H δημιουργία ενός τουριστικού σλόγκαν ή λογότυπου έχει γίνει πλέον αυτοσκοπός.

Αλήθεια όμως, στην επιλογή πού θα πάω διακοπές, τι ρόλο παίζει το

σλόγκαν και το λογότυπο; H απάντηση δεν μπορεί βέβαια να είναι μονοσήμαντη,

αλλά ας κάνουμε ένα τεστ τώρα αμέσως.

Πόσοι από μας θυμούνται έστω τρία τουριστικά σλόγκαν τριών τουριστικών

χωρών για να μην πω δύο ή ένα (εκτός από το δικό μας);

Εγώ πάντως δεν θυμάμαι κανένα.

Συγκεντρώσαμε λοιπόν και φτιάξαμε μια Τράπεζα Δεδομένων (Data Bank) για να

αξιολογήσουμε περί τα 2.000 επίσημα τουριστικά σλόγκαν προορισμών και λογότυπα

που εμφανίστηκαν είτε σε α) διαφημιστικά σποτ β) είτε σε εφημερίδες, φυλλάδια

και έντυπα γ) είτε σε CD και που συνήθως διανέμονται με σκοπό την προσέλκυση

πελατών δ) είτε στο Ίντερνετ.

Σαν χρονικό ορίζοντα για την καταγραφή όσων έπεσαν στην αντίληψή μας βάλαμε το

διάστημα 2000-2005. Πέρα από τα επίπεδα καταχώρισης – κράτη, πόλεις,

προορισμοί, μορφή και είδος τουριστικού προϊόντος -, η δομή της Data Bank μας

δίνει τη δυνατότητα να αξιολογήσουμε κατ’ αρχήν το κείμενο αυτό

καθεαυτό του σλόγκαν – ποιες π.χ. λέξεις επαναλαμβάνονται -, ποια

σλόγκαν είναι ακριβώς ίδια, πόσο μεγάλα είναι κ.λπ. Μετά υπήρξε η

εικαστική επεξεργασία και αξιολόγηση που ήταν πιο δύσκολη, δηλαδή ποια

εικαστικά στοιχεία χρησιμοποιούνται και ποια εμφανίζονται πιο συχνά και

τέλος, εφόσον υπάρχει και ανάλογο σποτ ή ταινία, ποιο σενάριο ακολουθείται.

H επεξεργασία συνεχίζεται, αλλά πολύ σύντομα και επιγραμματικά

ορισμένα συμπεράσματα:

* Ο αριθμός των τουριστικών σλόγκαν είναι άπειρος. Αν δηλαδή προσθέσει

κανείς στα σλόγκαν κρατών εκείνα των τουριστικών περιοχών, επαρχιών και

περιφερειών των χωρών, τουριστικών πόλεων, διαφόρων μορφών τουρισμού κάθε

προορισμού, τα σλόγκαν ξενοδοχείων, τουριστικών γραφείων οργάνωσης συνεδρίων,

εταιρειών κ.λπ., τότε μπορεί κανείς να μιλήσει για άπειρο αριθμό.

* Κάθε χρόνο προστίθενται σε αυτά που ήδη υπάρχουν αμέτρητα νέα. Υπολογίζουμε

ότι όσα αφορούν τους μεσογειακούς προορισμούς και τους τουριστικούς τους

τόπους ξεπερνούν τις οκτώ χιλιάδες. H Ελλάδα πρέπει να έχει ήδη περί τα 800

(κάθε περιφέρεια, νομός, πόλη, νησί, χωριό και τουριστικός προορισμός δεν

μπορεί πια να αποφύγει τον πειρασμό. Ο κάθε νέος νομάρχης, δήμαρχος, κ.λπ.

θέλει το δικό του σλόγκαν. Τα λογότυπα και τα σλόγκαν έχουν γίνει αυτοσκοπός).

* Καταξιωμένες τουριστικά χώρες δεν χρειάζονται ή δεν χρησιμοποιούν πολλά

σλόγκαν ή λογότυπα ή δεν τα αλλάζουν τόσο συχνά όσο οι αναδυόμενες χώρες.

