Σπουδές με ημερομηνία λήξης

Τη θέσπιση ανώτατου χρονικού ορίου σπουδών στα Πανεπιστήμια, ίσου με το 50%

επιπλέον του κανονικού χρόνου σπουδών, πρόκειται να θεσπίσει σύντομα – σύμφωνα

με πληροφορίες – το υπουργείο Παιδείας, προκειμένου να εκλείψει το φαινόμενο

των «αιώνιων» φοιτητών.

Τον ερχόμενο Ιούνιο που θα κατατεθεί το νομοσχέδιο για την αλλαγή του τρόπου

λειτουργίας των AEI, μια από τις βασικές διατάξεις αναμένεται να υιοθετήσει

τις προτάσεις πολλών πρυτάνεων, αλλά και της «επιτροπής σοφών» του Εθνικού

Συμβουλίου Παιδείας υπό τον κ. Θάνο Βερέμη, οι οποίες θέτουν τέλος στην…

αιώνια φοίτηση. Συγκεκριμένα, το πιθανότερο είναι ότι οι σχολές 4ετούς

φοίτησης θα έχουν όριο τα 6 έτη, οι σχολές 5ετούς φοίτησης τα 7½ – 8 και οι

ιατρικές με 6ετή φοίτηση τα 9 έτη. Το μέτρο θα ισχύσει για τους φοιτητές που

θα εισαχθούν μετά τη λήψη της απόφασης.

H έννοια του «αιώνιου» ή «συνταξιούχου» φοιτητή, δηλαδή εκείνου που ξεπερνά

κατά πολύ τον κανονικό χρόνο των σπουδών, είναι ελληνικό φαινόμενο, καθώς στα

Πανεπιστήμια όλου του υπόλοιπου κόσμου (πλην Αυστρίας, όπου επίσης δεν υπάρχει

περιορισμός) προβλέπεται χρονικό όριο για τις σπουδές. Στη χώρα μας, για κάθε

έναν ενεργό φοιτητή υπάρχει κι ένας «αιώνιος», αφού σύμφωνα με τα τελευταία

στοιχεία το 42% των φοιτητών έχει ξεπεράσει τον κανονικό χρόνο σπουδών!

Ωστόσο, η ελληνική αυτή μοναδικότητα έχει δύο όψεις. Από τη μια, σύμφωνα με

πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, στους 100 φοιτητές μόλις 27 θα

πάρουν το πτυχίο τους στα 4 χρόνια ακριβώς (για 4ετείς σπουδές). Στα 6 χρόνια

θα έχουν αποφοιτήσει 71 φοιτητές συνολικά και σε 10 χρόνια 86. Από το υπόλοιπο

14% των φοιτητών που παρατείνει τις σπουδές πάνω από 10 χρόνια, περίπου το 1/3

θα καταφέρει να πάρει πτυχίο κάποτε, ενώ οι υπόλοιποι δεν θα αποφοιτήσουν

ποτέ. Από την άλλη πλευρά όμως, η λιμνάζουσα φοίτηση δεν σημαίνει απαραιτήτως

οκνηρία του φοιτητή. Λόγω της οικονομικής δυσπραγίας πολλών οικογενειών, και

ειδικά όταν ο φοιτητής σπουδάζει σε ξένη πόλη, παρά πολλοί από τους «αιώνιους»

φοιτητές δεν είναι… τεμπέληδες, αλλά αντιθέτως, σκληρά εργαζόμενοι νέοι που

ταυτόχρονα σπουδάζουν .

Τεράστιες διαστάσεις. Το φαινόμενο έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις την

τελευταία 20ετία. Ενώ το 1984-85 στα Πανεπιστήμια της χώρας είχαν καταγραφεί

111.446 φοιτητές σε κανονικά εξάμηνα σπουδών και μόλις 44.524 πέραν των

κανονικών, δηλαδή η αναλογία ήταν σχεδόν ένας που καθυστερεί προς τρεις

κανονικούς, δέκα χρόνια αργότερα καταγράφηκαν 90.476 «αιώνιοι» και πέρυσι

έφτασαν τους 141.581 επί συνόλου 339.429 φοιτητών…

H παράταση των σπουδών είναι συχνότερη στα AEI Αθήνας, Θεσσαλονίκης, Πειραιά,

Οικονομικό και Μακεδονίας, όπου αριθμός των «αιωνίων» ξεπερνά αυτό των

ενεργών. Σε ορισμένα Τμήματα μάλιστα, ειδικά σε όσα δεν εγγυώνται

επαγγελματική αποκατάσταση, η αναλογία αυξάνεται ακόμα και σε 1 προς 5!

Αντίθετα, στα νεώτερα ιδρύματα και στις θετικές Σχολές η αναλογία μειώνεται

σημαντικά.

TI ΕΔΕΙΞΕ EPEYNA ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Οι δύο όψεις του νομίσματος

Καλός πτυχιούχος είναι αυτός που παίρνει νωρίς το πτυχίο του. Και η προδιάθεση

για να γίνει ένας φοιτητής «αιώνιος» φαίνεται από την αρχή των σπουδών του και

συνδέεται με τις επιδόσεις του, από το πρώτο κιόλας έτος σπουδών! Σε αυτά τα

συμπεράσματα καταλήγει η έρευνα του Πανεπιστημίου Μακεδονίας (από τους κ.κ.

Ηλ. Κατσίκα και Στ. Κατρανίδη) για τη λιμνάζουσα φοίτηση σύμφωνα με την οποία

όσο νωρίτερα παίρνει ο φοιτητής το πτυχίο του τόσο υψηλότερη είναι και η

βαθμολογία του. Συγκεκριμένα, βρέθηκε ότι ο μέσος όρος βαθμολογίας για όσους

αποφοιτούν στα 4 έτη είναι 7,44, στα 5 έτη πέφτει στο 6,89, και καταλήγει στο

6,18 στα 10 χρόνια. Οι πανεπιστημιακοί τονίζουν ότι το θέμα πρέπει μεν να

λυθεί, αλλά είναι στενά συνδεδεμένο με την αύξηση των δαπανών για την Παιδεία.

Αυτό, καθώς η λιμνάζουσα φοίτηση δεν επιβαρύνει οικονομικά τα AEI και

αντιθέτως, σε πολλές περιπτώσεις, βοηθά εργαζόμενους νέους να σπουδάσουν. Ο

Μιχάλης Καλογιαννάκης, τελειόφοιτος στο Πολυτεχνείο, είναι ένας από αυτούς:

«Πάρα πολλοί φοιτητές εργαζόμαστε. Εγώ έχω και αδελφό που σπουδάζει στην Κρήτη

και η οικογένεια δεν μπορεί να μας συντηρεί. Έτσι εργάζομαι κι ελπίζω να

τελειώσω όσο νωρίτερα τα καταφέρω. Άλλοι πάλι, εργάζονται για να αποκτήσουν

προϋπηρεσία και διασυνδέσεις, που είναι εξίσου πολύτιμες με το πτυχίο. Αλλά

παρ’ ό,τι καθυστερούμε, δεν επιβαρύνουμε κανέναν αφού δεν έχουμε πλέον

παροχές. Νομίζω λοιπόν ότι το θέμα της κατάργησης των λεγόμενων «αιωνίων»

είναι ένα ψευτοδίλημμα, που σε τίποτα δε θα βοηθήσει το Πανεπιστήμιο να γίνει

καλύτερο, παρά μόνο θα πετάξει έξω από τα ιδρύματα τους πιο αδύνατους

οικονομικά φοιτητές…».