Αναζήτηση
Οριστικό τέλος στο ζήτημα της λεγόμενης βασιλικής περιουσίας και
συνακόλουθα στο «κεφάλαιο Γλύξμπουργκ» για τη χώρα μας βάζει αύριο το απόγευμα
από το Στρασβούργο το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
|
|
Η απόφαση, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, ρίχνει το τίμημα για την επίδικη
περιουσία κάτω από τα 20 δισ. δραχμές, οδηγώντας τον Γλύξμπουργκ σε μεγάλη
νομική ήττα, καθώς διεκδικούσε 163,1 δισ. δραχμές. Το ποσό της αποζημίωσης,
μάλιστα, είναι σημαντικά μικρότερο και από τις αντικειμενικές αξίες για την
περιουσία (24 δισ. δρχ) που παρουσίασε, κατά την εκδίκαση της υπόθεσης, το
υπουργείο Οικονομικών. Με την απόφασή του, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο γράφει το
τέλος στη μεγάλη αντιδικία που ξεκίνησε πριν από οκτώ χρόνια, αλλά και σε μία
μεγάλη εκκρεμότητα που παρέμενε ανοικτή για την Ελληνική Δημοκρατία από το
δημοψήφισμα του 1974.
Τη σημασία της απόφασης, μάλιστα, και το «τέλος εποχής» που σηματοδοτεί σε
σχέση με τους Γλύξμπουργκ, αναμένεται να τονίσει αύριο, μετά τη δημοσιοποίηση
της τελικής κρίσης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, και ο Πρωθυπουργός κ. Κ.
Σημίτης.
Χαμόγελα
Τα χαμόγελα που συνόδευαν τις τελευταίες ημέρες κάθε αναφορά κυβερνητικών
στελεχών στην επικέιμενη απόφαση ήταν ενδεικτικά του κλίματος που
δημιουργούσαν τα «μηνύματα» από το Στρασβούργο για το ποσό της αποζημίωσης.
Ουσιαστικά, η απόφαση δικαιώνει τα πλέον αισιόδοξα σενάρια των τελευταίων
μηνών για την ελληνική πλευρά, ενώ διαψεύδει άλλα σενάρια των τελευταίων
ημερών που «έβλεπαν» αποζημιώσεις από 40 έως και 110 δισ. δραχμές…
Όπως τόνιζαν χθες νομικοί κύκλοι που παρακολουθούν από την πρώτη στιγμή την
υπόθεση, «η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου είναι καλύτερη για τη χώρα μας
και από αυτή που θα εξέδιδε ελληνικό δικαστήριο για τον υπολογισμό αποζημίωσης
σε απαλλοτρίωση», ενώ ορισμένοι έκαναν λόγο για ποσά που μπορούν να θεωρηθούν
ανάλογα, στα σημερινά δεδομένα, με τα 120.000.000 δραχμές που είχε καταθέσει
για την απαλλοτρίωση της περιουσίας το 1973 η χούντα, αλλά οι Γλύξμπουργκ
είχαν αρνηθεί τότε να πάρουν.
Η ανακοίνωση
Με την απόφαση που θα ανακοινώσει αύριο στις 4 μ.μ. ώρα Ελλάδας ο πρόεδρος του
Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, Ελβετός Κ. Βιλντχάμπερ, σύμφωνα με ασφαλείς
πληροφορίες η χώρα μας θα καλείται να καταβάλει αποζημίωση μικρότερη των 20
δισ. δραχμών στην τέως βασιλική οικογένεια για την απαλλοτρίωση των 75.828
στρεμμάτων και κατοικιών σε Τατόι, Πολυδένδρι Λάρισας και Μον Ρεπό Κέρκυρας,
ενώ θα επιβεβαιώνεται εκ νέου ότι η απαλλοτρίωση ήταν νόμιμη για λόγους που
συνδέονται με το πολιτειακό καθεστώς.
Τρεις μήνες
Επίσης, με την απόφαση θα καθορίζεται διάρκεια τριών μηνών για την εφαρμογή
της και σε περίπτωση που το συγκεκριμένο διάστημα παρέλθει, τότε το ποσό της
αποζημίωσης θα επιβαρύνεται με τον νόμιμο τόκο.