Παράλληλα δεν διαφημίζονται σε γενική μορφή τόσο έντονα όσες άλλες

χώρες που προσφέρουν γενικό τουρισμό. Διαφημίζονται όμως πολύ έντονα για

ειδικές μορφές, όπως π.χ. ο συνεδριακός και ο εκθεσιακός τουρισμός.

* Τα περισσότερα εξ αυτών, άμεσα η έμμεσα, έχουν μεταξύ τους

ομοιότητες και είναι επαναλαμβανόμενα (π.χ. Wonderful Greece, Wonderful

Copenhagen). Γίνεται εμφανές ότι είναι πολύ δύσκολο το πρωτότυπο ή έστω το

αναγνωρίσιμο σλόγκαν ή λογότυπο.

H διεθνοποίηση των διαφημιστικών εταιρειών τείνει να εξισώσει σχεδόν τα

σενάρια των σποτ, τα κείμενα στα σλόγκαν, τα εικαστικά στα λογότυπα.

* Από τα διάφορα διαφημιστικά σποτ των μεσογειακών χωρών, προκύπτει ότι το

σενάριο συνήθως και η παρουσίαση είναι κοινή, δηλ. να δείξουν τα

αρχαία, τα μνημεία και παράλληλα ότι πρόκειται για μοντέρνες χώρες και ότι ο

επισκέπτης θα ζήσει ένα όνειρο, μια εμπειρία. Παιδάκια και νέα ζευγάρια είναι

τα πιο κοινά σημεία της εικόνας ενώ στα τηλεοπτικά σποτάκια, δελφίνια, κύματα,

θάλασσα, παραλία, ήλιος, δύση, κέφι, φαγητό, χορός, πέταλα και λουλούδια είναι

πανομοιότυπα παντού. Έτσι είτε τη θάλασσα, την παραλία, τα κύματα και τον ήλιο

της Τουρκίας βλέπουμε είτε της Αιγύπτου και του Λιβάνου (αλλά ακόμα και των

Μαλβίδων), είναι το ίδιο.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: θα πρέπει πριν κυκλοφορήσει το σλόγκαν, πριν πληρώσουμε, να

το ελέγξουμε για να μη βρεθούμε προ εκπλήξεων. Η αξιολόγηση, πέρα από την

έρευνα για την εξυπηρέτηση και προβολή των τουριστικών παραμέτρων που θέλουμε

να προβάλουμε, πρέπει να περιλαμβάνει και έρευνα παρόμοιων σλόγκαν που

κυκλοφορούν. Το τεστ που κάνουμε στον εαυτό μας στην αρχή του άρθρου, δηλαδή

που δεν θυμόμαστε σχεδόν κανένα άλλο σλόγκαν εκτός από το δικό μας, δείχνει

ακριβώς ότι η σημασία του στην επιλογή προορισμού είναι πολύ περιορισμένη –

σχεδόν ασήμαντη. Και μια συμβουλή για τα ελληνικά σλόγκαν και λογότυπα:

στην ελληνική γλώσσα πολλά φαντάζουν διαφορετικά από ό,τι στη μετάφραση.

Προσέξτε τη μετάφραση ή μάλλον μην κάνετε μετάφραση ελληνικού σλόγκαν

στα αγγλικά, γερμανικά – πολλές λέξεις φράσεις κ.λπ. δεν έχουν την ίδια

απήχηση. Και κάτι άλλο. Ας μη θεωρούμε τον εαυτό μας και κάθε μικρό προορισμό

της χώρας ως τον μοναδικό παράδεισο στον κόσμο. Υπάρχουν και άλλοι…

παράδεισοι. Τα σλόγκαν και λογότυπα δεν αρκούν από μόνα τους για να φέρουν

πελάτες.

Ο Γιάννης Δ. Πατέλης είναι εμπειρογνώμονας, πρώην πρόεδρος του ΕΟΤ

Τελευταία Νέα