Μια απ΄ τις καλύτερες παραστάσεις των τελευταίων χρόνων- μια παράσταση σπουδαία που θα «γράψει» στην ιστορία του ελληνικού θεάτρου: ο ντοστογιεφσκικός «Ηλίθιος» του Στάθη Λιβαθινού και των παιδιών της «Πειραματικής Σκηνής»- εξαιρετικές οι περισσότερες ερμηνείες (στη βασική φωτογραφία, Βασίλης Ανδρέου, Νίκος Καρδώνης, Δημήτρης Ήμελλος). Κρίμα που δε μένει στο ρεπερτόριο του Εθνικού – πολύ λίγο θα παιχτεί, δεν πρέπει τέτοιες παραστάσεις να τις τρώει το σκοτάδι. Αν δεν την είδατε, διαπράξατε σφάλμα.

Μέγα. Διότι έχει «ξεπουλήσει» μέχρι την προγραμματισμένη λήξη της- 6 Ιανουαρίου.

Το ύστατο έργο του ανθεκτικότατου, όπως αποδεικνύεται, στο χρόνο Μποστ (στη φωτογραφία) θα παρουσιάσει το καλοκαίρι το Θέατρο «Διαδρομή» του Κώστα Μπάλλα- ο Λευτέρης Πλασκοβίτης, ο έτερος εκ των παραγωγών – ιδρυτών του σχήματος, έχει αποχωρήσει. Το έργο – παρωδία και «συνέχεια» της ομώνυμης σεξπιρικής τραγωδίαςπρωτοπαίχτηκε το καλοκαίρι του ΄95, λίγους μήνες πριν απ΄ την αποδημία του Μποστ, στο Ηρώδειο, απ΄ το Θέατρο «Στοά»- ήταν παραγγελία του-, σε σκηνοθεσία Θανάση Παπαγεωργίου, με τον ίδιο και την Λήδα Πρωτοψάλτη στους επώνυμους ρόλους, και στη συνέχεια περιόδευσε για να καταλήξει το χειμώνα στην «Στοά» του Ζωγράφου. Έκτοτε δεν έχει ξαναπαρουσιαστεί σε επαγγελματική βάση.

Σημειώστε πως η «Διαδρομή» έχει ανεβάσει, και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία, το καλοκαίρι του 2006 και το παλαιότερο σατιρικό του Μποστ «Μαρία Πενταγιώτισσα» σε σκηνοθεσία Κώστα Τσιάνου και με έναν Πέτρο Φιλιππίδη σπαρταριστό στον επώνυμο ρόλο.

Απορία πρώτη: Τούτο το πράμαμε τον τίτλο «Σαραντάρα και πρωτάρης» που «παίζεται» στο «Βρετάνια» έχει γίνει με πρόβες; Ή πέρναγαν απ΄ έξω οι ηθοποιοί, είδαν φως, μπήκαν κι είπαν «δεν παίζουμε και κάτι;»; Απορία δεύτερη: Ο Γιάννης Ιορδανίδης που υπογράφει τη σκηνοθεσία είναι ο γνωστός Γιάννης Ιορδανίδης (φωτογραφία); Ή πρόκειται περί συνωνυμίας; Δεν μπορώ να το πιστέψω πως ο γνωστός Γιάννης Ιορδανίδης δέχτηκε να βάλει τ΄ όνομά του στο κατασκεύασμα αυτό. Διότι και άλλοι πολλοί έχουν διαπράξει σφάλματα ανάλογα- ο Μίνως Βολανάκης, ας πούμε, και τι δε διέπραξε τα τελευταία του χρόνια…-, αλλά όλα έχουν κι ένα όριο. Εδώ δεν πρόκειται απλώς περί Του Φιάσκου της Χρονιάς- πώς λέμε Η Γυναίκα της Χρονιάς, ο Άνδρας της Χρονιάς;- αλλά περί Αλαλούμ. Αλαλούμ περιωπής.

Δε συνηγορώ υπέρ της ανεργίας των ηθοποιών, αλλά αυτό το χάλια μαύρα ελπίζω οι «υπεύθυνοι» να το κατεβάσουν το γρηγορότερο δυνατόν. Μπας κι εξιλεωθούν… Υπό την έννοια του «Τι ψυχή θα παραδώσεις, μωρή;». Όσο λιγότεροι το δουν, τόσο το καλύτερο.

Εάν μάλιστα έχετε δει το φιλμικό διαμαντάκι με τον ελληνικό τίτλο «Ο πρωτάρης», στο οποίο «μεταποίησε», το ΄67, σαράντα χρόνια πριν, μια δευτεράντζα νουβέλα, μπεστσελεριτζίδικη, εντελώς αμερικανιάανάλογη δευτεράντζα είναι και το περί ου ο λόγος θεατρικό…-, ο σπουδαίος Μάικ Νίκολς με πρωταγωνιστές δυο Ηθοποιούς όπως ο Ντάστιν Χόφμαν κι η Αν Μπάνκροφτ- στο θέατρο της Πανεπιστημίου, αντ΄ αυτών, ο Άνθιμος Ανανιάδης (που, αν τον ενδιαφέρει το θέατρο, θα πρέπει να αφιππεύσει, να στρώσει κώλο και να ξεκινήσει απ΄ το μηδέν διότι η υποκριτική του είναι υπό το μηδέν) κι η Βάνα Μπάρμπα…-, σίγουρα θα νιώσετε την ανάγκη που ένιωσα στο διάλειμμα: να ξεχυθώ στο γειτονικό Κολωνάκι μπας και βρω κανένα διανυκτερεύον μανάβικο, να βουτήξω κανένα κασάκι με ντομάτες- κι ας είναι και πανάκριβες ως εκτός εποχής-, να γυρίσω στον τόπο του εγκλήματος και ν΄ αρχίσω να τις σβουρίζω επί δικαίους και αδίκους.

