Δεν… υιοθετούν το αρχαιότερο παιδί

Πρώτα είχαμε τη Λούσι, ένα απολίθωμα 3 εκατ. ετών που ανακαλύφθηκε πριν από

32 χρόνια. Οι επιστήμονες την παρουσίασαν τότε ως «μητέρα όλων των ανθρώπων».

Ωστόσο την περασμένη εβδομάδα μάθαμε για την ύπαρξη της Σέλαμ, του αρχαιότερου

βρέφους στον κόσμο. Θα μπορέσουμε άραγε ποτέ να βρούμε την πραγματική μας

μητέρα;

Από τη μέση και κάτω η Σέλαμ μάς μοιάζει, αλλά από τη μέση και πάνω μοιάζει

περισσότερο με πίθηκο (αν εξαιρέσουμε τα δόντια της, που μοιάζουν με τα δικά

μας). Όπως η Λούσι – φυσικά και εμείς – η μικρή Σέλαμ μπορούσε να βαδίζει

όρθια στα δύο πόδια. Γι’ αυτό ακριβώς την παρουσίασαν – όπως παλαιότερα τη

Λούσι – ως τον χαμένο κρίκο στην εξέλιξη από τον πίθηκο στον άνθρωπο. Είναι

όμως πράγματι έτσι; Ο Βρετανός ανθρωπολόγος Κρις Στρίνγκερ δεν είναι καθόλου

βέβαιος γι’ αυτό. «Ασφαλώς είναι το πρώτο και το πιο ολοκληρωμένο βρέφος που

έχουμε βρει έως τώρα», λέει στους «Τάιμς του Λονδίνου». «Γι’ αυτό μας φαίνεται

τόσο συναρπαστικό. Είναι όμως πάρα πολύ πρόωρο να πούμε από τώρα, αν τα παιδιά

μας κατάγονται από τη Σέλαμ ή αν η Λούσι είναι «η μητέρα όλων των ανθρώπων»».

«Η κόρη μου»

Ο δρ Ζεράι Αλεμσεγκέντ βρήκε την «κόρη» του γυρίζοντας 3,3 εκατομμύρια χρόνια

πίσω στον χρόνο. Πρώτη φορά, ένας επιστήμονας που έκανε μια τόσο σημαντική

ανακάλυψη στην Αφρική είναι Αφρικανός. «Έχω έναν γιο που είναι εννέα μηνών και

μια κόρη που είναι 3,3 εκατομμυρίων ετών», λέει στην εφημερίδα «Ιντιπέντεντ» ο

άνθρωπος που ανακάλυψε τη Σέλαμ στην Αιθιοπία. Μόνο που δεν είναι κόρη του.

Δεν θα μπορούσε να ήταν. Το παιδί είναι ένα ανθρωποειδές, ένας πίθηκος που

μοιάζει πολύ στον άνθρωπο, αλλά οι ωμοπλάτες και τα μπράτσα της Σέλαμ θυμίζουν

πολύ γορίλλα. Γι’ αυτό ακριβώς έχει ξεσπάσει ζωηρή διαμάχη στην επιστημονική

κοινότητα, αν πράγματι η Σέλαμ θα μπορούσε να ήταν η «μητέρα όλων των

ανθρώπων». Ο ζωολόγος Ντέσμοντ Μόρις (συγγραφέας του «Γυμνού πιθήκου»)

προειδοποιεί να μη βγάζουμε βιαστικά συμπεράσματα. «Κάποιοι στηρίζουν την

ύπαρξη ενός ολόκληρου είδους στον σκελετό ενός μικρού κοριτσιού», λέει στην

«Ιντιπέντεντ». «Έχει καταγραφεί στο βιβλίο των Ρεκόρ Γκίνες ένας άνδρας που το

ύψος του είναι 2,44 μέτρα. Αν τον έβρισκε κάποιος, αυτόν συγκεκριμένα, ύστερα

από 3 εκατομμύρια χρόνια, άραγε τι συμπέρασμα θα έβγαζε για τον σημερινό

άνθρωπο;».

Οι ωμοπλάτες και τα μπράτσα της Σέλαμ που μοιάζουν με του γορίλλα, ήταν άραγε

άχρηστο απομεινάρι από τη διαδικασία της εξέλιξης ή μήπως αυτό σημαίνει ότι

πριν από 3,3 εκατομμύρια χρόνια η μικρή και η οικογένειά της εξακολουθούσαν να

κρέμονται από τα δένδρα;

Όποια απάντηση και αν δώσουν σε αυτό οι επιστήμονες, λίγο ενδιαφέρει τον

δόκτορα Αλεμσεγκέντ. Σε λίγο ο Αιθίοπας επιστήμονας θα αφήσει το εργαστήριό

του και θα επιστρέψει στην τοποθεσία όπου βρήκε τη Σέλαμ, στην άμμο κάτω από

τον αφρικανικό ήλιο. Τα οστά των προγόνων της τον καλούν.

Αναζητώντας τον χαμένο κρίκο

* Η ΣΕΛΑΜ: Ο αρχαιότερος σκελετός παιδιού από τους κοντινούς προγόνους των

σύγχρονων ανθρώπων ανακαλύφθηκε στην Αιθιοπία. Ο σκελετός – το κρανίο, ο

κορμός και τα άνω και κάτω άκρα – βρέθηκε σχεδόν ολόκληρος και ανήκει σε ένα

μικρό κορίτσι του είδους Australopithecus afarensis, το οποίο πέθανε σε ηλικία

τριών ετών πριν από 3,3 εκατομμύρια χρόνια. Ο σκελετός του αποτελεί το

αρχαιότερο απολίθωμα ανθρωποειδούς παιδιού. Το είδος Australopithecus

afarensis βρίσκεται στο μεταίχμιο ανάμεσα στον πίθηκο και στον άνθρωπο.

* Η ΛΟΥΣΙ: Σε απόσταση περίπου τριών χιλιομέτρων από το σημείο όπου

ανακαλύφθηκε η Σέλαμ, είχε βρεθεί το 1974 το πρώτο απολίθωμα Australopithecus

afarensis, η Λούσι. Το αρχαίο ανθρωποειδές είχε πολλά χαρακτηριστικά που

θύμιζαν τους πιθηκοειδείς προγόνους του, αλλά και μερικά χαρακτηριστικά των

μελλοντικών απογόνων του. Μερικοί επιστήμονες υποστηρίζουν όμως ότι η Λούσι

«βάδιζε» μάλλον σκυφτή και έσερνε τα πόδια της, όπως κάνει ένας σύγχρονος

χιμπαντζής όταν διανύει μικρές αποστάσεις ως δίποδο. Άλλοι πιστεύουν πως

περπατούσε όρθια.