ΛΟPAN ΛAΦΟPΓK «Mαθηματικά σημαίνει αρμονία»

Είναι μόλις 38 ετών και ένας από τους μεγαλύτερους μαθηματικούς στον κόσμο.

Ωστόσο ο ίδιος πιστεύει ότι δεν είναι ιδιαίτερα προικισμένος! Ο λόγος για τον

περίφημο Γάλλο μαθηματικό Λοράν Λαφόργκ, που το 2002 πήρε το Βραβείο Φιλντς,

τη μεγαλύτερη διάκριση που μπορεί να ονειρευτεί μαθηματικός. Απόψε θα βρεθεί

στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών όπου θα δώσει διάλεξη με θέμα «Κλασική παιδεία και

δημιουργικά μαθηματικά», στο πλαίσιο του νέου, πολυπολιτισμικού προγράμματος

εκδηλώσεων «Megaron-Plus», που ξεκίνησε με πρωτοβουλία του Συλλόγου Οι Φίλοι

της Μουσικής και τελεί υπό την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού.

«Δεν θεωρώ τον εαυτό μου ιδιαίτερα προικισμένο, είμαι αργόστροφος!»,

λέει. Αργόστροφος κάποιος που αποφάσισε αρκετά αργά να ασχοληθεί σοβαρά με τα

μαθηματικά και κατάφερε ήδη πολύ σημαντικά πράγματα. Το 1994 εκπόνησε τη

διδακτορική του διατριβή, το 2000 κατέλαβε διευθυντική θέση στο Κέντρο Έρευνας

CNRS στο Παρίσι, καθώς και θέση καθηγητή στο Ινστιτούτο Ανώτατων Επιστημονικών

Σπουδών. Ήταν η χρονιά του. Γιατί σχεδόν ταυτόχρονα ολοκλήρωσε την απόδειξη

μιας υπόθεσης που εξαρτάται από την «Αντιστοιχία του Λανγκλάν». Μια σειρά

υποθέσεων που διατυπώθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του ’60 και ενέπνευσαν

μεγάλο όγκο ερευνών στο πεδίο της αλγεβρικής γεωμετρίας και της θεωρίας των

αριθμών.

«H πιο όμορφη πλευρά των μαθηματικών είναι η αρμονία ή η σύνδεση των σκέψεων»,

είπε την εποχή της βράβευσής του. «Έχει κανείς την αίσθηση ότι αυτά τα

πράγματα (που μπορεί κανείς να τα ταυτίσει με την ομορφιά) δεν έχουν επινοηθεί

από τους μαθηματικούς αλλά έχουν ανακαλυφθεί. Αισθανόμαστε ότι τα ωραία

μαθηματικά υπήρχαν πάντα κάπου στο σύμπαν (ιδιαίτερα υπήρξαν κάπου στο μυαλό

μας), θαμμένα. Και μια μέρα ήρθαν στο φως…».

H διάλεξη του Λοράν Λαφόργκ (που πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Γαλλικό

Ινστιτούτο) αναμένεται με ενδιαφέρον, καθώς δεν πρόκειται για μονολιθικό

ερευνητή αφοσιωμένο αποκλειστικά στην επιστήμη του. Στα μαθητικά του χρόνια

δεν διάβαζε τόσο μαθηματικά όσο λογοτεχνία, κυρίως γαλλική και ρωσική. Ήθελε

δε να γίνει συγγραφέας.

H εφημερίδα «Le Monde» έγραψε για τον Λοράν Λαφόργκ ότι έχει μια αύρα

αιώνιου καλού μαθητή. Υπήρξε άλλωστε πάντα καλός μαθητής, και μάλιστα σε βαθμό

που ελάχιστοι μπορούν να φανταστούν. Για την εκπαίδευση έχει ιδίαν άποψη, και

μάλιστα κόντρα στο ρεύμα των προοδευτικών θεωριών. Έχει αγκιστρωθεί στις

θεωρίες του 1880 και του Ζιλ Φερί, ενός σχολείου δημόσιου για όλους, που

παράγει πνευματική ελίτ και προωθεί την κοινωνική ανέλιξη και για εκείνους που

βρίσκονται σε δυσμενέστερη θέση.

Οι παππούδες του ήταν εργάτες, οι γονείς του έγιναν μηχανικοί. H τρίτη γενιά

έβγαλε σπουδαίους επιστήμονες, καθώς διακεκριμένοι μαθηματικοί – όχι όμως τόσο

μεγάλου βεληνεκούς – είναι και τα δύο αδέρφια του. Ο Λοράν Λαφόργκ θεωρεί ότι

«δεν μπορείς να μάθεις τίποτα σοβαρό διασκεδάζοντας», έχει μάθει στον σεβασμό

του δασκάλου και πιστεύει στο δίπολο «πολλή προσπάθεια από τον διδασκόμενο,

παιδαγωγική ελευθερία του διδάσκοντος». «Το Δημοτικό Σχολείο στη Γαλλία», λέει

κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου, «παρουσιάζει μία τεράστια πτώση από πλευράς

απαιτήσεων τόσο στο μάθημα της γλώσσας όσο και στην αριθμητική».

«Μην εξειδικεύεστε γρήγορα»

Ακόμη και για εκείνους που σπουδάζουν μαθηματικά, η συμβουλή του Λοράν

Λαφόργκ είναι να μην εξειδικεύουν πολύ γρήγορα τον τομέα ενασχόλησής τους: «Οι

φοιτητές πρέπει να μελετούν ένα ευρύ φάσμα μαθηματικών, επίσης όμως φυσική και

βιολογία, αν θέλουν να γίνουν μαθηματικοί», λέει. «Θα συνιστούσα ταυτόχρονα να

παρακολουθούν διαλέξεις σημαντικών μαθηματικών και να διαβάζουν σπουδαίες

μαθηματικές εργασίες το ενωρίτερο δυνατόν, ακόμη και αν δεν έχουν το

απαιτούμενο βάθος γνώσεων. Νομίζω ότι η ηλικία των 20 ετών δεν είναι τόσο

μικρή για να αρχίσει κανείς».

INFO

Διάλεξη του Λοράν Λαφόργκ στις 19.00, στην Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος του

Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Θα τον παρουσιάσει ο καθηγητής Γεώργιος Δάσιος.