O καθείς και το παπούτσι του

Όταν ο αρχιτέκτονας Ανδρέας Κούρκουλας άρχισε να προπονείται για να τρέξει

στον μαραθώνιο, δεν μπορούσε να φανταστεί πως μέσα σε έναν μήνα θα παρουσίαζε

ένα πρόβλημα στο πόδι που θα τον ταλαιπωρούσε για δύο χρόνια – ούτε, βεβαίως,

ότι υπεύθυνα για το πρόβλημα θα ήταν τα παπούτσια του.

«Όλα άρχισαν πριν από τρία χρόνια, όταν στο γυμναστήριο όπου πήγαινα άρχισα να

κάνω παρέα με μια ομάδα μαραθωνοδρόμων, οι οποίοι με παρότρυναν να εκπληρώσω

το παλιό μου όνειρο, να τρέξω μεγάλες αποστάσεις. Άρχισα, λοιπόν, να

προπονούμαι για τον μίνι μαραθώνιο που διοργανώνεται στη μνήμη του Γρηγόρη

Λαμπράκη – τα 10 χιλιόμετρα από την Αγία Παρασκευή μέχρι το Στάδιο. Επειδή

ήμουν ήδη γυμνασμένος και είχα κόψει τότε και το τσιγάρο, αποφάσισα να βάλω τα

δυνατά μου και να προπονηθώ σκληρά».

Πριν καλά καλά ξεκινήσει, όμως, άρχισε να πονάει αφόρητα στο καλάμι. H

διάγνωση ήταν τενοντίτιδα σε ένα πλέγμα μυών (σ.σ.: οι μύες ενώνονται με τα

οστά με τους τένοντες) που διέρχονται από την περιοχή. «Στην αρχή νόμιζα ότι

έφταιξε που μέσα σε έναν μήνα διπλασίασα την απόσταση που έτρεχα και από 5

χιλιόμετρα την πήγα στα 10», θυμάται ο κ. Κούρκουλας. «Από τις συζητήσεις όμως

που έκανα με ορθοπεδικούς, χειροπράκτες και αθλητιάτρους, στους οποίους πήγα

για να διορθώσω το πρόβλημα, προέκυψε πως η αιτία ήταν τα παπούτσια μου: ήταν

μεν παπούτσια για τρέξιμο, αλλά δεν ταίριαζαν στα πόδια μου».

Αθλητικές κακώσεις. «Όλοι οι άνθρωποι έχουν μια συγκεκριμένη

»κατασκευή»», εξηγεί ο κ. Γιώργος Κατσιφαράκης, ορθοπεδικός εξειδικευμένος

στις αθλητικές κακώσεις. «Άλλος έχει ανισοσκελία (το ένα πόδι είναι λίγο πιο

κοντό από το άλλο), άλλος προβλήματα στη σπονδυλική στήλη λόγω σκολίωσης,

άλλος πλατυποδία ή υποποδία (η ποδική καμάρα είναι ελλιπώς ανεπτυγμένη), άλλος

ραιβοποδία (στραβά γόνατα προς τα μέσα) ή βλαισοποδία (στραβά γόνατα προς τα

έξω), άλλος κοντούς αχίλλειους ή περονιαίους τένοντες… Οι πιθανές διαφορές

των ποδιών από άνθρωπο σε άνθρωπο είναι πολλές και γι’ αυτό δεν μπορούν να

ταιριάξουν σε όλους όλα τα παπούτσια – πόσο μάλλον τα αθλητικά και ειδικά αυτά

για το τρέξιμο που είναι ένα από τα πιο σκληρά αθλήματα για τα πόδια».

Το γεγονός αυτό είναι γνωστό στις εταιρείες που κατασκευάζουν αθλητικά

παπούτσια. Γι’ αυτό και – οι μεγάλες τουλάχιστον – παράγουν τουλάχιστον τρία

διαφορετικά είδη παπουτσιών για τρέξιμο, αναλόγως με το πώς πατάει το πέλμα

κάθε ανθρώπου: ένα για όσους ρίχνουν το βάρος προς τα έξω, ένα για όσους

περπατούν πατώντας στο κέντρο σχεδόν του πέλματος και ένα για όσους πατούν

προς τα μέσα. Ωστόσο, οι καταναλωτές σπανίως γνωρίζουν αυτή τη διαφορά, με

συνέπεια να επιλέγουν τα αθλητικά τους παπούτσια στην τύχη.

