Λακάν είναι αφιερωμένο στο γράμμα του Πόε που κρύβεται καλά γιατί είναι μπροστά στα μάτια σου, και πάνω σ΄ αυτό στήνει μια θεωρία για την ασυνείδητη λειτουργία του σημαίνοντος.

Εdgar Αllan Ρoe

ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ

ΜΕΡΙΚΕΣΚΟΥΒΕΝΤΕΣ

ΜΕΜΙΑΜΟΥΜΙΑ

ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟΣΕΕΝΑ

ΜΠΟΥΚΑΛΙ- Ο ΜΑΥΡΟΣΓΑΤΟΣ

ΤΡΕΙΣΚΥΡΙΑΚΕΣΣΕ ΜΙΑΒΔΟΜΑΔΑ

ΜΤΦ. ΜΑΡΙΑ ΚΑΤΗ, ΕΚΔ. ΠΑΤΑΚΗ, 2009 ΣΕΛ.128, ΤΙΜΗ: 7 ΕΥΡΩ