«Ο πατέρας μου, ο Ίταλο…»

Όταν κάποτε ρώτησαν τον Γκορ Βιντάλ ποιος είναι ο αγαπημένος του Γάλλος

συγγραφέας, εκείνος απάντησε: ο Ίταλο Καλβίνο! Κι άλλοι τον θαυμάζουν σε

τέτοιο βαθμό που να τον θεωρούν κορυφαίο Ευρωπαίο και όχι πια μόνο Ιταλό. Για

παράδειγμα, ο Κάρλος Φουέντες. Εντούτοις, η κόρη του Καλβίνο, Τζοβάνα, που

βρίσκεται από χθες ανάμεσά μας, μπορεί να θεωρηθεί και λίγο Γαλλίδα. Όταν ήταν

δύο ετών, η οικογένειά της μετακόμισε στο Παρίσι. Πήγε σε γαλλικό νηπιαγωγείο

και άρχισε να μιλάει γαλλικά σε ένα σπίτι όπου ο πατέρας μιλούσε ιταλικά και η

(Αργεντινή) μητέρα απαντούσε ισπανικά.

Σήμερα, ίσως όχι τυχαία, έχει αποδράσει και από τις τρεις γλώσσες που

έμαθε εύκολα παιδί και επέλεξε μία τέταρτη! Ζει στη Νέα Υόρκη, καθηγήτρια

Συγκριτικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο. Κι αυτή της η απόδραση, όμως,

καθορίστηκε από τον θάνατο του πατέρα της: πριν από είκοσι χρόνια είχαν βρεθεί

μαζί στην Ελλάδα. Ήταν το τελευταίο ταξίδι που έκαναν μαζί. Εκείνος ήταν

θυμωμένος μαζί της κι εκείνη ένιωθε ενοχές, γιατί είχε μόλις εγκαταλείψει το

σχολείο. Ο πρόωρος θάνατός του, ελάχιστους μήνες μετά, και ένα είδος τύψεων

απέναντί του, την οδήγησε σε αλλαγή στάσης και σε προχωρημένες σπουδές.

«Τώρα που το σκέφτομαι, είχα αρκετές ευκαιρίες να επισκεφτώ την Ελλάδα με

φίλους, όλα αυτά τα χρόνια, αλλά δεν το έκανα ποτέ», λέει η Τζοβάνα Καλβίνο.

«Ίσως όμως έχει και ένα πραγματικό νόημα για κείνον που επιστρέφω είκοσι

χρόνια μετά». Άλλωστε οι ελληνικές αναμνήσεις της Τζοβάνα από τον πατέρα της

δεν έχουν συνδεθεί μόνο με δυσάρεστα γεγονότα: «Μου έχουν εντυπωθεί τα

καλοκαιρινά απογεύματα στο εξοχικό στην Τοσκάνη, όταν ο πατέρας μου μού

διάβαζε, σε καθημερινή βάση, αποσπάσματα της Ιλιάδας. Τότε εγώ προτιμούσα το

παιχνίδι και δεν το εκτιμούσα. Σήμερα νιώθω ευγνωμοσύνη», λέει.

Πάντως η Τζοβάνα Καλβίνο υποστηρίζει ότι μικρή δεν ένιωθε βαριά τη σκιά του

πατέρα της: «Στο σπίτι δεν ήθελε να γίνεται καθόλου κουβέντα για τη φήμη του.

Εκτός σπιτιού μού έλεγαν ότι ο πατέρας μου είναι διάσημος και εγώ αισθανόμουν

μπερδεμένη. Μάλιστα ντρεπόμουν λίγο για τον πατέρα μου – συχνά τα παιδιά

ντρέπονται για τους γονείς τους – επειδή μιλούσε γαλλικά με ιταλική προφορά».

Ο Καλβίνο αναρωτιόταν συνεχώς για τις ρίζες του σύμπαντος. Από τα καλύτερα

βιβλία του (και αγαπημένο της Τζοβάνα) είναι τα «Κοσμοκωμικά». «Θα σας πω κάτι

που ελπίζω να μην το διαβάσουν οι ειδικοί, γιατί θα με μισήσουν: ο πατέρας μου

θεωρείται κλασικός ρασιοναλιστής, άλλωστε ήταν κλασικός αριστερός και είχε

έρθει σε σύγκρουση με την Εκκλησία. Ωστόσο, πιστεύω ότι στον Καλβίνο υπάρχει

και μία μυστικιστική πλευρά, που όμως καθόλου δεν έχει να κάνει με τη

θρησκεία».

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον Ανταίο Χρυσοστομίδη, μεταφραστή δώδεκα

έργων του Ίταλο Καλβίνο, τα βιβλία του που έχουν αγαπηθεί περισσότερο είναι οι

«Ταξιδιώτες», οι «Δύσκολοι έρωτες» και οι πιο πρόσφατα μεταφρασμένες «Αόρατες

πόλεις».

INFO

Βραδιά Ίταλο Καλβίνο απόψε, στις 20.00, στη Στοά του Βιβλίου (Πεσμαζόγλου 5),

με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του «H είσοδος στον πόλεμο» (εκδ.

Καστανιώτη). Θα μιλήσει και η Τζοβάνα Καλβίνο.