Το ακριβές ύψος του ποσού της αποζημίωσης οριστικοποιήθηκε προχθές το βράδυ,
ενώ σε προηγούμενες διασκέψεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου η συντριπτική
πλειοψηφία των μελών του κατέληξε (όπως υπογράμμιζε στα υπομνήματά της και η
ελληνική πλευρά) ότι η επίδικη περιουσία δεν μπορεί να υπολογισθεί με βάση
αγοραίες τιμές, καθώς το μεγαλύτερο μέρος από τα 75.828 στρέμματα είναι
δασικές εκτάσεις ή έχουν χαρακτηρισθεί ως αρχαιολογικοί χώροι και επομένως δεν
μπορούν να οικοπεδοποιηθούν.
Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κινήθηκε στην πάγια γραμμή του της καταβολής
«εύλογης και όχι πλήρους αποζημίωσης», με αποτέλεσμα να καταλήξει σε μικρότερο
ποσό και από αυτό (24 δισ. δραχμές) που είχε παρουσιάσει ως «αντικειμενικό
τίμημα» η ελληνική πλευρά, με βάση σχετική έκθεση του υπουργείου Οικονομικών.
Τι απαιτούσε
Από την άλλη πλευρά, με την απόφασή του το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ουσιαστικά
αγνόησε τα επιχειρήματα του τέως και το πόρισμα που παρουσίασε (του διεθνούς
εκτιμητικού οίκου FPD Savills) για την αξία της επίδικης περιουσίας. Όπως
είναι γνωστό, βάσει του συγκεκριμένου πορίσματος, ο τέως ζητούσε ως ελάχιστη
αποζημίωση για την ακίνητη περιουσία 161,1 δισ. δραχμές, ενώ έκανε λόγο και
για πρόσθετη αποζημίωση 2 δισ. δρχ. για κινητά περιουσιακά στοιχεία (που
είχαν… χαθεί από τα ανάκτορα του Τατοΐου). Ακόμη είχε υποβάλει και αίτημα
για αποζημίωση λόγω ηθικής βλάβης από τη στάση της ελληνικής κυβέρνησης.
Σύγχυση
Σχετικά με τη δικαστική απόφαση, κύκλοι προσκείμενοι στον τέως επιχειρούσαν
μέχρι χθες να δημιουργήσουν σύγχυση, ανεβάζοντας το επιδικαζόμενο ποσό έως και
τα 40 δισ. δρχ., ενώ στο θέμα παρενέβη και η Ν.Δ. με ανακοίνωση του εκπροσώπου
Τύπου του κόμματος κ. Θ. Ρουσόπουλου, ο οποίος, με αφορμή χθεσινή ανακοίνωση
του υπουργείου Εξωτερικών για το ιστορικό της αντιδικίας, επετέθη στην
κυβέρνηση, κάνοντας λόγο για «ευθεία, αλλά και υποτιμητική για το κύρος της
χώρας καταδίκη». «Πίσω από τους φραστικούς λεονταρισμούς, τις
αποπροσανατολιστικές «κορόνες» και την προκλητική παραπληροφόρηση», καταλήγει
η Ν.Δ., «η αλήθεια είναι μία: Τα σπασμένα της κυβέρνησης Σημίτη για μία ακόμη
φορά θα τα πληρώσει ο ελληνικός λαός».
