ΔΥΟ ΛΟΓΙΑ έξω από τη μιζέρια και τη γενικευμένη γκρίνια μας. Για την οικονομία. Χρόνια τώρα γράφω για την πορεία της, την ασυμμετρία της δομής της, την οικονομική πολιτική και τα λάθη της, αυστηρά και με κριτική διάθεση. Και πάντοτε με το παράπονο για τις χαμένες ευκαιρίες. Όσο για τα τρέχοντα ζητήματα, για την ουσία του οικονομικού μας προβλήματος, το περιβάλλον της οικονομίας, τις αντιφάσεις της οικονομικής πολιτικής και τη γενικότερη ανεπάρκειά της, γι΄ αυτά και άλλα, οι αναγνώστες της στήλης γνωρίζουν πια τη θέση μου. Έτσι λοιπόν, τώρα μπορώ να πω ότι διαφωνώ με όλους αυτούς που με τόση ευκολία σήμερα απαξιώνουν, ευτελίζουν, μηδενίζουν τη θέση και τη λειτουργία της ελληνικής οικονομίας. Και βέβαια αυτή δεν λειτουργεί όπως θα μπορούσε και όπως θα το επιθυμούσε η πλειονότητα των πολιτών. Και βέβαια η λειτουργία της είναι διάστικτη με σημάδια καθυστέρησης, ανεπάρκειας και κοινωνικής αδικίας, αν θέλετε. Είναι όμως μια οικονομία που έχει διανύσει ένα μακρύ δρόμο εκσυγχρονισμού και δυναμικής συμπεριφοράς. Μια οικονομία που σήμερα έχει κάπως ισορροπήσει. Μια οικονομία που θα ήταν δυνατόν να χαρακτηριστεί σύγχρονη, αν είχε αρθρωθεί το θεσμικό της περιβάλλον με κάποιο σχέδιο για τη μελλοντική διαδρομή της, βλέποντας προς την Ευρώπη και τον Κόσμο. Εδώ ακριβώς απαιτούσαμε έναν καίριο, σύγχρονο λόγο από την αξιωματική αντιπολίτευση και όχι τον κενό και άχαρο, τον θόρυβο λαϊκισμού, στον οποίον επιδίδεται. Χωρίς να γνωρίζει τι ακριβώς πράττει. Τελευταίο επεισόδιο, η συζήτηση για τον προϋπολογισμό.

Η σημερινή οικονομική πολιτική στερείται αποφασιστικότητας και συχνά συνέπειας. Πέραν αυτών όμως, η αξιωματική αντιπολίτευση δεν έχει διαμορφώσει σχέδιο εναλλακτικής οικονομικής πολιτικής, ουσιαστικά διαφορετικής, μόνο στείρα λογοκοπία. Είναι δύσκολο βέβαια να φανταστώ πού και ποια διαφορετική οικονομική πολιτική θα μπορούσε να εφαρμοστεί υπό τις σημερινές συνθήκες. Το περιεχόμενο θα ήταν κατ΄ ανάγκην περίπου το ίδιο, η διαχείριση μόνο της πολιτικής θα έκανε ενδεχομένως τη διαφορά.

Κοιτάζω λοιπόν πέρα από την ακρίβεια, ή την κακοδιαχείριση, την ασυδοσία, την αισχροκέρδεια, τη διαπλεκόμενη ανομία, ή την αντίδραση των πολλαπλώς «βολεμένων», και διακρίνω σημάδια για αισιοδοξία και πρόοδο της οικονομίας. Τα βλέπω παντού, αχνά αλλά διακριτά. Και στις επιχειρήσεις, και στον «νέο αγροτικό» χώρο, στις υπηρεσίες, στη ναυτιλία, στη βαλκανική ενδοχώρα. Στους νέους τεχνικούς, στους νέους ερευνητές, όσο λίγοι κι αν είναι ακόμη, στα άπειρα ονόματα νέων Ελλήνων και Ελληνίδων στην Ευρώπη. Σε όλους αυτούς που σήμερα σιωπηλά εξανίστανται για το πώς φθάσαμε εδώ που φθάσαμε.

Μπορεί λοιπόν η συλλογική μας διάθεση να είναι τώρα σκοτεινή, τα πράγματα όμως είναι καλύτερα από ό,τι φαίνονται και με λίγη καλή τύχη για ευπρεπέστερη και πιο αποτελεσματική διαχείριση του συλλογικού μας βίου, υπάρχει δυνατότητα να βρεθούμε πάλι στον ανοιχτό ορίζοντα.