|
|
Μεγάλη έξαρση παρουσιάζουν οι απάτες με πιστωτικές κάρτες στην Ελλάδα και στην
Ευρώπη, γεγονός που έχει οδηγήσει τις τράπεζες και την Ευρωπαϊκή Ένωση να
λάβουν αυστηρά μέτρα. Σύμφωνα με πρόσφατα στατιστικά στοιχεία, σε κάθε
συναλλαγή 1.000 ευρώ μέσω πιστωτικής κάρτας στην Ελλάδα τα 35 λεπτά αποτελούν
προϊόν απάτης. Φέτος αναμένεται ότι η ετήσια συνολική δαπάνη των καταναλωτών
μέσω πιστωτικών καρτών θα ξεπεράσει τα 7 – 8 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι
περίπου 3 εκατ. ευρώ αποτελούν πιθανή λεία για τους επιτήδειους.
Τα είδη της απάτης
Πέρα από τα «παραδοσιακά» είδη απάτης, πρόσφατα εντοπίστηκαν στο εξωτερικό
κρούσματα μίας νέας μορφής: Επιτήδειοι, κρατώντας στο χέρι κινητό που διαθέτει
κάμερα, φωτογραφίζουν την πιστωτική κάρτα του ανυποψίαστου καταναλωτή τη
στιγμή που πληρώνει στο ταμείο ή στο εστιατόριο. Έτσι, γνωρίζουν τον αριθμό
της, με τον οποίο μπορούν να κάνουν αγορές μέσω τηλεφώνου και Ίντερνετ.
Επίσης, μπορούν να την πλαστογραφήσουν.
Από στοιχεία της Visa προκύπτει ότι το 23% της απάτης με κάρτες προέρχεται από
πλαστογράφηση, το 24% από κλεμμένες κάρτες, το 26% από χαμένες κάρτες και το
υπόλοιπο 27% αφορά άλλες περιπτώσεις, όπως χρήση καρτών από τρίτους, παραλαβή
κάρτας από το ταχυδρομείο από τρίτο πρόσωπο κ.λπ.
H αντιμετώπιση του προβλήματος
Πέρα από τις προειδοποιήσεις προς τους πελάτες τους, αλλά και τα εξελιγμένα
ηλεκτρονικά συστήματα των τραπεζών, οι οργανισμοί που διαθέτουν κάρτες (Visa,
Mastercard) λαμβάνουν αυστηρά μέτρα και προχωρούν σε συνεργασία με αρμόδιες
αρχές, όπως το FBI.
H Mastercard
H MasterCard International και η εταιρεία εντοπισμού ηλεκτρονικής απάτης
NameProtect υπέγραψαν συμφωνία για να «επιτεθούν» στις παράνομες online
δραστηριότητες, όπως κλοπή ταυτοτήτων και παράνομη απόκτηση αριθμών καρτών
πληρωμής στο Ίντερνετ.
Με τη συνεργασία αυτή αναπτύσσεται ένα σύστημα το οποίο αντί να αντιδρά απλώς
στις online απάτες και την κλοπή ταυτοτήτων όταν ήδη έχουν συμβεί, αλλά
εντοπίζει τους απατεώνες σε πραγματικό χρόνο, καθώς αυτοί ενεργοποιούνται στο
Διαδίκτυο. Παράλληλα, αναπτύσσεται στενή συνεργασία με τις αρχές. Αυτό γίνεται
με παρακολούθηση ιστοσελίδων και mail και σε συνεργασία με το FBI, τη Μυστική
Υπηρεσία των ΗΠΑ, το ταχυδρομείο και την Interpol.
H VISA
Από την πλευρά της η VISA έχει αναπτύξει δύο συστήματα για την αντιμετώπιση
της απάτης. Το ένα αφορά τις συναλλαγές στο Ίντερνετ και το δεύτερο τις απλές
συναλλαγές σε καταστήματα, εστιατόρια κ.λπ.