Ε, λοιπόν, η αμερικάνικη φάρσα του Ρικ Άμποτ που με τον ελληνικό τίτλο «Βασιλικοί μετά τρούλου» παρουσιάζει, κρατώντας το βασικό ρόλο, ο Χάρης Ρώμας σε σκηνοθεσία Βασίλη Μυριανθόπουλου στο «Μπροντγουαίη»- της Πατησίων, όχι της Νέας Υόρκης- δεν είναι το- αρκούντως παιγμένο στην Ελλάδα- έργο του με το τίτλο «Ρlay Οn» αλλά το κατά έντεκα χρόνια μεταγενέστερο «Sign Οn». Το οποίο, όπως μου αναφέρει με συγκρατημένη, λίγο-πριν-την-έκρηξη οργή ο κ. Ρώμας σε επιστολή που μου απέστειλε, «γράφτηκε ακριβώς επειδή το “Ρlay Οn” είχε κάνει τεράστια επιτυχία στην Αμερική και στην Αγγλία». (Μα αφού τα ΄ξερε όλ΄ αυτά γιατί δεν τα ΄γραφε στο πρόγραμμα αντί για τα περί Αριστοφάνη, και Πιραντέλο, και Ζιώγα, και Καμπανέλλη, και, και… που ΄χουν βάλει μέσα για «ξεκάρφωμα»;)

Ο κ. Ρώμας, που με συγκρατημένη λίγοπριν-την-έκρηξη οργή με κατηγορεί για «ανακρίβειες» και «παραπληροφόρηση των αναγνωστών», δε θα πρόσεξε πως στο «Τέταρτο Κουδούνι» της 22 Νοεμβρίου, απλώς αναρωτιόμουν αν πρόκειται για το ίδιο έργο. Διότι το «Sign Οn» ουσιαστικά το ίδιο είναι: ο ίδιος θίασος της συμφοράς αποπειράται να ανεβάσει ένα έργο της συμφοράς της ίδιας συγγραφέα της συμφοράς, με τον ίδιο σκηνοθέτη της συμφοράς και παθαίνει το ίδιο φιάσκο στην πρεμιέρα όπως και στο «Ρlay Οn». Μόνη διαφορά- εκτός απ΄ τους διαλόγους βέβαια- πως ανεβάζει όχι ένα αστυνομικό αλλά ένα έργο εποχής.

Δηλαδή ο συγγραφέας που έζησε εξήντα ένα χρόνια (1931- 1992) και σε είκοσι οκτώ συναπτά έτη συνέγραψε ογδόντα δύο, λέει, θεατρικά- με τα χέρια και με τα πόδια, Θεός σχωρέστον…-, έγραψε ένα Part 2 του «Ρlay Οn»- όταν το ΄δα (διότι την είδα την παράσταση- ο Χριστός και η Παναγία!- αλλά ας μην ξύσω κι άλλες πληγές…), το κατάλαβα, πριν πάρω την επιστολή. Το οποίο, σημειωτέον, είναι χειρότερο κι απ΄ το κάκιστο Ρart Ι… Κατά τη γνώμη μου.

Η έκπληξή μου ήταν όταν διάβασα πως το «Ρlay Οn» είναι του 1980 ενώ το έξοχο «Νoises Οff» (ελληνιστί «Το σώσε» καιφέτος- «Σαρδέλες με σαρδάμ») του Μάικλ Φρέιν, του οποίου χρόνια τώρα το θεωρούσα- νάτην η ανακρίβεια κι η παραπληροφόρηση- το κακέκτυπο, είναι μεταγενέστερο- του 1982. Οπότε, προσωπικά, καταλήγω πως δεν αντέγραψε ο Άμποτ τον Φρέιν αλλά ο Φρέιν τον Άμποτ- η ιδέα είναι εντελώς η ίδια. Με μια διαφορά: πως από ένα σκύβαλο έβγαλε ένα αριστούργημα στο είδος του. Για το οποίο, παρεμπιπτόντως, υπάρχει μια ολόκληρη σελίδα στο πρόγραμμα της παράστασης!).

Όσο για τον τίτλο «Βασιλικοί μετά τρούλου» έγραψα ποτέ εγώ πως ο- και μεταφραστής και αποδότης του έργου – κ. Ρώμας (φωτογραφία)

«προσπάθησε να κλέψει»- τι μύγα κι αυτή…- τον «κλασικό» τίτλο ενός «κλασικού» μονολόγου του «μεγάλου» Γιάννη Ξανθούλη- όπα, μεγάλε!- απ΄ τα «Σκουπίδια»; «Να πω τώρα πως είναι πρωτότυπος;» έγραφα μόνο, θυμίζοντας την προέλευσή του. Ο κ. Ρώμας, όπως με συγκρατημένη λίγο-πριν-την-έκρηξη οργή μου διευκρινίζει, απλώς «παρήχηση έκανε». Ώς εδώ! Αρκετά. Δε μιλάμε πια και για τον «Γλάρο» και από πού τον εμπνεύστηκε ο Τσέχωφ…