Από το «μικροσκόπιο» κάθε λεπτομέρεια για τα τρία ακίνητα
|
|
Η κύρια απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τον
Νοέμβριο του 2000, έκλεισε ουσιαστικά το ζήτημα της επιστροφής της επίδικης
περιουσίας στους Γλύξμπουργκ. Με τη δικαστική απόφαση κρίθηκε ότι η
απαλλοτρίωση ήταν νόμιμη (για λόγους που σχετίζονται με την πολιτειακή τάξη
στη χώρα μας), ωστόσο το δικαστήριο δέχθηκε ότι η περιουσία των 75.828
στρεμμάτων ήταν ιδιωτική και έπρεπε να καταβληθεί αποζημίωση για την
απαλλοτρίωσή της. Μια περιουσία που μέσα από ένα πλέγμα προνομίων, δωρεών,
αγορών και παραχωρήσεων με νόμους και διατάγματα άρχισε να συγκεντρώνεται από
το 1864, από τη στιγμή που ο Γεώργιος ο Α’ έφερε στη χώρα μας και στον θρόνο
του Βασιλείου της Ελλάδας τον οίκο των Γλύξμπουργκ…
Τατόι, Πολυδένδρι, Μον Ρεπό. Τα τρία τεράστια ακίνητα ανήκουν πλέον οριστικά
στο Ελληνικό Δημόσιο και η καταβολή της αποζημίωσης επισφραγίζει αυτήν τη
εξέλιξη. Κατά πάγια νομολογία, η αποζημίωση που εκδικάζει το ΕΔΑΔ σε
αντίστοιχες υποθέσεις απαλλοτριώσεων, αλλά και γενικότερα σε αντιδικίες με
οικονομικό περιεχόμενο, είναι «εύλογη και όχι πλήρης». Αυτό ήταν ένα από τα
δεδομένα της μεγάλης δικαστικής διαμάχης στο Στρασβούργο πριν ακόμη κατατεθεί
η αγωγή των Γλύξμπουργκ. Ο τέως γνώριζε εξαρχής ότι δεν μπορούσε να λάβει τα
ποσά που διεκδικούσε. Και για τον τελικό υπολογισμό του τιμήματος, το
Ευρωπαϊκό Δικαστήριο πέρασε από το «μικροσκόπιο» κάθε λεπτομέρεια για τα τρία
ακίνητα.
ΤΟ ΤΑΤΟΪ
Η έκταση των 41.990 στρεμμάτων είναι το «φιλέτο» της περιουσίας, καθώς
αποτελείται από τον εθνικό δρυμό Τατοΐου και μεγάλα χορτολιβαδικά τμήματα. Στο
δασόκτημα δεσπόζει το ανακτορικό μέγαρο, ενώ υπάρχει μεγάλος αριθμός
βοηθητικών κτιρίων (καταλύματα βοηθητικού προσωπικού, φρουράς, διοικητικών
υπαλλήλων, στάβλοι κ.ά.). Στον ίδιο χώρο βρίσκονται και οι οικογενειακοί τάφοι
των Γλύξμπουργκ. Σύμφωνα με τα στοιχεία που αποδέχθηκε το Ευρωπαϊκό
Δικαστήριο, ο Γεώργιος Α’ αγόρασε το 1872 ένα αρχικό τμήμα από την τεράστια
έκταση, για να του παραχωρηθεί το 1877 με απόφαση της Βουλής και το 1/3 από το
δάσος Μπάφι. Το Ελληνικό Δημόσιο αμφισβήτησε την παραχώρηση, ενώ κατά τους
Γλύξμπουργκ καταβλήθηκαν το 1887 60.000 δρχ. ως φόροι μεταβίβασης με έμβασμα
του Γεωργίου Α’ στην Εθνική Τράπεζα. Το δασόκτημα παρέμεινε ιδιοκτησιακά
«ακέφαλο» κατά την περίοδο εκθρόνισης των Γλύξμπουργκ (1924-35), για να
επιστραφεί το 1936 στην ιδιοκτησία και κατοχή της τέως βασιλικής οικογένειας.
Και με τον νόμο Παλαιοκρασσά, το 1992, η ελληνική πλευρά εμφανίστηκε να
αποδέχεται ότι σε μία έκταση μεγαλύτερη του 90% η τέως βασιλική οικογένεια
είχε δικαιώματα.
ΤΟ ΠΟΛΥΔΕΝΔΡΙ
Τα 33.600 στρέμματα στην περιφέρεια της Αγιάς Λάρισας αποτελούνται στο
μεγαλύτερο μέρος τους από δάση. Το Πολυδένδρι θεωρείται το μικρότερης αξίας
ακίνητο παρά την έκτασή του και η πρώτη αγοραπωλησία έχει εγγραφεί γι’ αυτό το
1906 (σ.σ.: μεταβιβάστηκε από τον μεγαλοτσιφλικά της περιοχής Χασάν Λεονταρίτη
στον πρίγκιπα Κωνσταντίνο Α’ έναντι 397.500 δραχμών). Για την τέως βασιλική
οικογένεια ήταν κυρίως ένας τόπος εξοχής και κυνηγιού. Κατά το Ευρωπαϊκό
Δικαστήριο, το ελληνικό κράτος ποτέ δεν είχε εγείρει πριν από το 1994 αξιώσεις
για το ακίνητο του Πολυδενδρίου.