Αυξημένος κίνδυνος. H τακτική αυτή, όμως, δεν είναι άμοιρη κινδύνων. Οι

ειδικοί έχουν υπολογίσει πως κάθε φορά που κτυπά ένας άνθρωπος το πόδι του στο

έδαφος την ώρα που τρέχει, ασκείται στο γόνατο και στον άκρο πόδα του δύναμη

ίση με το τριπλάσιο του σωματικού βάρους του. Σε απόσταση 1,5 χιλιομέτρου,

ένας άνθρωπος έχει κτυπήσει τα πόδια του στο έδαφος 1.500 φορές. Αν ο δρομέας

φοράει παπούτσια ακατάλληλα γι’ αυτόν, οι δυνάμεις που ασκούνται είναι ακόμη

μεγαλύτερες και οι συνέπειες, αργά ή γρήγορα, γίνονται εμφανείς.

«Λάθος παπούτσια στην άθληση σημαίνει αυξημένος κίνδυνος τραυματισμού των

ποδιών», τονίζει ο ποδίατρος κ. Μανώλης Αρβανιτάκης. «Και αυτό, διότι δεν

στηρίζεται σωστά το πόδι, με συνέπεια να είναι ευάλωτο σε διαστρέμματα,

τενοντίτιδες, ακόμα και σε κατάγματα κόπωσης από την υπερβολική πίεση που θα

ασκηθεί λ.χ. σε ένα πόδι που είναι πιο κοντό από το άλλο».

Σε περιπέτειες και επαγγελματίες

Οι τραυματισμοί στα πόδια των ασκουμένων που σχετίζονται με τα λάθος παπούτσια

είναι πολύ συχνοί – «στους 30 ασθενείς που βλέπουμε, οι δύο έχουν πρόβλημα στα

πόδια λόγω ακατάλληλων παπουτσιών», λέει ο ορθοπεδικός κ. Γιώργος

Κατσιφαράκης.

Οι περισσότεροι πάσχοντες υποφέρουν από τενοντίτιδες, μεταταρσαλγίες (πόνο

στην περιοχή του ποδιού που παρεμβάλλεται μεταξύ αστραγάλου και δακτύλων),

σύνδρομο χοπαρτίου (έτσι λέγεται επιστημονικά το κου ντε πιε), περιοστίτιδες

κνήμης (πόνοι στα «καλάμια» που οφείλονται σε φλεγμονή στη μεμβράνη η οποία

περιβάλλει κάθε οστό και λέγεται περιόστεο), μυϊκές νευραλγίες κ.ά.

Αυτού του είδους τα προβλήματα δεν εκδηλώνονται μόνο σε ερασιτέχνες αθλητές,

αλλά και σε επαγγελματίες. Σε ορθοπεδικά συνέδρια έχουν περιγραφεί περιπτώσεις

παλαιών και νέων αθλητών (λ.χ. του παλαίμαχου ποδοσφαιριστή Γιώργου Σεμερτζίδη

και του σπρίντερ Κώστα Κεντέρη), οι οποίοι ταλαιπωρήθηκαν για αρκετό καιρό από

προβλήματα στα πόδιά τους, τα οποία υποχώρησαν όταν τοποθετήθηκαν στα

παπούτσια τους ειδικά ορθωτικά πέλματα (σόλες).

Οι σόλες αυτές κατασκευάζονται έπειτα από μια ειδική εξέταση που λέγεται

πελματογραφία (ή ποδομέτρηση): ο ασθενής πατάει σε μια επιφάνεια συνδεδεμένη

με ηλεκτρονικό υπολογιστή, ο οποίος καταγράφει τη μορφολογία του πέλματος. Με

βάση τις πληροφορίες από την πελματογραφία, αλλά και τα ευρήματα από την

κλινική εξέταση στην οποία υποβάλλει ο γιατρός τον πάσχοντα για να διαπιστώσει

λ.χ. αν έχει ανισοσκελία, μπορεί να γίνει παραγγελία ειδικής για τον ασθενή

σόλας. H πελματογραφία γίνεται σε κατάλληλα εξοπλισμένα ορθοπεδικά ιατρεία ή

ποδιατρεία και κοστίζει περίπου 60-100 ευρώ, ενώ άλλα τόσα κοστίζουν οι σόλες.