O Αδόλφος Χίτλερ ήταν μέγας θαυμαστής του Ρίχαρντ Βάγκνερ και της «καθαρής» γερμανικής μουσικής. Όταν ήταν μόνος, όμως, άκουγε Ρώσους συνθέτες και Εβραίους ερμηνευτές! Αυτό το συμπέρασμα βγαίνει από την ανακάλυψη του μουσικού του αρχείου και κυρίως των δίσκων που διατηρούσε ως κόρην οφθαλμού και κουβαλούσε μαζί του όταν ταξίδευε. Το αρχείο αποκαλύφθηκε σε μία σοφίτα μετά τον θάνατο, φέτος το καλοκαίρι, ενός 86χρονου πρώην Σοβιετικού πράκτορα, του Λιου Μπεσιμένσκι.

«Στο αρχείο υπήρχαν κλασικές ηχογραφήσεις, ερμηνευμένες από τις καλύτερες ορχήστρες της Ευρώπης και της Αμερικής και με τους καλύτερους σολίστ της εποχής», έγραψε ο Μπεσιμένσκι σε ένα κείμενο που άφησε και στο οποίο εξηγεί πώς έφτασαν στα χέρια του οι δίσκοι. Ο πρώην πράκτορας, που πέθανε στις αρχές του καλοκαιριού στα 86 του χρόνια, δεν αποκάλυψε το αρχείο νωρίτερα για να μην κατηγορηθεί ότι λεηλάτησε την Καγκελαρία. Εκεί ήταν πάντως που το βρήκε, τον Μάιο του 1945, πακεταρισμένο σε κούτες. Ήταν εκατό δίσκοι που ο Χίτλερ θα έπαιρνε μαζί του κατά την εκκένωση του κτιρίου και τη σχεδιαζόμενη διαφυγή της ναζιστικής ηγεσίας σε κρησφύγετο στις Άλπεις.

«Ένιωσα μεγάλη έκπληξη όταν είδα Ρώσους μουσικούς στη συλλογή του», έγραψε ο Λιου Μπεσιμένσκι. Εννοούσε δίσκους με συνθέσεις του Τσαϊκόφσκι, του Μποροντίν, του Ραχμάνινοφ. Ο Χίτλερ θεωρούσε τους Ρώσους «υπανθρώπους» και έλεγε περιφρονητικά ότι δεν είχαν καθόλου συνεισφέρει στον παγκόσμιο πολιτισμό. Για τους Εβραίους, είχε γράψει στο έργο του «Ο Αγών μου», ότι «δεν υπήρξε ποτέ εβραϊκή τέχνη, ούτε σήμερα υπάρχει» και ότι «στις δύο βασίλισσες των τεχνών, την αρχιτεκτονική και τη μουσική, δεν υπήρξε καμία πρωτότυπη συνεισφορά εκ μέρους των Εβραίων».

Όμως ανάμεσα στις ηχογραφήσεις του αρχείου του βρίσκει κανείς σπουδαίους Εβραίους ερμηνευτές. Ένα κοντσέρτο του Τσαϊκόφσκι είναι ερμηνευμένο από τον Πολωνοεβραίο βιολιστή Μπρονισλάβ Χούμπερμαν, πολύ μεγάλο σολίστ της εποχής που δεν πάτησε ποτέ το πόδι του στη Γερμανία από τη στιγμή που οι ναζί πήραν την εξουσία. Και ο οποίος – κάτι που δεν μπορεί να αγνοούσε ο Χίτλερ – είχε ιδρύσει το 1936 την Ορχήστρα της Παλαιστίνης, αυτή που αργότερα έγινε η Φιλαρμονική Ορχήστρα του Ισραήλ. Στη συλλογή του και σονάτες του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν ερμηνευμένες από τον Εβραίο πιανίστα Αρτούρ Σνάμπελ, του οποίου τη μητέρα σκότωσαν οι ναζί. Ο Σνάμπελ ήταν πολύ σπουδαίος σολίστ και διανοούμενος.

Όλοι οι δίσκοι για γραμμόφωνο που διέθετε ο Αδόλφος Χίτλερ στη συλλογή του ήταν χιλιοπαιγμένοι. Είναι γνωστό άλλωστε ότι ο μόνος τρόπος που είχε να χαλαρώνει ήταν να ακούει μουσική. Ως προς το πόσο καλλιεργημένο ήταν το μουσικό του γούστο οι γνώμες διχάζονται. Αγάπη, πάντως, για τη μουσική είχε. Βέβαια, γενικότερα στο Γ΄ Ράιχ η μουσική είχε μια ειδική θέση. Χαρακτηριστικό είναι ότι τρεις εβδομάδες πριν βρεθεί ο Μπεσιμένσκι στην Καγκελαρία και πέσει πάνω στο αρχείο του Χίτλερ, η Φιλαρμονική του Βερολίνου έπαιζε την «Τετάρτη Συμφωνία» του Μπρούκνερ με τα καταιγιστικά πυρά του ρωσικού πυροβολικού να σκεπάζουν τους ήχους της ορχήστρας. Ήταν 13 Απριλίου του 1945 και όταν το κοινό βγήκε από την αίθουσα, συνάντησε μέλη της χιτλερικής νεολαίας που μοίραζαν χάπια κυανίου. Είναι άγνωστο όμως πόσοι δέχθηκαν την προσφορά.

Οι αγαπημένοι δίσκοι του Φύρερ


Πέντε δίσκοι που ο Χίτλερ ήθελε να πάρει μαζί του: 1) «Σονάτες για πιάνο, αρ. 78 και 90» του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν 2) Εισαγωγή του Ρίχαρντ Βάγκνερ στον «Ιπτάμενο Ολλανδό» από την Ορχήστρα του Μπάιροϊτ, με διευθυντή τον Χάιντς Τιέτζεν 3) Ρωσικές άριες, συμπεριλαμβανομένου του θανάτου του Μπορίς Γκοντουνόφ στην ομώνυμη όπερα του Μόντεστ Μουσόργκσκι με ερμηνευτή τον Ρώσο βαθύφωνο Φιόντορ Σαλιάπιν 4) «Κοντσέρτο για βιολί και ορχήστρα» του Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι με την Κρατική Ορχήστρα της Όπερας του Βερολίνου και σολίστ τον Μπρονισλάβ Χούμπερμαν 5) «Σονάτα για πιάνο αρ. 8 σε λα μινόρε» του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ με σολίστ τον Αρτούρ Σνάμπελ