Για τις συναλλαγές μέσω Ίντερνετ, η Visa έχει αναπτύξει μια νέα υπηρεσία, τη
Verified by Visa, η οποία επιτρέπει στους καταναλωτές να ολοκληρώνουν τις
ηλεκτρονικές τους συναλλαγές μόνο με τη χρήση προσωπικού κωδικού που είναι
πιστοποιημένος από την τράπεζα η οποία τους έχει εκδώσει την κάρτα. H μέθοδος
αυτή, αφενός εγγυάται ότι ο αγοραστής είναι πραγματικά αυτός που δηλώνει ότι
είναι τη στιγμή που δίνει τον αριθμό της κάρτας του σε έναν έμπορο μέσω του
Διαδικτύου και, αφετέρου, αποτρέπει την παράνομη χρήση μιας κάρτας από
τρίτους.
H υιοθέτηση του συστήματος Verified by Visa αναμένεται να μειώσει τις
αμφισβητήσεις των συναλλαγών μέσω Διαδικτύου, σε ποσοστό μέχρι 80%. Για
παράδειγμα, στη Μεγάλη Βρετανία, μέσω της χρήσης του Verified by Visa,
αναμένεται μείωση των δαπανών των εμπόρων από συναλλαγές απάτης κατά 55
εκατομμύρια στερλίνες ετησίως. Στην Ελλάδα, η Εμπορική Τράπεζα είναι η πρώτη
τράπεζα που ήδη προσφέρει στους κατόχους της την υπηρεσία Verified by Visa.
Το δεύτερο σύστημα αντιμετώπισης της απάτης με κάρτες της Visa λέγεται VISOR.
To σύστημα αυτό τέθηκε σε λειτουργία στην Ελλάδα τον Απρίλιο. Πρόκειται για
ένα νέο σύστημα καταπολέμησης απάτης μέσω καρτών πληρωμών. Το σύστημα VISOR
είναι ένα τεχνολογικά εξελιγμένο ηλεκτρονικό δίκτυο (νευρωνικό δίκτυο), το
οποίο ελέγχει διεξοδικά όλες τις συναλλαγές με κάρτες πληρωμών και παρέχει
υψηλής ακρίβειας βαθμολογία ρίσκου, αναλύοντας την καταναλωτική συμπεριφορά
κάθε κατόχου κάρτας σε συνδυασμό με το προφίλ κάθε εμπορικού καταστήματος. Με
πιο απλά λόγια, το σύστημα παρακολουθεί τις κινήσεις που κάνει ο κάτοχος της
πιστωτικής κάρτας και από αυτές μαθαίνει τις «συνήθειές» του και τη
συμπεριφορά του. Μόλις διαπιστώσει κάτι που αποκλίνει από τη συμπεριφορά του,
τότε δίνει σήμα στην τράπεζα για έλεγχο της συναλλαγής. Για παράδειγμα, αν
ένας καταναλωτής κάνει συναλλαγές εντός του νομού Αττικής και ξαφνικά γίνει
μια αγορά στο Λονδίνο, το σύστημα θα ειδοποιήσει την τράπεζα και αυτή με τη
σειρά της θα επικοινωνήσει τηλεφωνικά με τον κάτοχο της κάρτας, για να
επιβεβαιώσει τη συναλλαγή.
H Emporiki Bank είναι η πρώτη ελληνική τράπεζα που θέτει σε λειτουργία το
σύστημα VISOR, ενώ η Eurobank και η ProBank αναμένεται να ακολουθήσουν, καθώς
βρίσκονται στο τελικό στάδιο υλοποίησης. Αναμένεται ότι σύντομα θα
ακολουθήσουν και άλλες ελληνικές τράπεζες.
Συμβουλές για συναλλαγές στο Ίντερνετ
H MasterCard συμβουλεύει τους κατόχους καρτών και στην Ελλάδα να ακολουθούν τα
παρακάτω βήματα για την αντιμετώπιση της κλοπής ταυτότητας μέσω του Ίντερνετ:
Να ζητούν τακτικά προσωπικές αναφορές για την κίνηση των καρτών τους και από
τους σχετικούς πιστωτικούς φορείς και να εξετάζουν προσεκτικά τις πληροφορίες.
Να αμφισβητούν και να διορθώνουν τις όποιες ανακρίβειες.
