Πρόσωπα Tι γυρεύουν οι Πολωνοί στο Iράκ;

«Το Ιράκ βρισκόταν προ των πυλών της Πολωνίας και στοίχειωνε τον ύπνο μας,

κοιμόμασταν με το τουφέκι για προσκεφάλι»: Αντρέι Στασιούκ, Πολωνός

συγγραφέας.

Το πολωνικό στρατιωτικό απόσπασμα ετοιμαζόταν χθες να αναχωρήσει για το Ιράκ,

όπου η Πολωνία θα αναλάβει τη διοίκηση ενός από τους τομείς στους οποίους

έχουν χωρίσει οι Αμερικανοί τη χώρα. «Ζω σαράντα χρόνια στην Πολωνία και είχα

την εντύπωση πως είχαμε πια αφήσει πίσω μας το χειρότερο, πως ο παραλογισμός

και το γκροτέσκο ανήκαν στο παρελθόν», γράφει ο Αντρέι Στασιούκ. «Υποτίμησα τη

χώρα μου και σας παρακαλώ να μου το συγχωρήσετε».

Ο Στασιούκ γεννήθηκε το 1960 στη Βαρσοβία και θεωρείται από τους πιο

προικισμένους συγγραφείς της γενιάς του. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980

είχε κάνει 18 μήνες φυλακή ως αντιρρησίας συνείδησης – μια εμπειρία την οποία

περιέγραψε το 1992 στο πρώτο του βιβλίο, «Τα τείχη της Χεβρώνας». Ακολούθησαν

ποιήματα, μυθιστορήματα, διηγήματα, δοκίμια, που τιμήθηκαν με βραβεία και

έχουν μεταφραστεί σε αρκετές γλώσσες. Τούτο τον καιρό σαρκάζει την «τρέλα του

μεγαλείου» των συμπατριωτών του, που δηλώνουν υπερήφανοι για τον ρόλο της

χώρας τους στο Ιράκ.

«Όπως όλος ο κόσμος γνωρίζει, το Ιράκ ήταν από αιώνες ο κύριος εχθρός της

Πολωνίας, απειλούσε την ελευθερία της, τα ανυπολόγιστα πλούτη και τις ξανθές

γυναίκες της», γράφει ο Στασιούκ σε ένα απολαυστικό του κείμενο που

πρωτοδημοσιεύθηκε στη Γερμανία. «Το μεγαλύτερο όνειρο του Ιράκ – ακόμη και τα

παιδιά θα σας το πουν – ήταν να καταστρέψει τον χιλιετή πολιτισμό μας, να

σφετεριστεί τα εύφορα εδάφη και τα κομψά μας αυτοκίνητα και να στειρώσει όλο

τον ανδρικό πληθυσμό για να τροφοδοτήσει με ευνούχους τα χαρέμια της

Βαγδάτης». H Πολωνία δεν ήθελε να επιτεθεί πρώτη, αλλά «η δολία Βαβυλών,

βλέποντας πως δεν μπορούσε να κάνει το παραμικρό εναντίον μας επειδή ήμασταν

πανέτοιμοι, επιτέθηκε στον καλύτερο και μοναδικό μας φίλο στην άλλη πλευρά του

Ατλαντικού… Αυτό παραπήγαινε… Δεν μπορούσαμε να το αφήσουμε να περάσει

έτσι. Και στείλαμε τριακόσιους ανδρείους στρατιώτες και ένα γενναίο πλοίο και

η Βαβυλώνα έπεσε. Τώρα την κατέχουμε. Ή μάλλον τη σταθεροποιούμε».

Σήμερα ο Αντρέι Στασιούκ ζει σ’ ένα χωριό της νότιας Πολωνίας, όπου διατηρεί

τον εκδοτικό οίκο Czarne. Και δεν διστάζει να σαρκάσει τα τρωτά του λαού του:

«Είναι φαίνεται ευκολότερο να κερδίσεις ένα πόλεμο απ’ ό,τι να πλένεσαι

τακτικά, να λες την αλήθεια, να μην κλέβεις, να είσαι τίμιος στις συναλλαγές,

να συγκρατείς τη ζήλεια και το μίσος σου, να προτιμάς κάποιες φορές την

ακεραιότητα από τα κέρδη και να βρίζεις λιγότερο στον δρόμο… Καθώς η χώρα

μου δεν καταφέρνει να βρει τη θέση της στην Ευρώπη, προχωρεί στην κατοχή του Ιράκ».