ΤΟ ΜΟΝ ΡΕΠΟ
Για τα 238 στρέμματα του Μον Ρεπό στην Κέρκυρα, όπου στεγάστηκαν τα θερινά
ανάκτορα, δόθηκε η μεγαλύτερη μάχη σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς του. Το
Ελληνικό Δημόσιο υποστήριξε ότι η παραχώρηση του ανακτόρου αφορούσε
αποκλειστικά τον εκάστοτε επικεφαλής του κράτους. Το ΕΔΑΔ αποδέχθηκε ότι οι
Γλύξμπουργκ είχαν και στο Μον Ρεπό ιδιοκτησιακά δικαιώματα, καθώς η έκταση
παραχωρήθηκε από το τοπικό συμβούλιο της Κέρκυρας το 1864 στον Γεώργιο Α’ ως
αναγνώριση της συμβολής του για την ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα, ενώ με
νόμο του 1937 εμφανιζόταν την πλήρη κατοχή και χρήση του ακινήτου να έχει ο
πρίγκιπας Ανδρέας. Στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ο τέως έθεσε ακόμη και ζήτημα
χρησικτησίας, ενώ το ακίνητο αναμένεται να αξιοποιήσει πλέον ο Δήμος Κέρκυρας.
Χωρίς διαβατήριο στην Ελλάδα… ελέω ΔΟΕ!
Η αυριανή απόφαση, με την καταβολή του «εύλογου τιμήματος» για την
απαλλοτρίωση της λεγόμενης βασιλικής περιουσίας, κλείνει και το τελευταίο
κεφάλαιο που είχε μείνει ανοικτό από το Ευρωπαϊκό Δικαστηρίο, στο πλαίσιο της
αντιδικίας του Ελληνικού Δημοσίου με τους Γλύξμπουργκ. Με την προηγούμενη
απόφαση του ιδίου δικαστηρίου, ο τέως είχε χάσει και τη μάχη για το
ονοματεπώνυμο και την ιθαγένεια.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έχει, ουσιαστικά, επικυρώσει την άρνηση της ελληνικής
κυβέρνησης να εκδώσει διαβατήριο στον τέως (αφού ο ίδιος επιμένει να μη
δηλώνει επώνυμο, αλλά να επικαλείται τον πάλαι ποτέ βασιλικό του τίτλο), με
αποτέλεσμα οι Γλύξμπουργκ να καταφύγουν τον τελευταίο χρόνο στις αρχές της
Δανίας για την έκδοση διαβατηρίου.
Σε ό,τι αφορά, πάντως, την παρουσία του στη χώρα μας κατά τους Ολυμπιακούς
Αγώνες της Αθήνας, το 2004, αυτή θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη, όπως
τουλάχιστον ο ίδιος έχει επανειλημμένα δηλώσει, και αυτό… ελέω ΔΟΕ. Ο τέως
είναι επίτιμο μέλος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής και κατά τη διάρκεια των
Αγώνων θα μπορεί να εισέλθει στη χώρα μας χωρίς διαβατήριο, όπως θα συμβεί και
με τους υπόλοιπους «αθανάτους» της ΔΟΕ.
Το ζήτημα, μάλιστα, προκάλεσε χθες εντάσεις και στη Βουλή, ενώ ο βουλευτής του
ΚΚΕ Αντ. Σκυλλάκος ζήτησε στο σχετικό νομοσχέδιο για τη διεξαγωγή των
Ολυμπιακών Αγώνων να συμπεριληφθούν περιοριστικές διατάξεις για τα μέλη της
ΔΟΕ, ώστε να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο της έλευσης του Γλύξμπουργκ χωρίς διαβατήριο.
