Το ταξίδι της παράνομης μετανάστευσης άρχισε για τον νεαρό Σούμαν από το Μπανγκλαντές, στα τέλη Ιουνίου του 2007. Αφετηρία η Κωνσταντινούπολη. Προορισμός η Αθήνα. Συνταξίδευε με πέντε ακόμη άνδρες ασιατικής καταγωγής και πλήρωσαν ο καθένας 2.000 δολάρια. Μοναδικές αποσκευές τους, ένα καρβέλι ψωμί και ένα μπουκάλι νερό…


Δεν θυμάται τη διαδρομή που κράτησε μια ολόκληρη μέρα έως τον ποταμό Έβρο, όπου τους περίμενε μια βάρκα για να περάσουν απέναντι. Από ΄κεί βρέθηκαν στοιβαγμένοι μαζί με άλλους στην καρότσα ενός φορτηγού, χωρίς φαγητό, ούτε νερό. Εξαντλημένος και κατάκοπος από τις αμέτρητες ώρες του ταξιδιού, ο Σούμαν αποκοιμιέται. Όταν κάποια στιγμή τον ξυπνάνε, βρίσκεται στην Αθήνα- και είναι ένας «άλλος» άνθρωπος… Το κεφάλι του πονάει τρομερά και ακούει διάφορες «φωνές». Δεν ξέρει πού να

Η ΣΩΤΗΡΙΑ

Οι γιατροί του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου τον θεράπευσαν και τον συνόδευσαν στο ταξίδι της επιστροφής στο Μπανγκλαντές

πάει, τι να κάνει, δεν έχει κανένα φίλο ή γνωστό. Τριγυρίζει και κοιτάζει γύρω του σαν χαμένος, μέχρι που τρεις ομοεθνείς του τον μεταφέρουν σε ένα διαμέρισμα στην οδό Μιχαήλ Βόδα. Τα συμπτώματα συνεχίζονται, οι «άγνωστες» φωνές πυκνώνουν και ο Σούμαν μεταφέρεται αρχές Ιουλίου στο Δαφνί.

«Ήταν εκτός εαυτού»

«Στην αρχή, η επικοινωνία μαζί του ήταν αδύνατη. Μιλούσε ακατάπαυστα σε μια δική του γλώσσα. Ζούσε στον δικό του κόσμο- αυτοπροστατευόμενος από το στρες που δεν άντεχε», θυμάται ο Στέλιος Λαγαράκης, ψυχίατρος στο 9ο Τμήμα Εισαγωγών του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής. «Ήταν ένας άνθρωπος εκτός εαυτού που βίωνε την ψυχοπαθολογία του και προσπαθούσε να ενταχθεί στον μικρόκοσμο της κλινικής μας. Περπατούσε ξυπόλητος και έτρωγε με τα χέρια…».

Σιγά σιγά και με την επίδραση της φαρμακευτικής αγωγής, τα συμπτώματα περιορίστηκαν και η επικοινωνία του Σούμαν με τους γιατρούς του γίνεται πια εφικτή στα αγγλικά: «Εστίαζε στο να μας λέει “θέλω δουλειά” και μας εκλιπαρούσε με έκδηλο άγχος. Και πολύ αργότερα, στην πτήση της επιστροφής, κατανοήσαμε το τόσο άγχος του για εργασία…». Πίσω στην πατρίδα

Η βαθιά επιθυμία του νεαρού μετανάστη ήταν να επιστρέψει στην πατρίδα του: «Θα μπορούσαμε μετά τη νοσηλεία του να τον μεταφέρουμε σε κάποιον από τους ψυχιατρικούς μας ξενώνες, μα η επιθυμία του ήταν πολύ σημαντική για μας. Αλλά έπρεπε πρώτα να ξεπεράσουμε αρκετές γραφειοκρατικές δυσκολίες, αφού είχαμε να κάνουμε με έναν άνθρωπο χωρίς χαρτιά, χωρίς χρήματα και χωρίς υποστηρικτικό περιβάλλον. Καταφέραμε με τη συνεργασία των ανθρώπων του προξενείου του Μπανγκλαντές στην Αθήνα να του βγάλουμε διαβατήριο. Του έδωσαν και το εισιτήριο της επιστροφής στην Ντάκα. Έπρεπε στη συνέχεια να δώσουμε και μια ακόμη μάχη για να εγκρίνει το Δ.Σ. του νοσοκομείου μας τα έξοδα των συνοδών του Σούμαν- μια συνοδεία επιβεβλημένη, αφού επρόκειτο για δύο πτήσεις συνολικής διάρκειας 15 ωρών. Με ένα μήνα καθυστέρηση έγινε και αυτό και έπειτα από οκτώ μήνες νοσηλείας, κανονίσαμε το ταξίδι της επιστροφής. Ο νεαρός ήταν πανευτυχής».

Αυτή τη φορά ο Σούμαν συνταξίδευε με τον ψυχίατρο Στέλιο Λαγαράκη και τη νοσηλεύτρια Ελένη Στασινού. Ήταν ήρεμος και ευγενικός στη διάρκεια των πτήσεων: «Λίγο πριν προσγειωθούμε στην Ντάκα, άρχισε να τρέμει. Τον ρώτησα γιατί και μου είπε πως “μπορεί η οικογένειά μου να μη με θέλει, γιατί γυρίζω χωρίς χρήματα”. Τότε κατάλαβα και το άγχος του για τη δουλειά…».

Με αφετηρία την ιστορία του Σούμαν, το Κέντρο Ψυχικής Υγείας Αγίων Αναργύρων πραγματοποιεί σήμερα στις 7 το απόγευμα εκδήλωση και συναυλία στον «Πευκώνα» της περιοχής.

Όταν το όνειρο για νέα ζωή καταλήγει στο ψυχιατρείο


Η ΙΣΤΟΡΙΑ του 22χρονου Σούμαν από το Μπανγκλαντές είναι και η ιστορία αναρίθμητων άλλων μεταναστών στην Ελλάδα, που βρίσκονται ξαφνικά στη μέση του «πουθενά» και από τις πολλές ταλαιπωρίες που έχουν περάσει, εκδηλώνουν κάποια ψυχική διαταραχή.

«Η πικρή ιστορία του νεαρού μετανάστη μιλάει επί της ουσίας για εκατοντάδες χιλιάδες παρόμοιες ιστορίες και για τη ζωή στην παγκόσμια συνοριακή περιοχή, χωρίς χαρτιά και δικαιώματα», εξηγεί ο κ. Θεόδωρος Μεγαλοοικονόμου, διευθυντής του 9ου Ψυχιατρικού Τμήματος Εισαγωγών στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής- Δαφνί. «Το όνειρο για επιβίωση καταλήγει, συχνά, όχι μόνο στον βυθό της θάλασσας, αλλά και στο ψυχιατρείο…». Από τον Οκτώβριο του 2007 έως και τον περασμένο Σεπτέμβριο, στο εφημερείο του ΨΝΑ στο Δαφνί εξετάστηκαν 362 μετανάστες, εκ των οποίων οι 167 νοσηλεύτηκαν. Το 60% είναι άνδρες και προέρχονται κυρίως από την Αλβανία, τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία, τη Ρωσία, την Πολωνία, το Ιράκ, το Πακιστάν, το Μπανγκλαντές, την Παλαιστίνη. Οι αιτίες εισαγωγής είναι ψυχωτικές διαταραχές, καταθλιπτικό σύνδρομο και διπολική διαταραχή.