Πρόσωπα «Ήταν μια χώρα που την έλεγαν Iράκ»

«Θυμήθηκα ένα στίχο του Αμπού Ταμάμ, που τον έγραψε όταν είχε επιστρέψει

εκείνος στη Βαγδάτη, πριν από χίλια χρόνια: «Ούτε εσύ είσαι εσύ, ούτε ο τόπος

είναι ο τόπος»».

Ο ιρακινός ποιητής Σάουκι Αμπντελαμίρ είχε να δει το Ιράκ τριάντα χρόνια.

«Ήταν μια χώρα που την έλεγαν Ιράκ, αλλά δεν έχει καμιά σχέση μ’ αυτή που

είδα, αυτή την απόλυτη καταστροφή», λέει στη «Λε Μοντ». «Ο δικτάτορας

κατέστρεψε τα πάντα: τα ποτάμια έχουν ξεραθεί, η γη είναι δηλητηριασμένη,

ανακαλύπτουν χιλιάδες νεκρούς στους ομαδικούς τάφους. Δεν ήταν μια απλή

δικτατορία. Προχωρούσε πολύ παραπέρα: τα έμβρυα καταστρέφονταν μέσα στην

κοιλιά των μανάδων τους, ο σπόρος του σταριού καταστρεφόταν μέσα στην κοιλιά

της γης».

Ο Σάουκι Αμπντελαμίρ έφυγε από το Ιράκ το 1970, όταν η πρώτη ποιητική

ανθολογία του λογοκρίθηκε από το καθεστώς. Γεννημένος το 1949 στη Νασιρίγια,

κατέφυγε στη Γαλλία και τελείωσε τις σπουδές του στη Σορβόννη πριν πάει να

δουλέψει στην Αλγερία και μετά στην Υεμένη, ως πολιτιστικός σύμβουλος. Το 1994

άρχισε να εργάζεται στην UNESCO, όπου ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την προβολή της

αραβικής λογοτεχνίας. «Δεν πιστεύω στο γεωγραφικό αλλού. Μειώνεις τον εαυτό

σου όταν αποδέχεσαι το παιχνίδι των πολιτικών περιορισμών. H πραγματική εξορία

είναι αλλού. Αρχίζει όταν το παρόν κατάσχεται. Όταν καταδικάζεσαι να

ονειρεύεσαι το πριν και να προσδοκάς το μέλλον».

Στο Παρίσι δεν συχνάζει στους κύκλους των εξόριστων ιρακινών διανοουμένων, από

φόβο μήπως ταυτιστεί με κάποια οργάνωση. H πολιτική στράτευση του είναι ξένη:

«Ο ποιητής δεν υπακούει παρά στον εαυτό του, ενώ η πολιτική έχει αναγκαστικά

την ιεραρχία της». Ακόμη πιο ξένη αισθάνεται τη στρατευμένη ποίηση: «Ο ποιητής

γράφει. H φωτιά του ίδιου του ποιήματος είναι που το κάνει να λάμπει και του

δίνει την αθανασία. Μόνο σ’ αυτό πιστεύω. H μόνη κριτική που αξίζει είναι ο

χρόνος. Ακούω το χρόνο».

H αμερικανική επέμβαση «ήταν ένας σπαραγμός. Δεν ήμουν υπέρ του πολέμου, αλλά

ήμουν υπέρ της πτώσης του Σαντάμ Χουσέιν. Γιατί η πραγματική ήττα ήταν η

δικτατορία. Συνεπώς σήμερα υπάρχει ελπίδα. H Αμερική θα γεράσει στο Ιράκ,

γιατί είναι η πιο νέα αυτοκρατορία του πλανήτη και κατέχει την πιο παλιά χώρα

που επινόησε την πρώτη αυτοκρατορία. Αυτή η συνάντηση δεν μπορεί παρά να δώσει

και στους δύο μια άλλη διάσταση». Όσο για την ισραηλινοπαλαιστινιακή

σύγκρουση, «πρέπει να κάνουμε τα πάντα για να σταματήσει να κυλάει αίμα. Οι

ίδιες ζωές θυσιάζονται και στις δύο πλευρές των συνόρων».

Πρόσφατα κυκλοφόρησε στα γαλλικά η ανθολογία του Σάουκι Αμπντελαμίρ με τίτλο

«L’ Obelisque d’ Anail». H «Λε Μοντ» τη χαρακτηρίζει «υπέροχη, εμπνευσμένη από

την αραβική παράδοση, αλλά και την κληρονομιά των τριών μονοθεϊσμών».