Ξυπνούν φαντάσματα του εμφυλίου

Εμφύλιος – η λέξη που βρίσκεται από προχθές σε όλα τα χείλη. Η δολοφονία

του υπουργού Βιομηχανίας του Λιβάνου, του Πιερ Τζεμαγιέλ – μέρα μεσημέρι, σε

μια χριστιανική συνοικία της Βηρυτού, με τρόπο που θύμιζε μαφιόζικο χτύπημα –

ήταν ένα μήνυμα για όλους όσοι ζούμε στην τραγική αυτή χώρα.

Μέρες τώρα συζητούσαμε κατά πόσο ήταν καιρός για μια νέα πολιτική δολοφονία,

τώρα που η δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση του Φουάντ Σανιόρα είναι έτοιμη να

πέσει. Μέρες τώρα, ο πολιτικός λόγος στον Λίβανο ήταν εμπρηστικός, οι απειλές

και οι παλικαρισμοί των πολιτικών ηγετών ακόμα πιο τρομακτικοί. Ο Νασράλα, ο

σιίτης ηγέτης της Χεζμπολάχ, αποκαλούσε την κυβέρνηση Σανιόρα παράνομη. «Η

κυβέρνηση του Φέλτμαν», την έλεγε – ο Τζέφρι Φέλτμαν είναι ο Αμερικανός

πρέσβης στον Λίβανο – ενώ ο Δρούζος ηγέτης Ουαλίντ Τζουμπλάτ υποστήριζε πως το

Ιράν προσπαθεί να καταλάβει τη χώρα.

Η δολοφονία του Τζεμαγιέλ ήταν μια προειδοποίηση. Θα μπορούσε να ήταν ο

Τζουμπλάτ, που μου έχει πει πολλές φορές ότι περιμένει να πεθάνει, θα μπορούσε

να ήταν ο ίδιος ο Σανιόρα, ο ταπεινός οικονομολόγος και φίλος του επίσης

δολοφονημένου πρώην πρωθυπουργού Ραφίκ Χαρίρι. Ο Τζεμαγιέλ δεν ήταν καμία

χαρισματική προσωπικότητα, απλώς ένας σκληρά εργαζόμενος Χριστιανός Μαρωνίτης

υπουργός. Ήταν επίσης σφοδρός επικριτής της Συρίας, κι αυτός είναι ένας από

τους λόγους για τους οποίους ο γιος του Χαρίρι, ο Σάαντ, κατηγόρησε τη Δαμασκό

για τον θάνατό του.

Όμως τίποτα δεν συμβαίνει κατά λάθος στον Λίβανο και οι πολιτικοί ντετέκτιβ –

εν αντιθέσει προς τους αστυνομικούς που σίγουρα δεν θα βρουν τους δολοφόνους

του Τζεμαγιέλ – πρέπει να κοιτάξουν πέρα από τα σύνορα για να καταλάβουν γιατί

μπορεί να αρχίσουν σύντομα να βγαίνουν φαντάσματα από τους μαζικούς τάφους του

εμφυλίου.

Γιατί δολοφονήθηκε ο Τζεμαγιέλ μόλις λίγες ώρες αφότου η Συρία ανακοίνωσε την

αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων με το Ιράκ έπειτα από είκοσι πέντε

χρόνια; Γιατί απείλησε ο Νασράλα με μαζικές διαδηλώσεις στη Βηρυτό μόλις η

κυβέρνηση Σανιόρα αποδέχθηκε τα σχέδια του ΟΗΕ για τη δημιουργία διεθνούς

δικαστηρίου που θα δικάσει τους δολοφόνους του Χαρίρι; Και γιατί ο Τζον

Μπόλτον, Αμερικανός πρέσβης των ΗΠΑ, έχυσε κροκοδείλια δάκρυα για τη

δημοκρατία του Λιβάνου – για την οποία καθόλου δεν νοιάστηκε το καλοκαίρι,

όταν το Ισραήλ διέλυε τον Λίβανο – αποφεύγοντας να πει τη λέξη Συρία;

Πολλές συμπτώσεις

Και όλα αυτά, φυσικά, συμβαίνουν την ώρα που συρρέουν στον Νότιο Λίβανο

χιλιάδες δυτικοί στρατιώτες για να ενισχύσουν τη δύναμη του ΟΗΕ: στρατιώτες

του ΟΗΕ που υποτίθεται ότι προστατεύουν το Ισραήλ – κάτι που δεν μπορούν να

κάνουν – και ότι θα αφοπλίσουν τη Χεζμπολάχ – κάτι που δεν πρόκειται να

κάνουν.

