Πέρασε μισός αιώνας από τότε που σε μια μικρή ατόλη του Ειρηνικού Ωκεανού η

έκρηξη του «Μάικ» σήμανε την είσοδο της ανθρωπότητας στη θερμοπυρηνική εποχή.

Ο «Μάικ» ήταν η πρώτη βόμβα υδρογόνου, με ισχύ μεγαλύτερη από όλες τις βόμβες

που έπεσαν από τις Συμμαχικές Δυνάμεις στη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου

Πολέμου.

Από τότε, η πυρηνική ενέργεια έχει προκαλέσει τον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων,

αλλά και τεράστιες περιβαλλοντικές καταστροφές. Με την πάροδο του χρόνου όμως,

η εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας έστρεψε τη χρήση τής πυρηνικής

ενέργειας στη βελτίωση της καθημερινότητάς μας, γλιτώνοντας παράλληλα πολλές

ανθρώπινες ζωές.

Σήμερα, η πυρηνική ενέργεια βρίσκει εφαρμογή σε δεκάδες τομείς: Διαγιγνώσκει

και θεραπεύει πολλές ασθένειες. Αποστειρώνει καλλυντικά και ιατρικά προϊόντα.

Παράγει φθηνή και φιλική προς το περιβάλλον ηλεκτρική ενέργεια. Προστατεύει τα

τρόφιμα από βακτήρια και παράσιτα. Βοηθά στην ασφαλή κατασκευή αυτοκινήτων,

σωλήνων και δρόμων. Εντοπίζει κοιτάσματα πετρελαίου και ορυκτών. Πολλοί

Αθηναίοι μάλιστα αναγκάστηκαν, μετά τον μεγάλο σεισμό του 1999, να «βάλουν»

την πυρηνική ενέργεια και μέσα στο σπίτι τους. Με τη βοήθεια της ραδιογραφίας

οι επιστήμονες «ακτινογράφησαν» το εσωτερικό των τοίχων των σπιτιών για να

διαπιστώσουν το ποσοστό καταπόνησής τους, που δεν ήταν ορατή εξωτερικά.

Η πιο σημαντική ίσως προοπτική είναι η δημιουργία νέων μορφών ενέργειας που θα

προκύψουν από τη δημιουργία προηγμένων πυρηνικών αντιδραστήρων. Ακόμη και η

γνώση μας για το διάστημα περιμένουμε να αυξηθεί με νέας γενιάς καύσιμα που θα

προκύψουν από κάποια είδη πυρηνικής ενέργειας. Ο κ. Ξενοφών Μουσσάς, που είναι

αναπληρωτής καθηγητής Φυσικής του Διαστήματος στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, λέει

στα «ΝΕΑ» ότι μια ευρωπαϊκή ερευνητική ομάδα που εργάζεται στο Κάλαμ της

Αγγλίας, θεωρεί ότι τα επόμενα 20 χρόνια θα έχει καταφέρει να δημιουργήσει μια

νέα μορφή ενέργειας με βάση το υδρογόνο, η οποία θα προέρχεται από

θερμοδυναμική σύντηξη. «Λένε μάλιστα ότι αυτή η μορφή ενέργειας θα έχει

βιομηχανοποιηθεί εντός των επόμενων δύο δεκαετιών».

Η αλήθεια όμως είναι ότι στη συνείδηση εκατομμυρίων ανθρώπων, η πυρηνική

ενέργεια έχει δαιμονοποιηθεί και έχει ταυτιστεί με τον θάνατο και την

καταστροφή του περιβάλλοντος. Την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, όταν λόγω της

αντιπαράθεσης των δύο υπερδυνάμεων η πυρηνική ενέργεια χρησιμοποιείτο

αποκλειστικά για την κατασκευή ολοένα και πιο καταστροφικών οπλικών

συστημάτων, οι πυρηνικές δοκιμές διαδέχονταν η μία την άλλη, συχνά χωρίς

επαρκή μέτρα ασφαλείας. Τα αποτελέσματα ήταν τραγικά, όπως δείχνει νέα έρευνα

Αμερικανών επιστημόνων.

Περισσότεροι από 11.000 Αμερικανοί πέθαναν από καρκίνο που προκλήθηκε από τα

ραδιενεργά κατάλοιπα των δοκιμών πυρηνικών όπλων. Υπολογίζεται ότι χιλιάδες

ακόμη είναι τα θύματα σε άλλες χώρες. Μεταξύ του 1951 και του 1963,

εξερράγησαν 390 πυρηνικές βόμβες στην επιφάνεια της Γης. Από αυτές τις

δοκιμές, 205 έγιναν από τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις, 160 από την πρώην

ΕΣΣΔ, 21 από τη Βρετανία και τέσσερις από τη Γαλλία. Σύμφωνα με τα στοιχεία

του αμερικανικού Υπουργείου Υγείας, η ραδιενέργεια από αυτές τις εκρήξεις

ταξίδεψε σε όλη τη υφήλιο, εκθέτοντας τον παγκόσμιο πληθυσμό σε μεγάλες

ποσότητες ακτινοβολίας. Οι επιστήμονες ανέκαθεν υπέθεταν ότι αυτό θα

προκαλούσε πολλούς καρκίνους, αλλά αυτή είναι η πρώτη επίσημη κυβερνητική

έρευνα που υπολογίζει τον ακριβή αριθμό.

