H Συνθήκη Ειρήνης της Λωζάννης αποτελεί το ιδρυτικό έγγραφο της

Τουρκικής Δημοκρατίας, καθώς με αυτήν ρυθμίστηκαν η ύπαρξη, το Δίκαιο και τα

κυριαρχικά όρια της Τουρκίας. Στην Κωνσταντινούπολη, αλλά και σε κάθε πόλη,

νομίζω, της Τουρκίας υπάρχει οπωσδήποτε μια «Λεωφόρος Νίκης της Λωζάννης» –

Λοζάν Ζαφερί Τζαντεσί.

Σήμερα, 24 Ιουλίου, συμπληρώνονται 80 χρόνια από την υπογραφή της Συνθήκης, η

επέτειος της οποίας εορτάζεται εδώ κάθε χρόνο – με διάγγελμα του Προέδρου της

Δημοκρατίας, επίσημες τελετές και καταθέσεις στεφάνων σε μνημεία του Ατατούρκ

και του Ισμέτ Ινονού, ο οποίος είχε «καταγάγει τον ιστορικό διπλωματικό

θρίαμβο της διαπραγμάτευσης και υπογραφής της Συνθήκης».

H Συνθήκη της Λωζάννης – με συμβαλλόμενους τη Βρετανική Αυτοκρατορία, τις

Γαλλία, Ιταλία, Ιαπωνία, Ελλάδα, Ρουμανία και το Σερβο-κροατο-σλοβενικό Κράτος

αφενός και την Τουρκία αφετέρου – εγγυάται για τα πολιτιστικά δικαιώματα

(άρθρα 37-44 του Κεφαλαίου E’ υπό τον γενικό τίτλο «Προστασία των

Μειονοτήτων») των τριών «μη μουσουλμανικών μειονοτήτων της Τουρκίας (της

ελληνικής, της αρμενικής και της εβραϊκής)».

Υπήρχε – υπάρχει ακόμη ίσως – η αντίληψη ότι η Τουρκία θα ήθελε να

τροποποιήσει τη Συνθήκη αυτή ή να μεθοδεύσει την ακύρωσή της, όμως τα

τελευταία περίπου δέκα χρόνια η Άγκυρα δηλώνει ακλόνητη πίστη και απόλυτη

δέσμευση στη Συνθήκη κι αυτό γιατί τα άρθρα 37-44 εξυπηρετούν εξ αντιδιαστολής

τις θέσεις της στο Κουρδικό: εφόσον οι Κούρδοι δεν είναι μη μουσουλμάνοι, δεν

μπορούν να έχουν μειονοτικά δικαιώματα.

Φορτισμένος συναισθηματικά φαίνεται πως θα είναι ο φετινός εορτασμός – στα

πλαίσια του οποίου πρόκειται να γίνουν και δύο ημερίδες, στο Πανεπιστήμιο και

το Πολυτεχνείο της Κωνσταντινούπολης – αν κρίνει κανείς από τη χθεσινή

ανακοίνωση του δραστήριου Συλλόγου Ατατουρκικής Σκέψης ότι «στις ημέρες μας

στόχος των εχθρών της Τουρκίας είναι η αχρήστευση της Συνθήκης της Λωζάννης.

Κάποιοι, με πρωταγωνιστή την Ευρωπαϊκή Ένωση, σκευωρούν ώστε να επαναφέρουν

στην επικαιρότητα τη Συνθήκη των Σεβρών».

Τελευταία Νέα