Να αποφεύγουν να δίνουν το πατρικό όνομα της μητέρας τους ως χαρακτηριστικό
ασφαλείας και να το αντικαθιστούν με όνομα προσωπικής σημασίας, όπως το
πατρικό όνομα της γιαγιάς τους, το χαϊδευτικό όνομα ενός φίλου ή μέλους της
οικογενείας τους, ή το όνομα ενός αγαπημένου συγγραφέα.
Να χρησιμοποιούν διαφορετικό κωδικό ασφαλείας για τις αγορές τους από
διαφορετικά web sites. Αυτό μπορεί να περιορίσει τη ζημιά που θα μπορούσε να
κάνει ένας εγκληματίας.
Να καταστρέφουν έγγραφα που περιέχουν σημαντικές προσωπικές πληροφορίες, όπως
οι αριθμοί λογαριασμών ή αριθμούς κοινωνικής ασφάλισης.
Συστάσεις από την Ένωση Ελληνικών Τραπεζών
Η Ένωση Ελληνικών Τραπεζών εξέδωσε μια σειρά από συστάσεις με αφορμή τα
κρούσματα απάτης με κάρτες (χρεωστικές και πιστωτικές):
Χειριστείτε την κάρτα σας όπως και τα μετρητά. Ελέγχετε συχνά αν η κάρτα
βρίσκεται στο πορτοφόλι σας.
Αποστηθίστε τον Προσωπικό Αριθμό Αναγνώρισης (ΡΙΝ) και σε κάθε περίπτωση μην
τον σημειώνετε με οποιονδήποτε τρόπο σε μέσο που μπορεί να συνδυαστεί με την
κάρτα. H κάρτα σε συνδυασμό με το ΡΙΝ είναι μετρητά.
Προσέχετε κατά τη διάρκεια της συναλλαγής. Άν υπάρχει επόμενος πελάτης,
βεβαιωθείτε ότι βρίσκεται σε απόσταση ασφαλείας, ώστε να μη μπορεί να
αντιληφθεί τι πληκτρολογείτε. Αν προηγείται άλλος συναλλασσόμενος, φροντίστε
να διατηρείτε λογική απόσταση από αυτόν. Χρησιμοποιήστε το σώμα σας με τρόπο
ώστε να μη φαίνεται η συναλλαγή.
Μην ανακοινώνετε το ΡΙΝ σε τρίτα πρόσωπα, ακόμα και συγγενείς, και ποτέ μην
επιλέγετε ΡΙΝ που μπορεί να προβλεφθεί (ημερομηνία γέννησης, αριθμός
αυτοκινήτου κ.ο.κ.). Αλλάζετε συχνά το ΡΙΝ σας.
Μη γνωστοποιείτε το ΡΙΝ σε πρόσωπα τα οποία με οποιονδήποτε τρόπο επιδιώκουν
να σας αποσπάσουν αυτή την πληροφορία, ισχυριζόμενοι ότι είναι υπάλληλοι
τραπεζών ή άλλων φορέων ή αρχών. Οι τράπεζες δεν έχουν αναθέσει σε υπαλλήλους
τους ή τρίτους ποτέ τέτοια καθήκοντα.
Κάνετε οι ίδιοι τις συναλλαγές σας. Μην επιτρέπετε να σας βοηθήσουν τη στιγμή
της συναλλαγής, δίνοντας κάρτα ή και κωδικό.
Όταν πληκτρολογείτε το ΡΙΝ, καλύπτετε πάντα το χέρι σας με το άλλο χέρι ή με
κάποιο έγγραφο ή αντικείμενο. Αποφεύγετε έτσι να δουν το ΡΙΝ σας.
Αν η κάρτα σας παρακρατηθεί από το ΑΤΜ, βεβαιωθείτε γι’ αυτό και επικοινωνήστε
άμεσα με την τράπεζα.
Αν χάσετε ή σας κλέψουν την κάρτα σας, δηλώστε αμέσως την απώλεια ή την κλοπή
στην τράπεζα και μόνο στα τηλέφωνα που εμφανίζονται στις οθόνες των ATM’s.