Δεν είναι απορίας άξιον που οι Ευρωπαίοι φοβούνται τόσο πολύ. Δεν είναι

απορίας άξιον που ο Βρετανός πρωθυπουργός ζητεί διερεύνηση της δολοφονίας του

Τζεμαγιέλ, κάτι που δεν πρόκειται να λάβει. Χθες ο Λίβανος γιόρταζε – δύσκολα

θα μπορούσε να βρει κανείς μια πιο θλιμμένη λέξη – την 63η επέτειο της

ανεξαρτησίας από τη Γαλλία, τα στρατεύματα της οποίας περιπολούν ξανά στον

Νότιο Λίβανο. Και η κυβέρνηση Σανιόρα εξακολουθεί – μόλις που – να υφίσταται.

Μετά τη δολοφονία του Τζεμαγιέλ, ωστόσο, και την παραίτηση και των έξι σιιτών

υπουργών σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την αποδοχή του διεθνούς δικαστηρίου,

χρειάζεται να λείψουν μόνο δύο υπουργοί ακόμα για να καταλυθεί η νομιμότητά

της και να μπει λουκέτο στη λιβανική δημοκρατία. Οι Λιβανέζοι είναι

ενδεχομένως πολύ ώριμοι για να ξεκινήσουν έναν ακόμα εμφύλιο. Οι υπουργοί όμως

καλά θα κάνουν να αποφύγουν την οδήγηση στις λεωφόρους της Βηρυτού τις

επόμενες ημέρες.

«Περιμένω περισσότερες δολοφονίες»

Η ΧΘΕΣΙΝΗ μέρα, Ημέρα της Ανεξαρτησίας, έπρεπε κανονικά να είναι

γιορτινή. Αντ’ αυτού, ο Λίβανος παρέμεινε βυθισμένος στο πένθος και τον φόβο.

Χιλιάδες Λιβανέζοι, με δάκρυα στα μάτια, έραναν με ρύζι το φέρετρο του

υπουργού Βιομηχανίας Πιερ Τζεμαγιέλ καθώς αυτό μεταφερόταν στη γενέτειρά του,

την πόλη Μπικφαγιά, πάνω στα βουνά που δεσπόζουν στη Βηρυτό, για το τελευταίο

αντίο στο πατρικό σπίτι πριν από την αυριανή κηδεία στη λιβανική πρωτεύουσα.

Οι αντισυριακές δυνάμεις της χώρας κινητοποιούνται με σκοπό να κάνουν στην

κηδεία μια μαζική επίδειξη δύναμης, που απειλεί να εντείνει ακόμα περισσότερο

την κρίση μεταξύ αντιπάλων και υποστηρικτών της Δαμασκού στον Λίβανο – δεν

είναι λίγοι πλέον αυτοί που εκφράζουν ανοιχτά φόβους για μεταφορά της κρίσης

στους δρόμους. «Φαίνεται πως το συριακό καθεστώς συνεχίζει τις δολοφονίες»,

δήλωσε ο πολιτικός ηγέτης των Δρούζων του Λιβάνου, Ουαλίντ Τζουμπλάτ,

εκφράζοντας την επικρατούσα άποψη μεταξύ των αντισυριακών δυνάμεων της χώρας.

«Περιμένω περισσότερες δολοφονίες, αλλά ό,τι και να κάνουν, είμαστε εδώ και θα

θριαμβεύσουμε». Ο πρωθυπουργός της χώρας, Φουάντ Σινιόρα ζήτησε τη βοήθεια του

ΟΗΕ στην προσπάθεια εντοπισμού των δολοφόνων του Τζεμαγιέλ.