Ο πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας, κ. Λεωνίδας

Καμαρινόπουλος εξηγεί στα «ΝΕΑ» ότι σε μεγάλο βαθμό οι αρνητικές επιπτώσεις

της πυρηνικής ενέργειας στον άνθρωπο προκλήθηκαν εξαιτίας της κακής χρήσης της

από τον ίδιο. «Όπως κάθε νέα τεχνολογία, χρειάζεται να περάσει από ένα στάδιο

ωρίμανσης μέχρι να γίνει φιλική προς τον άνθρωπο, και να τον υπηρετήσει.

Βέβαια, αυτή τη στιγμή, η πυρηνική ενέργεια φαντάζει ως μια από τις πιο

βασικές πηγές ενέργειας στο μέλλον».

Η θερμοπυρηνική εποχή άρχισε την 1η Νοεμβρίου του 1952 με την επιχείρηση «Ivy»

στην ατόλη Ενιβέτοκ, στον Ειρηνικό Ωκεανό. Ένα αεροσκάφος Β-36 της

Αμερικανικής Αεροπορίας μετέφερε την πρώτη βόμβα υδρογόνου, που ήταν 30 φορές

ισχυρότερη από τα όπλα που χρησιμοποιήθηκαν εναντίον της Ιαπωνίας. Στην

επιχείρηση συμμετείχαν περίπου 12.000 άτομα που βρίσκονταν στην ευρύτερη

περιοχή. Η βόμβα εξερράγη 500 μέτρα πάνω από την ατόλη. Εκτός από 400

ανθρώπους, όλοι οι υπόλοιποι από αυτούς που συμμετείχαν, εκτέθηκαν σε μεγάλες

ποσότητες ραδιενέργειας. Ένας από αυτούς, ο ναύτης Τομ Μπέαρ, πρόσφατα

περιέγραψε σε ένα του γράμμα προς το «Πρόγραμμα για την Ιστορία των Βετεράνων

της Ατομικής Εποχής» το πώς κύλησε η ζωή του έπειτα από αυτά τα γεγονότα. Είπε

πως αναγκαζόταν να κάνει πολύ συχνά ιατρικές εξετάσεις και να υποβάλλεται σε

αλλεπάλληλες εγχειρήσεις για την αφαίρεση προκαρκινικών όγκων.

Απαραίτητη στην Ιατρική

«Η πυρηνική ιατρική είναι ίσως ένας από τους σημαντικότερους τομείς, όπου οι

εφαρμογές της πυρηνικής ενέργειας είναι σωτήριες για την υγεία μας. Η χρήση

της ενέργειας αυτής δεν εξαντλείται μόνο στις διαφόρων μορφών ακτινοβολίες που

χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία σοβαρών ασθενειών όπως ο καρκίνος, αλλά έχει

μεγάλη συμβολή και στην πρόληψη διαφόρων παθήσεων που σχετίζονται, για

παράδειγμα, με την καλή λειτουργία της καρδιάς», λέει στα «ΝΕΑ» ο κ. Άγγελος

Αγγελόπουλος, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου

Αθηνών. «Υπάρχει ένα ραδιενεργό συστατικό, το αιθάλιο, που χρησιμοποιείται για

τη διάγνωση καρδιακών παθήσεων».

Οι επιστήμονες σήμερα περιμένουν πολλά από τις έρευνες που γίνονται με βάση

την πυρηνική ενέργεια. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι 10 από τα Νόμπελ Ιατρικής

που απονεμήθηκαν από το 1975 μέχρι το 1989 αφορούσαν έρευνες με ραδιενεργά υλικά.

INFO

Η σύντηξη

Η βόμβα που έπεσε στην Ιαπωνία στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν

ατομική, όμως η εποχή που διανύαμε και τότε και σήμερα είναι πυρηνική. Το 1952

κατασκευάστηκε η βόμβα υδρογόνου που βασίστηκε σε μια καινούργια τεχνική

συγκόλλησης πολλών πυρήνων από το συγκεκριμένο στοιχείο. Η τεχνική είναι η

σύντηξη. Σήμερα δεν μπορούμε να επιτύχουμε μια ελεγχόμενη σύντηξη. Να

ελέγξουμε δηλαδή στο εργαστήριο την κολοσσιαία ποσότητα ενέργειας που

απελευθερώνεται από τη συγκόλληση των πυρήνων. Αν αυτό συμβεί, τότε θα έχουμε

λύσει, λένε κάποιοι, το ενεργειακό μας πρόβλημα.