ΤΟ 1940 Ο ΦΙΛΟΝΑΖΙΣΤΗΣ ΛΙΝΤΜΠΕΡΓΚ ΚΕΡΔΙΖΕΙ
ΤΟΝ ΡΟΥΖΒΕΛΤ ΣΤΙΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ. Η ΠΑΡΑΝΟΙΑ
ΑΡΧΙΖΕΙ. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΕΤΟΙΚΗΣΗΣ,
ΠΟΓΚΡΟΜ. ΕΝΑ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΟΝ ΑΡΧΕΓΟΝΟ
ΦΟΒΟ, ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ, ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ. ΚΙ ΑΝ
ΔΕΝ ΘΥΜΑΣΤΕ ΚΑΝΕΝΑΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΛΙΝΤΜΠΕΡΓΚ,
ΠΟΛΥ ΚΑΛΑ ΚΑΝΕΤΕ. Ο ΦΙΛΙΠ ΡΟΘ ΜΕΤΑΦΕΡΕΙ ΤΗ
ΜΕΛΛΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ. ΤΙ ΘΑ ΓΙΝΟΤΑΝ,
ΑΝ ΟΙ ΝΑΖΙ ΕΙΧΑΝ ΚΥΡΙΑΡΧΗΣΕΙ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ;
Πριν από λίγα χρόνια ρώτησαν τον Μπρους Σπρίνγκστιν: «Μπορείτε να ονομάσετε έναν ζώντα Αμερικανό που σας εμπνέει;». «Θα σας πω ότι τα τρία τελευταία βιβλία του Φίλιπ Ροθ ήταν πραγματική κλωτσιά στον πισινό», απάντησε. Πράγματι. Το Αμερικάνικο Ειδύλλιο(1997), το Παντρεύτηκα έναν κομουνιστή (1998) και το Ανθρώπινο Στίγμα (2000) χαρτογραφούν το πολιτικό, κοινωνικό και προσωπικό ήθος των Αμερικανών. Τα τελευταία χρόνια ο Ροθ ομαδοποιεί εκδοτικά τα μυθιστορήματά του, ανάλογα με τον ορατό, κάθε φορά, αφηγητή. Έτσι λοιπόν έχουμε «τα βιβλία του Κέπες» ( Το βυζί,Ο καθηγητής του πόθου,Το ζώο που ξεψυχά ), «τα βιβλία του Ζούκερμαν», οκτώ τον αριθμό, «τα βιβλία του Ροθ», πέντε τον αριθμό, ανάμεσά τους και η « Υπόθεση Σάυλοκ », και τέλος τα «λοιπά βιβλία» ( Αντίο, Κολόμπους,Το παράπονο του Πορτνόι κ.ά., όσα δεν χωρούν στις προηγούμενες κατηγορίες). Ορισμένοι κριτικοί ταξινομούν τις αφηγηματικές φωνές του Ροθ, μιλώντας για τα «εξωστρεφή βιβλία του Ζούκερμαν», τα «σεξομανιακά βιβλία του Κέπες». Τα «βιβλία του Ροθ» αναπαριστούν με λιγότερες- τάχα – εμμονές τον κόσμο, τον ερμηνεύουν. Μα όλα αυτά είναι βολικές κατηγοριοποιήσεις για διατριβές σε Φιλοσοφικές Σχολές. Στην αναγνωστική πραγματικότητα, ευτυχώς, τα κουτάκια δυναμιτίζονται.

Η Συνωμοσία κατά της Αμερικής ανήκει στα «βιβλία του Ροθ». Εκτυλίσσεται στη διετία 1940-1942 στις ΗΠΑ. Πολλοί κριτικοί διάβασαν το βιβλίο ως αλληγορία για την Αμερική του Μπους. Ο Ροθ αντέδρασε σ΄ αυτές τις προσεγγίσεις λέγοντας «δεν παριστάνω ότι με ενδιαφέρει συγγραφικά η συγκεκριμένη διετία. Με ενδιαφέρει, πραγματικά». Παρά ταύτα, ο αναγνώστης δεν μπορεί να αποφύγει ιστορικές συγκρίσεις και αναλογικές στοιχίσεις περιστατικών.

«Φόβος κυριαρχεί σ΄ αυτές τις αναμνήσεις, αέναος φόβος. Φυσικά δεν υπάρχουν παιδικά χρόνια χωρίς τους τρόμους τους, όμως αναρωτιέμαι αν θα ήμουν ένα λιγότερο φοβισμένο αγόρι αν ο Λίντμπεργκ δεν ήταν πρόεδρος ή αν εγώ δεν ήμουν σπορά Εβραίων». Μ΄ αυτές τις δυο φράσεις αρχίζει το μυθιστόρημα.

Ρhilip Roth

Η ΣΥΝΩΜΟΣΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ

ΜΤΦ. ΗΛΙΑΣ ΜΑΓΚΛΙΝΗΣ, ΕΠΙΜ.

ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ, ΕΚΔ: ΠΟΛΙΣ, 2007

Ηβιβλιοθήκη της Αμερικής (Library of Αmerica) άρχισε να εκδίδει τα άπαντα του Ροθ. Η συγκεκριμένη απόφαση κατατάσσει τον συγγραφέα ανάμεσα στους κλασικούς. Μόνο ο Σολ Μπέλοου και η Γιουντόρα Ουέλτι απήλαυσαν τέτοια μεγαλειώδη τιμή εν ζωή. Άλλωστε ο Φίλιπ Ροθ έχει τιμηθεί πλειστάκις με τα μεγαλύτερα βραβεία των ΗΠΑ. Ο Χάρολντ Μπλουμ μαίνεται, γιατί ο Ροθ δεν τιμήθηκε ούτε φέτος με το Νομπέλ. Σύμφωνα με την εκδοχή του προκλητικού κριτικού, ο Ροθ γράφει πολύ ειρωνικά- και καθόλου πολιτικώς ορθά κείμενα- κι αυτό του στερεί το βραβείο. Φυσικά. Ένας συγγραφέας που γίνεται διάσημος, επειδή βάζει τον ήρωά του να αυνανίζεται εμπαθώς με ένα συκώτι ( Το παράπονο του Πορτνόι ) δεν αποτελεί πρότυπο συγγραφικής ευπρέπειας.

Ο Ροθ πίστευε ανέκαθεν στη διάκριση τέχνης και ζωής. Ποτέ δεν έγραφε εκεί που κατοικούσε. Στα 74 χρόνια του, αυτός ο Εβραίος με την αθλητική κορμοστασιά γράφει ώριμα και μεστά βιβλία. Η ηλικία πρόσθεσε μεγαλύτερο ανθρωπογνωστικό έρμα στο έργο του, χωρίς να λειάνει την κόψη της ειρωνείας του.